'Nederlandse IS-strijders moeten naar Nederland komen als we ze willen berechten', waarschuwt deze hoogleraar internationaal recht

Als we Nederlandse IS'ers willen berechten, moeten ze eerst naar Nederland gehaald worden. Dat zegt hoogleraar Internationaal Recht Geert-Jan Knoops. "Het berechten van 20.000 IS-strijders in een speciaal regionaal tribunaal is niet haalbaar."

De vraag wat er moet gebeuren met Nederlandse IS-strijders die gevangen zitten in Syrië en Irak kwelt politiek Den Haag. In de Tweede Kamer is veel weerstand tegen het terughalen van IS strijders voor berechting.

CDA en VVD willen berechten buiten Nederland

Regeringspartijen CDA en VVD zijn helder. IS-strijders moeten in de regio worden berecht en beslist niet hier. De vraag is hoe haalbaar deze eis is. CDA-Tweede Kamerlid Martijn van Helvert gruwelt bij de gedachte dat Nederlandse IS-strijders terugkomen naar Nederland voor hun berechting. Daarom wil hij een internationaal tribunaal in Syrië om IS-strijders te berechten.

Hij is zelfs bereid daarvoor de diplomatieke banden met de Syrische dictator Assad aan te halen. "Berechting in Syrië is tevens een manier om te voorkomen dat jihadisten terugreizen naar Nederland. Het is de kortste weg naar gerechtigheid en zorgt ervoor dat IS-strijders niet terugkeren naar Nederland", zegt Van Helvert.

Knoops: 'Proces kan jaren duren'

Hoogleraar internationaal recht Geert-Jan Knoops vindt dat de politiek veel te simpel denkt over het opzetten van een tribunaal in Irak of Syrië. "Als je rechtszaken wil voeren volgens de internationaal geldende regels moet je op zoek naar bewijs en getuigen. Daar een tribunaal opzetten voor circa 20.000 IS-strijders die berecht moeten worden, is niet haalbaar."

Knoops denkt dat het hele proces jaren kan duren. "Om een persoon te berechten moet er bewijs worden verzameld en onderzoek worden gedaan. Je zal dus in verschillende landen tribunalen moeten opzetten om al deze mensen te berechten. Daarbij komt de vraag waar je deze mensen gevangen moet houden. En komen mensen daarna niet vrij en alsnog naar, bijvoorbeeld, Nederland?"

20.000 man berechten 'onmogelijk'

Verder zegt Knoops dat juist het grote aantal de berechting voor een tribunaal daar onmogelijk maakt. "Het Joegoslaviëtribunaal heeft in 25 jaar 161 mensen berecht", zegt Knoops. Hij wil daarmee duidelijk maken dat 20.000 man op een serieuze wijze voor een tribunaal in Syrië brengen alleen daarom al onmogelijk is.

De hoogleraar vindt dat één hoofdtribunaal voor de 50 IS-kopstukken best in de regio gevestigd kan worden. Maar de overige 19.950 verdachten zullen toch echt in satelliet-tribunalen in Europa berecht moeten worden.

VVD blijft fel tegen

Ondanks de uitspraken van Knoops wil de VVD toch absoluut niet dat de Nederlandse strijders terugkomen naar Nederland. Tweede Kamerlid Dilan Yeşilgöz is fel tegen berechting in ons land."Ze moeten berecht worden daar waar de misdaden gepleegd zijn en de getuigen zijn", laat Yeşilgöz weten in een reactie.