Leuk die elektrische auto's, maar als iedereen tegelijk oplaadt kan het elektriciteitsnet het niet aan

Elektrische auto's slurpen energie. Staan in de hele buurt tegelijk auto's op te laden, dan kan ons stroomnetwerk dat niet aan. "De eerste straat die zonder stroom raakt moet nog gevonden worden, maar we zitten er wel dicht tegenaan."

Het opladen van de auto volgt meestal het ritme van mensen die werken: komt iemand 's avonds thuis, dan gaat de auto aan de laadpaal. Precies op het moment dat ook het licht aangaat, gekookt wordt in de elektrische oven en de tv wordt aangezet.

Piekmoment

"Dit noemen kenners een piekmoment", vertelt Han Slootweg, directeur energiedistributie bij netbeheerder Enexis. "Als je dan bedenkt dat het piekvermogen (altijd aan het begin van het laden) bij het laden van een flinke elektrische auto de stroom vraagt van vijf tot tien huishoudens, dan kan je je bedenken dat het op dat moment wat vol wordt op het elektriciteitsnet." Hij waarschuwt dat we, dankzij de elektrische auto, richting de maximale capaciteit van ons stroomnetwerk gaan.

"Vergelijk het met een file. Als we verspreid zouden rijden, zijn er nul files. Maar als we tegelijk de weg opgaan, zitten we vast en verstopt de weg", zegt Erik van Kaathoven van het bedrijf E-laad, een innovatieve organisatie die oplossingen voor deze piekmomenten.

Nieuwbouwwijken kunnen meer aan

Kan elektrische auto's laden en tegelijk je schemerlamp aandoen dan niet meer? "Zo'n vaart loopt het ook nog niet", zegt Slootweg. "Maar als alles tegelijk aangaat, raken de kabels overbelast. "Op dit moment is het capaciteitsprobleem nog fictief. Maar als het er eenmaal is, dan is het kwaad al geschied."

In Nederland verschilt het probleem per stad en wijk. In nieuwbouwwijken is het elektriciteitsnet al wat zwaarder en kan het meer hebben. Ook in armere wijken waar weinig mensen een elektrische auto kunnen betalen, is er volgens Slootweg nog geen probleem. "Maar in de jaren 30-wijken waar de middenstand woont moet je uitkijken. Daar is het aantal mensen met een elektrische auto en een eigen thuislaadpunt groeiende. Als daar teveel wordt geladen kan het wel eens nijpend worden."

Netwerk versterken duurt jaren

Het versterken van ons stroomnetwerk is een enorme kluif die nog jaren kan gaan duren, en miljoenen euro's zal gaan kosten. Kabels moeten dikker en distributiecentra moeten groter worden om alles aan te kunnen. Tot die tijd zitten we met een netwerk dat niet alles meer kan hebben, maar waar we steeds meer van vragen.

Het vraagt om creatieve oplossingen. Toch mag een netbeheerder, zoals Enexis, de klant wettelijk niet dwingen om zijn auto op gunstige momenten op te laden. Toch zou Han Slootweg dat op den duur wel een goed idee vinden: "We mogen de klant geen beperkingen opleggen, maar toch gaan we daarover praten met de toezichthouder. We stuiten nu op de realiteit en kunnen ooit gaan zeggen tegen elektrische rijders: 'U kunt alleen in daluren uw auto opladen.'"

Smart charging

Andere mogelijkheden om het net te ontzien, die wettelijk wel mogen, zijn er ook. Zo zijn er laadpalen die je 'dringen' tot het vermijden van pieken. Dit zogenaamde 'smart charging' zie je al in Amsterdam, waar 456 palen staan die meer stroom geven in rustige uren en minder stroom tijdens de 'laadspits' van 18 tot 21 uur.

Het bedrijf We Drive Solar van Robin Berg heeft duizenden zonnepanelen op schooldaken in Utrecht neergezet. Met leenauto's kun je rijden op eigen opbrengst en zo komt niets van het net. Op den duur gaan zijn leenauto's ook zonne-energie en windenergie teruggeven aan het elektriciteitsnet via speciale laadpalen. Er rijden nu 4 auto's rond die zon en wind energie kunnen teruggeven aan het net. Met zulke initiatieven houdt ons stroomnet het hopelijk nog even uit.