In Hongkong wordt al maanden gedemonstreerd tegen de uitleveringswet en vóór democratie. De 'verdeel en heers'-strategie van de autoriteiten lijkt te werken, want wereldwijd zijn veel mensen bang voor problemen met China.
Al 3 maanden lang demonstreren jongeren in Hongkong met gevaar voor eigen leven. Vóór hun vrijheid, tégen de oprukkende politiestaat van China. Wat begon als een protest tegen een uitleveringswet is uitgegroeid tot een schreeuw om eerlijke democratie.
Grootste protesten ooit
Er zijn twee groepen protesteerders. De fanatieke jongeren en de gematigden. 'Meneer Cheung' is geboren in Hongkong maar woont en werkt al jaren in Nederland. "Bij de protesten over de uitleveringswet, de zogenoemde 'parapluprotesten', was er onenigheid over de strategie. Hierdoor verminderde bij de gematigden de belangstelling om aan meer protesten mee te doen. Er is nu een goede taakverdeling gemaakt en daardoor werken alle protesteerders nu samen, de jongeren en de gematigden. Hierdoor zijn dit de grootste protesten ooit in Hongkong."
De eenheid tussen jongeren en gematigden lijkt doorbroken doordat Carrie Lam, de bestuurder van Hongkong, vorige week bekendmaakte dat de omstreden uitleveringswet wordt ingetrokken. Ze geeft daarmee een signaal dat het nu wel welletjes is met de protesten. Ook hebben veel inwoners van Hongkong moeite met de harde confrontaties en de vernielingen van de jongere demonstranten.
Uitleveringswet
De uitleveringswet geeft de autoriteiten van Hongkong de mogelijkheid om verdachten van een misdrijf uit te leveren aan landen waar geen uitleveringsakkoord mee is gesloten. De nieuwe wet geldt ook voor uitlevering van verdachten aan China, die daar dan berecht worden. De demonstranten zijn bang dat met de nieuwe wet ook critici en activisten aan China kunnen worden uitgeleverd. Dat kan wanneer de Chinese autoriteiten een aanklacht tegen hen verzinnen. De verwachting is dat deze verdachten dan geen eerlijk proces krijgen. Ook zijn de demonstranten bang dat China meer zeggenschap krijgt over Hongkong.
Verdeel en heers werkt
De jongeren willen absoluut niet stoppen met de protesten, ze hebben inmiddels vijf eisen opgesteld waarvan er één het intrekken van de wet is. De andere eisen gaan over democratie. "'Dit is de laatste kans! We moeten nu doorgaan!' klinkt het onder veel jongeren", vertelt Cheung. "Het gaat om hun toekomst en jongeren hebben het zwaar. Het schoolsysteem is moordend en het aantal zelfmoorden onder jongeren is schrikbarend hoog."
De zet van Carrie Lam lijkt te werken want de jongeren komen steeds meer alleen te staan. De gematigde stemmen in Hongkong keren zich langzaam van hen af. En ook van Chinese jongeren in het buitenland hoeven ze weinig steun te verwachten. Zeker niet in Nederland, hier wil bijna geen enkele jongere van Chinese afkomst zich uitspreken over Hongkong.
Witte boorden-terreur
Buitenstaanders bemoeien zich niet met de protesten, uit angst voor wat ze in Hongkong 'white terror' noemen, vrij vertaald 'witte boorden-terreur'. Dit betekent dat Chinezen overal ter wereld zich er bewust van zijn dat de Communistische Partij alles registreert. In binnen en buitenland. Alles wat Chinezen zeggen dat ook maar in de richting gaat van steun aan pro-democratie bewegingen in Hongkong kan worden gebruikt om mensen het leven zuur te maken.
Dit gaat van zakelijke boycots, het cancelen van orders en subsidies tot het afsluiten van de Chinese markt voor bepaalde partijen. En hoewel veel Chinezen de idealen van het jongeren protest misschien best steunen, zal niemand publiekelijk zijn of haar vingers er aan branden.
Als je als volwassene nog enige vrijheid wil hebben moet je nu niet bang zijn.
Cheung
De lange arm van Xi Jinping
Volgens Rob de Wijk van het Haags Centrum voor Strategisch Studies moeten we de macht van de lange arm van Peking niet onderschatten. Alle Chinese verenigingen en organisaties voor Chinezen in het buitenland worden behoorlijk strak aangestuurd. De ambassades spelen daar een belangrijke rol in. De Chinese autoriteiten doen er ook geheimzinnig over dat ze ook van Chinezen over de grens patriotisme en loyaliteit eisen. Wie buiten de lijntjes gaat riskeert problemen met China.
"Ik wou dat het niet waar was, maar dat is het wel", zegt Cheung. Hij weet dat ook in Hongkong iedereen zich bewust is van het feit dat er een vorm van surveillance is. Dit heeft een heel grote invloed op de mate waarin Chinezen zich uitspreken. "Het is moeilijk om die 'witte terreur' te weerstaan" zegt hij. "Je wil niet dat je ouders, je familie of je bedrijf in problemen komt. Maar als je in Hongkong woont en jong bent, heb je geen keus. Als je als volwassene nog enige vrijheid wil hebben moet je nu niet bang zijn."
De naam Cheung is vanuit privacyredenen gefingeerd, de echte naam is bekend bij de redactie.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.