Kunnen we zonder Russisch gas nu gasprijs op laagste niveau in 2 jaar is? 'Het gaat erg goed'

De Europese gasprijs is gezakt naar het laagste niveau in bijna twee jaar. Er is minder vraag én we zijn veel minder Russisch gas gaan gebruiken. Maar zijn we ook al onafhankelijk van Rusland? "Het lukt, maar er hangt wel een prijskaartje aan."

Energiehandelaar bij de Belgische leverancier Elindus, Matthias Detremmerie, zei in het AD: "Met alle aankondigingen en investeringen lijkt het erop dat we daar Poetin te snel af zijn en onze eigen onafhankelijkheid bevestigd hebben." Hebben we Rusland inderdaad helemaal niet meer nodig?

'Ongeveer een kwart'

Energie-expert Jilles van den Beukel van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies legt uit dat het nog niet zo ver is, maar dat het wel erg goed gaat. "Er komt nog wel wat Russisch gas naar Europa, maar niet veel meer. Het is nu ongeveer een kwart van normale tijden."

Volgens hem is wel zeker dat we niet terug gaan naar hoe het vroeger was. "Ik zie de EU echt niet teruggaan naar een grote afhankelijkheid van Russisch gas, na alles wat er gebeurd is. Ik zie eerder de EU nadenken: kunnen we ook niet van dat laatste beetje Russisch gas af?"

De gedaalde prijs

De gasmarkt lijkt dus ook weer wat te bedaren, nu de prijs op het laagste niveau ligt sinds tijden. "Het is gelukt om heel veel LNG naar Europa te halen", legt Van den Beukel uit als reden. "Ook is er een behoorlijke vermindering van de vraag, met name de industriële vraag. Daar komt nog bij de voortschrijding van de energietransitie en een relatief zachte winter."

De vraag is wel of de consument ook echt iets merkt van die gedaalde prijs. Hoogleraar economie Pieter Maarten Schinkel, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, vertelt dat de inkoopprijs van gas nu op het niveau van juni 2021 ligt, dus ver vóór de problemen. Maar de consumentenprijs daalt helemaal niet zo hard mee.

Weinig concurrentie

"Er worden wel weer jaarcontracten aangeboden, maar die zijn nu veel duurder dan toen. Toen betaalde je 79 cent per kuub, nu ligt dat nog steeds tegen de 1,90 per kuub. De lage inkoopkosten voor gas worden dus maar heel mondjesmaat doorgegeven in lage consumentenprijzen en dat is heel opmerkelijk."

Volgens Schinkel heeft dat te maken met het niet op gang komen van concurrentie. "De concurrentie zou op gang moeten komen met zulke lage inkoopkosten. Maar het gaat schoorvoetend en dat zou te maken kunnen hebben met het ontwerp van het prijsplafond dat de overheid in de markt heeft gestoken." De geboden consumentenprijzen blijven steeds net een beetje onder dat plafond hangen, ziet Schinkel.

Structureel duurder

De vraag is dus wanneer we het ook echt in onze portemonnee gaan merken. Volgens Van den Beukel zal wat we betalen in elk geval niet teruggaan naar het niveau van voor de oorlog in Oekraïne. "Onze onafhankelijkheid van Rusland, daar hangt wel een prijskaartje aan."

"Het heeft gas in Europa naar alle waarschijnlijkheid toch wel structureel duurder gemaakt. In ieder geval de komende jaren. Hoeveel duurder, dat is echt nog afwachten."