Minister van Justitie Dilan Yeşilgöz heeft 'zeer veel' zorgen over huiselijk geweld. Bij 800.000 mensen is dat structureel onderdeel van hun leven. "We willen graag geloven dat het niet bestaat, maar het komt in alle lagen voor."
Er zijn heel veel mensen die ermee te maken hebben, zegt Yeşilgöz. "Ik denk dat het een verborgen probleem is in ons land. Dat we denken dat het niet zo veel voorkomt, maar het komt wel heel veel voor."
Geweld achter de voordeur
Huiselijk geweld is volgens justitieminister Yeşilgöz een 'verborgen probleem'. 1,2 miljoen mensen hebben ermee te maken, voor 800.000 mensen is het onderdeel van hun leven. "Dat betekent dat je je in je eigen huis, waar je je het veiligst hoort te voelen, niet veilig bent. Of omdat een ex-partner je stalkt, of omdat er sprake is van huiselijk geweld", zegt ze.
Yeşilgöz noemt de aantallen 'echt fors'. En veel blijft achter de voordeur. De belangrijkste reden daarvoor is dat mensen zich niet durven uit te spreken uit schaamte. "Het duurt vaak heel lang voordat iemand om hulp durft te vragen of gedwongen wordt omdat iemand gewond raakt of er nog iets veel heftigers gebeurt", zegt ze.
Familie Clarinda: geweld tegen vrouwen een structureel probleem, debat nodig
De afgelopen periode kwamen verschillende verhalen in het nieuws over vrouwen die omgebracht werden door hun (ex-)partner. Enkele jaren geleden verpleegkundige Linda van der Giessen en de 16-jarige Hümeyra. En recenter de 34-jarige Clarinda.
Op 8 september 2021 werd zij met meerdere messteken op klaarlichte dag omgebracht door haar ex-partner. Haar moeder en zus roepen nu op tot een maatschappelijk debat. "Ik wil de maatschappij wakkerschudden", zegt haar moeder. Jaarlijks sterven veertig tot vijftig vrouwen door toedoen van hun (ex-)partner.
'Wees niet bang om hulp te vragen'
"Op het moment dat er iemand gedood wordt, dan zien we het, maar het hele proces ervoor, waarin we hadden kunnen ingrijpen, daar valt heel veel winst te behalen", zegt Yeşilgöz. Slachtoffers realiseren zich zelf ook niet altijd direct dat het niet normaal is wat er gebeurt. Dat maakt het complex. "We weten van huiselijk geweldzaken dat ze zich heel erg kunnen opbouwen, dat je erin meegaat als slachtoffer en het iedere keer weer voor jezelf goedpraat omdat je denkt dat het goedkomt."
Eigenlijk wil je daar vroeg bij zijn, zegt ze. "Zodat je eerder hulp kunt inschakelen en kunt zeggen: je verdient beter." Alleen al daarom is het goed om erover te blijven praten. "En te zeggen: het komt overal voor, schaam je niet om hulp te vragen, wees niet bang om in je netwerk te zeggen: ik heb hulp nodig."
'Als je zoiets ziet gebeuren, kijk niet weg'
Belangrijk is dat als een slachtoffer bij instanties als politie en hulpverlening komt, huiselijk geweld ook snel herkend wordt. Dat dit niet altijd goed gaat, erkent de minister. "Dat is ook het deel waar we heel veel aandacht aan besteden", zegt ze. "We investeren in goede opleiding, maar daar valt nog veel winst te behalen."
Ook moeten instanties van elkaar weten wat ze doen en of diegene ook bij de ander is geweest, zegt ze. "Die partijen moeten elkaar beter kunnen vinden", legt Yeşilgöz uit. Maar de samenleving zelf heeft ook een taak: buren, school en werk moeten alert zijn. "Het erover hebben", zegt ze. "Dat als je zoiets ziet gebeuren, je niet wegkijkt."
Aandacht geven, bespreekbaar maken
Deskundigen noemen de aanpak van huiselijk geweld in Nederland 'versnipperd'. Zij pleiten voor een centrale, landelijke aanpak. Zo pleitte emeritus hoogleraar gender gerelateerd geweld, Renee Römkens, voor een nationaal coördinator. Dat ziet de minister niet zitten. "Ik ben geen voorstander om er nog een laag op te zetten", zegt ze. "Wat ik zie is dat ze vanuit zorg, hulpverlening en politie elkaar wel sneller vinden."
Als het wel mis gaat, vraagt ze hoe hun samenwerking eruit ziet, wat ze kan doen om het te verbeteren en wat ze nodig hebben. "We zullen veel meer aandacht gaan besteden aan het bespreekbaar maken hiervan." Wel gaat ze met het kabinet meer aandacht besteden aan huiselijk geweld. Dat zou in de vorm van een campagne kunnen, zegt Yeşilgöz. "We zijn nu aan het kijken hoe dat er dan uitziet."
'Op zoek naar waar het beter kan, zolang vrouwen vermoord worden'
Er gaat gelukkig ook vaak wel veel goed, zegt Yeşilgöz. "Daarover lezen we gelukkig niets in de kranten, omdat het een goede afloop had." Maar zolang er vrouwen vermoord worden, kun je niet zeggen: dat hoort er bij, zegt ze. "Dan moet je op zoek naar waar het beter kan."
Het allerbelangrijkste is volgens Yeşilgöz dat je naar elkaar blijft uitspreken en dat je sowieso met je 'poten' van iemand anders afblijft. "Dat iedereen het verdient om zich veilig te voelen in huis, maar ook op straat, dat huiselijk geweld onacceptabel is, stalking onacceptabel is, dat we dat met elkaar uitspreken en dat we ook alert zijn om ons heen, dat als je dingen ziet waarvan je weet in je buik het klopt niet, meld het. Dat is heel belangrijk."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.