Volgens een groep jonge economen moet het roer economisch flink om, want daarmee tackle je een aantal problemen in de samenleving. Voer de balkenendenorm in voor het bedrijfsleven, zeggen zij. Oud-premier Balkende zelf heeft het rapport ook gelezen.
Klimaatverandering, groeiende ongelijkheid en toenemende onzekerheid: het zijn forse problemen waar we mee om moeten gaan anno 2021. Maar al die problemen hebben een gemene deler: geld. En daarmee dus de economie. Daar moet iets aan gebeuren, bepleiten jonge economen in hun rapport Towards the Wellbeing Economy.
Balkenende-norm
Volgens Sam de Muijnck, econoom en auteur van het rapport, moet er flink worden gesnoeid in topinkomens. Hoe? Voer de balkenendenorm ook in bij bedrijven. Dat zou inhouden dat zij maximaal 130 procent van een ministerssalaris per jaar mogen verdienen, en dat is dit jaar 209.000 euro.
"Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat schoonmakers in ziekenhuizen heel veel maatschappelijke waarde creëren, maar dat niet terugzien in hun inkomen", vertelt De Muijnck. Daarom vinden we dat we niet alleen een minimumloon moeten hebben, maar bijvoorbeeld ook een maximumloon."
'Rijker, maar niet beter'
Hoeveel mag een directeur meer verdienen dan een schoonmaker die bij hetzelfde bedrijf werkt? "Uit veel experimenten blijkt dat de ongelijkheid in factor 10 acceptabel is. Dus dat de mensen in de hoogste positie in een bedrijf 10 keer zo veel verdienen ten opzichte van iemand met een lagere positie", zegt De Muijnck.
Maar er moet niet alleen worden gesnoeid in topinkomens in het bedrijfsleven, vindt hij. "We moeten ook meer kijken kijken naar brede welvaart. We zijn de afgelopen jaren steeds rijker geworden, maar daar zijn we niet per se beter van geworden", zegt De Muijnck.
Burgerraad
Een ander idee van de groep jonge economen is het instellen van een burgerraad. Want de economie zoals hij nu is, is niet democratisch, vinden ze. "Mensen met hogere posities hebben veel meer inspraak in het beleid dan mensen met een baan die lager in aanzien staat", zegt De Muijnck. En dat moet anders, vindt hij. In veel andere landen wordt al volop gewerkt met burgerraden. Zoals net over de grens, in België. In het Duitstalige gedeelte adviseren burgers de deelstaatregering over uiteenlopende onderwerpen.
In Ierland bleek het inschakelen van de burgerraad al eerder een succes. Het abortusdebat liep daar zo vast, dat 99 willekeurig gekozen leden een tijd lang onderzoek gingen doen. Zij kwamen vervolgens met een verrassende aanbeveling: legaliseer abortus. Politici waren verplicht om die op te volgen, maar omdat over elke grondwetswijziging in Ierland een referendum moet worden gehouden, kwam die er. Met een verbluffend resultaat: in het katholieke land bleek meer 66,4 procent van de bevolking voor legaliseren.
Rapport
Oud-premier Balkenende heeft gisteren het rapport overhandigd gekregen en gaat hem nu gebruiken voor een nog te verschijnen rapport, over een eerlijkere en meer duurzame economie.
"Ik wil niet zeggen dat hij ons idee over de balkenendenorm voor het bedrijfsleven omarmt, maar wel ons rapport in bredere zin", zegt De Muijnck.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.