Leon en Ruben willen polarisatie tegengaan met een app om Nederlanders dichter bij elkaar te brengen

Je politieke tegenpool ontmoeten voor een gesprek. In Duitsland kan het al jaren via een speciaal platform en is het een groot succes. Voor Nederlanders is het nu ook mogelijk, via een app: "We moeten weer met elkaar leren praten."

Ruben Treurniet en Leon Horbach zijn de bedenkers van de app Bubbel Chat. Ze kennen elkaar al vanaf de middelbare school. "Op een bepaald moment realiseerden we ons dat we met onze vrienden in een hardnekkige Amsterdamse bubbel zaten", vertelt Ruben. "En daar wilden we iets aan doen."

'We moeten weer leren praten'

In de app word je als deelnemer met een paar klikken, op basis van jouw politieke voorkeur, gekoppeld aan iemand met een voorkeur die zo ver mogelijk bij je vandaan staat. Vervolgens ga je één op één in een chat aan de hand van stellingen met elkaar in gesprek.

"Zo hopen we dat er een omslag komt in de manier waarop we met elkaar praten", vertelt Leon. "En dat mensen zich weer bewust worden van een echt democratisch principe. Namelijk dat het heel goed is om elkaar te betwisten en te bediscussiëren op de inhoud, maar niet op de persoon."

MyCountryTalks

In Duitsland kan iets soortgelijks al jaren, via MyCountryTalks. Dat platform voor burgerdialogen brengt Duitsers met tegenovergestelde meningen, fysiek, bij elkaar. Het is een groot succes en inmiddels is het concept door 18 andere landen overgenomen.

"We vinden het een geweldig idee, alleen is het erg tijdrovend om mensen fysiek bij elkaar te brengen", zegt Ruben. "Daarom zochten wij naar een laagdrempeliger alternatief met hetzelfde effect en zo kwamen we op deze chat-applicatie."

Anoniem in gesprek

Deelname aan de Nederlandse app is bovendien anoniem. Ook in dat opzicht doen Leon en Ruben het anders dan hun Duitse collega's, die juist bewust kiezen voor een fysieke, en dus herkenbare, ontmoeting.

"Ik geloof dat het beter is als mensen herkenbaar zijn, omdat het bescherming biedt aan de deelnemers", legt Hanna Israel van MyCountryTalks uit. "Het voorkomt dat er mensen op afkomen die erop uit zijn om de boel te verstoren, zonder oprechte interesse om een eerlijk gesprek met een ander te hebben."

Geen groepsdruk

Daar zijn Ruben en Leon niet zo bang voor: "We geven mensen een veilige ruimte zonder groepsdruk, zoals op social media. We merken dat mensen dan echt wel in staat zijn om een normaal gesprek met elkaar te voeren."

"Politieke discussies worden tegenwoordig door social media en het verharde debat in de Tweede Kamer al snel geassocieerd met hele felle meningen en giftige botsingen. Dat trekt publiek, dus dan willen de deelnemers, of het nou Tweede Kamerleden zijn of Twitteraars, zich ook erg hard en en duidelijk uiten. Maar als je één-op-één in gesprek komt is er vaak meer ruimte voor nuance en toenadering."

Weten wat de ander motiveert

Wat deelnemers van de app ervan vinden? Vorige week chatten Nienke en David nog met elkaar via de app, nu ontmoeten ze elkaar, bij uitzondering, in levende lijve. "Door met een tegenpool zo gericht over stellingen te hebben gediscussieerd, ben ik er nu achter wat die ander motiveert", zegt David, die bestuurskunde studeert en VVD stemt.

"In het dagelijks leven doe je dat niet. We zijn dit soort onderwerpen gaan mijden in de kroeg door de verharding van het debat in de politiek en op social media."

Het debat gekaapt door extremen

Ook Nienke, die links stemt maar nu nog zweeft, geeft aan dat ze niet snel met anderen die ze niet goed kent over politiek praat. "Het zou wel meer moeten gebeuren, maar politiek wordt steeds gevoeliger", vertelt de advocaat en sportinstructeur. "Ik denk dat ook de traditionele media daar een rol in spelen. Wanneer wordt er nog iemand uitgenodigd bij een talkshow die zegt: "Ik weet het niet of ik laat me graag overtuigen."

De media zouden de extreme mensen minder het debat moeten laten kapen, vindt ze. "Neem daarin je verantwoordelijkheid en kies niet alleen maar voor de harde extremen. Ik weet dat het scoort en verkoopt, maar uiteindelijk wordt volgens mij niemand er gelukkiger van. Ook het publieke debat op burgerniveau verhardt daardoor."

Minder vijandigheid

Hoofddocent sociale psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen Namkje Koudenburg zijn initiatieven zoals Bubbel Chat en MyCountryTalks goede manieren om de polarisatie in een land te laten afnemen. "Uit onderzoek daarnaar blijkt dat het niet zozeer de meningen dichterbij elkaar brengt, maar wel dat deelnemers een groter begrip krijgen voor hun tegenpolen. De vijandigheid neemt af."

Ook kan een app als Bubbel Chat helpen bij het vinden van gezamenlijke waarden, zegt Koudenburg. "Want die zijn er genoeg."

App of 'in het echt'?

Ook Koudenburg ziet dat in het politiek debat en op social media vooral de extremen langskomen. "Politici benadrukken tegenstellingen voor politiek gewin en vooral de extremere partijen hebben hier baat bij. En ook op sociale media is de taal vaak heftig, want als mensen meer emotie gebruiken, hebben ze een grotere kans om geretweet te worden."

En wat is volgens haar dan beter, een ontmoeting met een tegenpool via de app of 'in het echt'? Ze geeft de voorkeur aan het laatste. "Ik denk dat het voeren van dit soort gesprekken in een face-to-face omgeving het allerbeste is. Omdat je dan mensen eerder als mens ziet en er ruimte is voor nuance en subtiliteit."