Is de verwachte golf aan faillissementen begonnen? 'De cijfers lopen stevig op'

Winkels, horecazaken en ook zelfstandigen hebben het zwaar door oplopende kosten en het feit dat sinds een maand de coronasteun moet worden terugbetaald. Dat blijkt nu ook uit het aantal faillissementen, dat in oktober fors is toegenomen.

De verwachte golf aan faillissementen lijkt na de zomer te zijn ingezet. Uit bestudering van gerechtelijke uitspraken door EenVandaag blijkt dat in oktober het aantal uitgesproken faillissementen in Nederland voor het eerst in bijna 2 jaar waarschijnlijk weer boven de 200 gaat uitkomen.

Stijgende lijn sinds de zomer

Het aantal bedrijven, instellingen en zelfstandigen dat failliet ging was in 2021 nog historisch laag, meldde statistiekbureau CBS begin dit jaar. Dat kwam toen mede door de coronasteun van de overheid. In het eerste halfjaar van 2022 bleef het aantal faillissementen ook nog stabiel, maar sinds de zomermaanden is een stijgende lijn te zien.

Ton Kanters is een van de vele ondernemers die recent een faillissement heeft moeten aanvragen. 2 weken geleden sloot een van zijn verswinkels in Den Bosch de deuren. "Dat is heel pijnlijk en een hard gelag. Het voelt wel alsof ik heb gefaald", vertelt hij. Door een van zijn zaken dicht te doen, hoopt hij de 2 andere winkels open te kunnen houden.

'Een andere mindset bij klanten'

De fors gestegen energieprijzen zijn een van de oorzaken dat de Brabantse ondernemer zijn winkel heeft moeten sluiten. De factuur voor gas en licht is het afgelopen jaar verzesvoudigd en dat kan hij niet langer ophoesten. Voor de aangekondigde tegemoetkoming voor bedrijven komt de winkelier niet in aanmerking.

De financiële zorgen komen niet alleen door de hoge energieprijzen, Kanters ziet de laatste tijd namelijk ook een andere mindset bij veel van zijn klanten. "Voor de zomervakantie hadden we meer omzet, maar in september veranderde dat. Iedereen merkt de hogere prijzen in de portemonnee en dat sijpelt bij ons keihard door", legt hij uit.

'Bang dat het alleen maar harder gaat'

Dat is ook terug te zien in de faillissementscijfers, zegt voorzitter Jacco Vonhof van brancheorganisatie MKB-Nederland. "De cijfers lopen op, toch wel in een stevig tempo. In oktober lag het aantal alweer 50 procent hoger dan in september." Ook hoort hij soortgelijke geluiden vanuit de achterban: "De afgelopen weken hebben we dit al tientallen keren van ondernemers gehoord."

"We zijn nog niet op het niveau van pak 'm beet 2012, 2013", benadrukt Vonhof. Toen bereikte het aantal faillissementen een piek tijdens de economische crisis. "Maar we zitten alweer op het niveau van voor corona. En als we nu niet oppassen ben ik bang dat het alleen maar harder gaat en meer wordt."

Stoppen om faillissement te voorkomen

De voorzitter van MKB-Nederland ziet ook dat steeds meer ondernemers ook uit voorzorg stoppen. Hij legt uit dat de afgelopen 2 jaar weliswaar relatief weinig bedrijven zijn omgevallen, maar dat tegelijkertijd ook veel eigenaren op hun eigen vermogen hebben geteerd of geld hebben geleend.

"En nu worden ze geconfronteerd met stijgende grondstofprijzen, stijgende huurprijzen, stijgende loonkosten en daar komen de stijgende energieprijzen ook nog eens overheen", somt Vonhof op. "Dat samen maakt dat veel ondernemers inzien van: ik ga dit gewoon niet halen en dan stop ik liever zelf dan dat ik in een faillissement kom en misschien wel alles kwijtraak."

'Gezonde bedrijven naar de knoppen'

Ook Kanters hoort veel soortgelijke verhalen en weet dat hij zeker niet de enige ondernemer is die het momenteel zwaar heeft. "Er zijn iedere dag collega's die stoppen en ik ben bang dat er nog veel meer gaan stoppen", zegt hij. "Het is ontzettend jammer, want er gaan veel mooie gezonde bedrijven naar de knoppen."

De winkelier hoopt voor zichzelf dat de tijden snel weer beter worden. "We doen alles om onze omzet op peil te houden, want er werken 40 mensen bij ons." Vooral het gebrek aan perspectief valt hem hem zwaar: "Er is ontzettend veel onzekerheid. Was er maar een uitweg en wisten we wat er ging komen."

'Tegemoetkoming komt te laat'

MKB-Nederland wil daarom dat het kabinet sneller in actie komt. De voor april aangekondigde energiecompensatie voor bedrijven komt te laat, vindt Vonhof. "Tot die tijd moeten we wel zorgen dat ondernemers hun rekeningen kunnen blijven betalen. Je kunt straks wel met terugwerkende kracht recht op geld krijgen, maar dan moet je daar eerst wel zien te komen."

Hij voert op dit moment 'lastige gesprekken' in Den Haag. "Help de ondernemers nu en doe dat niet te laat", roept hij de landelijke politiek op. "Laten we nou voorkomen dat we straks onze economie ongelooflijke schade aandoen, met gevolgen die nog veel groter zijn."