Basisschoolleerlingen verliezen in rap tempo het vermogen om goed te schrijven. Door tablets en digiborden in elk klaslokaal wordt er veel minder geschreven. Is dat een ramp? Niet volgens expert Rob Martens: "We moeten er niet zo dramatisch over doen."
Sinds de tablet in het klas kwam en het krijtbord verdween, is er op veel basisscholen maar weinig aandacht voor schrijven met de hand. Ook thuisonderwijs maakte het schrijven niet beter. Elke ouder met schoolgaande kinderen ziet het van dichtbij gebeuren.
Informatie opslaan
Directeur Rob Martens van het Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek ziet de ontwikkeling, maar volgens hem was het ook vroeger met de schrijfvaardigheid slecht gesteld. Met smartphones en nieuwe lesmethodes zal het er voorlopig niet beter op worden.
En of die hanenpoten en gammel golvende zinnen jongeren later ook echt in de weg zullen zitten, betwijfelt hij. De veelgehoorde theorie is dat kinderen beter informatie leren opslaan door vaker met de hand te schrijven. "Dat klinkt aannemelijk, maar is wetenschappelijk moeilijk te onderbouwen", zegt Martens.
Krijtborden terug
De vraag is of met de hand schrijven nog wel nodig blijft. Directeur Martin Dekker van basisschool De Klinker in Oud Beijerland vindt dat swipende en tiktokkende jongeren wel degelijk wat missen. Hij kreeg klachten van middelbare scholen en besloot in te grijpen. Op voorspraak van twee docenten gaf hij afgedankte krijtborden hun plek in de klas terug.
Schrijven oefenen werd een prominenter onderdeel in de les, bijvoorbeeld bij werkstukken maken in de klas. "Schrijven is echt iets anders dan tikken op een scherm", legt de schooldirecteur uit. Ook al was het in thuisonderwijs-tijd lastig om te meten of zijn leerlingen het landelijk gezien beter doen dan ergens anders, ze scoren nu gemiddeld wel hoger.
Beter lezen door beter schrijven
"Een taalvaardig mens komt verder in het leven", vindt de schooldirecteur. De meeste leerlingen raakten ook enthousiast. Al betekende dat weer niet dat ze ook buiten schooltijd eerder gingen schrijven dan gamen.
"Kinderen zijn wereldwijs geworden. Maar het ontbreekt ze vaak aan parate kennis", zegt Dekker. "Ze lezen een tekst minder goed door, trekken sneller conclusies. Beter leren lezen ligt in het verlengde daarvan. Die oefen je beter door ook zelf te schrijven. Daar heeft de hele maatschappij wat aan."
Het museum van het onderwijs
Rob Martens is niet zo zeker van het effect van schrijven. Hernieuwde aandacht voor schrijven is leuk en spannend, maar je moet volgens hem kijken naar het lange termijneffect. En dat is nu nog niet te meten.
"Het moet niet vervreemdend gaan werken. Zodra leerlingen het gevoel krijgen dat we ze naar het museum van het onderwijs begeleiden is het effect weg. Dan span je het paard achter de wagen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.