Een kleine meerderheid vindt dat het kabinet ondanks de harde conclusies in het rapport over de toeslagenaffaire kan aanblijven. Wel zorgen de misstanden voor een flinke deuk in het vertrouwen.
Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 24.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel. Een speciale commissie oordeelde hard over de betrokkenheid van politici, rechters en ambtenaren bij de toeslagenaffaire. En dat zorgt voor veel onvrede bij mensen in het land. In een maand tijd is het vertrouwen in het kabinet van 61 procent naar 49 procent gedaald. De groep die ontevreden is geworden, noemt de toeslagenaffaire als reden.
Geen meerderheid voor opstappen kabinet
Toch vindt een meerderheid (56 procent) dat het hele kabinet aan kan blijven. De coronacrisis wordt daarbij vaak als reden aangehaald: "In deze misschien wel moeilijkste fase van de coronacrisis kán het kabinet gewoon niet opstappen", zegt een panellid in het onderzoek.
Ook betwijfelen veel mensen of opstappen gedupeerde ouders verder helpt. Een ondervraagde: "Aan symbolen (opstappen) hebben we, zeker onder de huidige omstandigheden, helemaal niets. Het lost niks op, niet voor Nederland in deze crisis en niet voor de ouders."
Wel opstappen
Kiezers die willen dat het kabinet wél opstapt, komen vooral van Forum voor Democratie en de PVV. Dat zijn kiezers die ook om andere redenen geen vertrouwen hebben in het kabinet.
Ook een (kleine) meerderheid van de SP-kiezers (54 procent) vindt dat het kabinet moet terugtreden. In alle andere achterbannen vindt de grootste groep dat het kabinet kan aanblijven.
Niet adequaat aangepakt
Als het kabinet niet opstapt, moeten dan een of meerdere betrokken politici die nu nog actief zijn het veld ruimen? Daarover lopen de meningen uiteen. 49 procent vindt van niet, ruim 4 op de 10 (43 procent) wil dat wel.
Vaakst genoemd wordt huidig minister van Economische Zaken Eric Wiebes. Dat hij de misstanden als baas van de Belastingdienst in het vorige kabinet niet adequaat heeft aangepakt, nemen mensen hem niet in dank af: "Met name Wiebes lijkt al jarenlang blind en doof voor de vele signalen die er toen ook al waren." Opvallend veel mensen laken ook zijn optreden bij andere dossiers, zoals de gaswinning in Groningen.
Asscher ongeloofwaardig
Ook wordt er gewezen naar huidig PvdA-leider Lodewijk Asscher. Hij ging als minister van Sociale Zaken over de Wet kinderopvang, waarin de kostenverdeling voor opvang is geregeld.
"Asscher is door deze affaire als 'sociaal dier' compleet ongeloofwaardig geworden." Opvallend is dat ongeveer eenderde van de huidige PvdA-kiezers (36 procent) wil dat Asscher opstapt als lijsttrekker. 55 procent vindt dat hij wel door kan.
Rutte en terugbetalen ouders
Verder zijn kiezers verdeeld over de vraag of premier Rutte nog VVD-lijsttrekker kan zijn bij de verkiezingen van maart. 48 procent vindt van wel, 42 procent van niet. Niet alleen VVD-kiezers vinden dat hij wel aan kan blijven, ook de meeste CDA-, D66-, PvdA- en ChristenUnie-kiezers vinden dat.
Eenzelfde verdeeldheid is te zien over de vraag of ouders direct gecompenseerd moeten worden, ook als een deel van hen daadwerkelijk heeft gefraudeerd. 48 procent vindt dat dat wel moet gebeuren, 43 procent vindt van niet.
Over dit onderzoek
Aan het onderzoek, gehouden op 21 en 22 december 2020, deden 24.706 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.