Hoe werkt het en waarom zijn er vaak storingen? Jullie vragen over communicatiesysteem C2000 beantwoord

Tijdens de jaarwisseling had C2000 last van een landelijke storing. Dit is het systeem dat hulpdiensten gebruiken om met elkaar te communiceren. Voor EenVandaag Vraagt vroegen we wat jullie over dit systeem wilden weten.

Expert op het gebied van digitale infrastructuur Michiel Steltman en politiewoordvoerder Mireille Beentjes geven antwoord op jullie vragen

1. Wat is het C2000-systeem precies?

Een communicatienetwerk dat speciaal opgezet is voor hulpverlenings- en veiligheidsdiensten, zegt Steltman. "Denk aan de brandweer, politie, ambulancediensten en onderdelen van het ministerie van Defensie. Het gaat om partijen die snel en betrouwbaar met elkaar moeten communiceren."

Het systeem wordt gebruikt door zo'n 80.000 hulpverleners en is ontworpen om hen 24 uur per dag, 7 dagen per week snel en betrouwbaar met elkaar en met de meldkamer te laten communiceren. Hulpverleners kunnen de meldkamer direct bereiken via een noodknop op hun portofoon. Maar soms gaat dat dus mis als er een storing is, legt Steltman uit.

2. Er zijn vaker storingen. Hoe wordt dit veroorzaakt?

Volgens Steltman kan dat meerdere oorzaken hebben. "Het kan zijn dat er op een bepaald moment erg veel communicatie op één plek nodig is, bijvoorbeeld omdat er veel hulpverleners zijn. Dan zit de technologie al snel aan z'n max. Dat gebeurde destijds in 2009 bij de rellen in Hoek van Holland."

Maar ook kunnen storingen te maken hebben met ontvangst in specifieke gebieden, legt Steltman uit. "Dit kan ontstaan door veranderingen in de omgeving, zoals de bouw van nieuwe straten, parkeergarages of hele wijken, die de signaaldekking beïnvloeden. Zulke veranderingen vragen om aanpassingen aan het netwerk, maar die worden vaak niet snel genoeg doorgevoerd."

Een ander voorbeeld van een onvoorziene storing is de invloed van zonnepanelen, vervolgt Steltman. "Omvormers die achter zonnepanelen zitten, blijken in veel gevallen ruis te veroorzaken op frequenties die het C2000-netwerk gebruikt. Hierdoor kunnen hulpdiensten problemen ondervinden met hun communicatie wanneer zij door straten rijden waar veel zonnepanelen aanwezig zijn."

"Op zich werkt het C2000-systeem goed, maar wordt het niet altijd tijdig aangepast aan nieuwe problemen of ontwikkelingen", concludeert Steltman. "Onvoorziene problemen zijn nu eenmaal inherent aan complexe technische systemen."

3. Is C2000 een gekoppeld systeem van diverse diensten of één centraal systeem?

C2000 is één centraal systeem, legt Steltman uit. "Als een systeem betrouwbaar en robuust moet zijn, is het verstandiger om het in één keer goed te doen en centraal te regelen, in plaats van het op te splitsen in meerdere losse onderdelen die moeten samenwerken."

Losse, gescheiden netwerken zouden de moeilijkheid en de kans op fouten juist vergroten, denkt Steltman. "Je zou dan niet alleen meerdere systemen moeten beheren, maar ook moeten zorgen dat al die systemen met elkaar communiceren."

4. Hoe is dit in andere landen geregeld?

Steltman: "In landen als Frankrijk, België en Duitsland is er een centrale organisatie die zeer frequent updates en upgrades uitvoert op hun communicatienetwerken. Dit gebeurt regelmatig en structureel."

In Duitsland heet dat systeem BOS, in België Astrid, vertelt Steltman. "Elke keer dat er daar een probleem wordt gesignaleerd, worden er snel verbeteringen doorgevoerd. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat er antennes worden bijgeplaatst, software wordt aangepast of dat er nieuwe apparaten worden ingezet. In deze landen wordt er dus voortdurend aan het netwerk gewerkt. Dit is mogelijk door de manier waarop het netwerk wordt bestuurd: er is een centrale organisatie die continu bezig is met onderhoud en verbeteringen."

In Nederland is dat niet zo geregeld, gaat Steltman verder. "Pas wanneer er problemen zijn, wordt een nieuwe aanbesteding gedaan. Vervolgens wordt aan een leverancier gevraagd om deze problemen op te lossen. Dit proces kan echter zomaar 1 tot 2 jaar duren. Dat is niet effectief, want een netwerk moet continu kunnen worden aangepast en verbeterd om optimaal te functioneren."

5. Hoeveel levens hebben de storingen gekost?

Voor zover bekend zijn er geen doden gevallen door problemen met het C2000 netwerk, zegt politiewoordvoerder Mireille Beentjes. "Maar in onveilige situaties moeten collega's natuurlijk snel en makkelijk kunnen communiceren."

Dat konden ze in de oudejaarsnacht niet, concludeert Beentjes. "Dat is niet alleen hinderlijk en frustrerend maar ook onveilig."

6. Wat wordt er nu gedaan zodat storingen voorkomen worden?

De politie heeft het afgelopen jaar flink gewerkt aan verbeteringen in het gebruik van C2000, zegt de politiewoordvoerder. "Zo beschikken collega's inmiddels over portofoons die zijn voorzien van nieuwe software, waardoor er beter bereik is met C2000. Ook zijn medewerkers recent voorzien van extra voorlichting over goed gebruik van C2000."

De Landelijke Meldkamer Samenwerking is in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid begonnen met het versneld oplossen van een groot aantal gebieden met beperkte C2000-dekking, vervolgt Beentjes. "Er zijn dit jaar twaalf masten bijgeplaatst in deze zogenoemde DIPP-gebieden. Deze masten zorgen voor een beter bereik."

Volgens Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel wordt er regelmatig met de politiebonden over het systeem gesproken. "We zetten ons samen met alle hulpdiensten in om C2000 te optimaliseren langs verschillende actielijnen", schrijft hij in een kamerbrief.

"Zo wordt niet alleen gekeken naar het verder optimaliseren van radiodekking, maar worden ook gebruikers betrokken bij verbeteringen en aanvullend opgeleid in het gebruik van de C2000 apparatuur, en wordt geïnvesteerd in het realiseren van extra C2000-opstelpunten."