Iedereen gestresst, wat doe je daaraan? 'Kies een dag uit waarop je écht rust neemt'

Gewoon even niks doen, voor veel mensen is dat een flinke opgave. Ook als we niet aan het werk zijn, hebben we meestal een telefoon in de hand. En consumeren we er (online) op los. Kan dat ook anders, is de vraag.

1,3 miljoen werkende Nederlanders hebben last van burn-outklachten. Dat bleek afgelopen november uit onderzoek van TNO. Recentere cijfers zijn er nog niet, maar de kans dat dit jaar ineens veel minder mensen last hebben van werkstress is klein. Je zou het een signaal kunnen noemen, dat we een stapje terug moeten doen.

55 uur per week werken

Dat vindt ook theoloog Alain Verheij. Wat hem betreft focussen we in de westerse wereld veel te veel op (economische) groei. Die van onszelf en die van het bedrijf waar we werken. "In deze cultuur geef je elkaar complimenten als je veel hebt gewerkt. Als je de 55 uur per week haalt, ben je goed bezig."

Hij is het daar totaal niet mee eens. "Zoveel werken gaat ten koste van andere dingen, zoals iets doen voor de maatschappij, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. Of jezelf op andere vlakken ontwikkelen." En van simpelweg ontspannen, even helemaal niks doen.

Nooit niks doen

En dat laatste is juist zo belangrijk, zegt ook ondernemer Thijs Visser. Hij ziet dat veel mensen het lastig vinden om te ontspannen. Hij maakte daar zelfs zijn werk van. Met zijn bedrijf Back to the Wild organiseert hij reizen naar de natuur voor mensen die een (te) druk leven leiden en daarbij veel stress ervaren.

"Ik denk dat we te weinig rust nemen met z'n allen. We hebben veel taken, doen van alles, er is nooit een moment waarop we niks doen." Met in het ergste geval mentale problemen zoals burn-out als gevolg.

Week zelf inrichten

Maar hoe zorgen we er dan voor, dat we wél weer kunnen ontspannen? Je kunt immers niet constant op reis naar de natuur. Moeten we bijvoorbeeld terug naar de verplichte zondagsrust met gesloten winkels, zoals die in veel andere Europese landen nog altijd geldt? Als alles dicht is, moeten we wel iets anders doen met onze vrije tijd dan consumeren.

Theoloog Verheij denkt niet dat dat de oplossing is. "Zoiets moet je niet politiek of juridisch willen regelen. Niet iedereen hoeft op dezelfde dag vrij te zijn. Dat is niet meer van deze tijd. In een moderne en multireligieuze samenleving zou dat iets dwangmatigs zijn", vindt hij.

Ander leven dan vroeger

Daarnaast past zo'n collectieve rustdag niet meer bij onze economie: "Consumenten wennen er wel aan, maar veel mensen hebben hun bestaan gebouwd rond werken op de zondag." Verheij doelt bijvoorbeeld op mensen die in de horeca werken, of in een winkel die op zondag open is.

Vissser is het met Verheij eens: "Ik denk dat veel mensen er gebaat bij zijn dat alles altijd kan. Een collectieve rustdag klinkt mooi, maar we hebben een heel ander leven dan vroeger. Mensen gaan op zo'n dag nog steeds hun e-mail lezen of andere dingen doen."

Zelf rustmomenten inbouwen

De oplossing van dit probleem - het altijd maar doorgaan - ligt volgens de ondernemer bij het individu, niet bij iets wat opgelegd wordt van bovenaf. "Ik denk dat mensen zich bewust moeten worden van de gedachte dat er meer mogelijk is in hun leven dan alleen maar werken. Ze moeten dat weer ervaren en dat gebeurt niet door het van bovenaf op te leggen."

Mensen moeten zelf rustmomenten inbouwen in hun leven, denkt Visser. "Even niets doen, geen activiteiten uitoefenen en een beetje vertragen. Dat zou enorm helpen." Theoloog Verheij doet dat ook: "Ik kies zelf een dag waarop ik rust neem, meestal is dat de zaterdag."

'24-uurs-economie'

Maar hoe zorg je ervoor dat mensen de noodzaak inzien van die rustmomenten? "Als iemand te veel doet krijgt hij op een bepaald moment een burn-out. Er is weinig kans op verandering voordat mensen echt merken dat het niet goed meer gaat", denkt Visser.

Hij ziet het steeds vaker misgaan, vertelt hij. Hij verwacht dan ook dat er een beweging zal komen die zich verzet tegen de '24-uurs-economie'.

Rust als economische waarde

En daar hebben werkgevers uiteindelijk ook baat bij, concludeert Verheij. "Mensen leven niet om te werken, ze werken om te leven. Als je dat accepteert, leg je een relatie die dieper gaat dan alleen het contract."

Volgens de theoloog is rust zelfs van economische waarde. "Vaak zien wij economie als iets statisch, maar het is niet zo dat de markt of de economie neutrale dingen zijn. Wij nemen onze waardes mee, en een van die waardes is de rust."