Dankzij therapie met honden en paarden herstellen van een trauma of andere psychische klachten: sinds kort is dat mogelijk. "Twee sessies kunnen genoeg zijn voor een doorbraak."
De therapievorm is bedacht door Hulphond Nederland - een stichting die mensen aan een hulphond helpt - en vindt plaats in het Domingo House. Dat is een nieuw therapeutisch centrum waar naast coaches ook paarden en honden worden ingezet. Mensen met traumaklachten of posttraumatische stressstoornis (PTSS) en jongeren met ontwikkelingsstoornissen en psychiatrische problematiek kunnen er terecht.
Dierenwelzijn
Voorheen zette Hulphond Nederland met name hulphonden in voor mensen met PTSS, maar uit nieuwe inzichten blijkt dat een hulphond niet altijd het beste middel is voor de verwerking van zware trauma's, vertelt Rudolph Strickwold van de stichting. "Er ontstaat een afhankelijkheidsrelatie tussen mens en hond, terwijl wij mensen juist de regie over hun eigen leven terug willen geven."
Daarnaast worden er in verband met dierenwelzijn vraagtekens gezet bij een vaste hulphond bij traumaverwerking, omdat de hond 24 per dag 'aan' moet staan. Strickwold: "Hulphonden worden nog steeds ingezet bij mensen thuis, maar vooral voor fysieke en praktische ondersteuning, of bijvoorbeeld om te signaleren wanneer iemand een epileptische aanval krijgt."
Uniek
Paarden kunnen ervoor zorgen dat mensen die het lastig vinden om over hun emoties te praten eerder met hun gevoel in contact komen, vertelt Strickwold. "Paarden zijn vluchtdieren en komen alleen naar je toe wanneer ze zich veilig voelen. Ze spiegelen jouw gedrag. De cliënt moet dus eerst ontspannen voordat hij of zij contact kan maken met het paard."
Honden zijn op hun beurt prooidieren, vervolgt Strickwold. "Ze worden met verbale communicatie aangestuurd, waarbij het belangrijk is om grenzen aan te geven. Zo kan de cliënt daarmee oefenen." De combinatie van therapie met deze twee diersoorten is uniek en gebeurt volgens Strickwold nog nergens ter wereld. "Bij veel mensen zie we snel vooruitgang en soms al een doorbraak na twee sessies, terwijl ze in voorgaande trajecten vastgelopen waren."
PTSS en andere psychische klachten
In Nederland hebben in 2020 1,2 miljoen mensen last van een posttraumatische stressstoornis (PTSS), van wie 40 procent chronisch. Ook kampen 1,4 miljoen mensen met burn-outverschijnselen en is 25 procent van de jongeren tot 23 jaar psychisch ongezond. Als gevolg van de coronacrisis verwacht het RIVM in 2021 een stijging van deze aantallen. bron: RIVM
In duizend stukjes
Eva neemt deel aan een van de 2 jaar durende pilots van Hulphond Nederland. Als hoofdconducteur bij de NS was ze getuige van een aanrijding met een persoon. Als gevolg daarvan kampt ze met PTSS. Ze volgde therapie na therapie, maar niets hielp. Haar klachten namen zelfs toe. 5 jaar lang probeerde Eva over haar gevoelens te praten, waardoor ze de gebeurtenis alsmaar opnieuw beleefde. Ze kreeg last van angsten en kwam in een zware depressie terecht.
De therapievorm met honden en paarden blijkt precies wat Eva nodig had. "Het paard kwam op mij afgelopen, legde haar hoofd op mijn hartstreek en bleef daar minutenlang staan. Ik brak in duizend stukjes", vertelt ze. "Ik voelde me eindelijk gezien." Ze noemt de therapie 'het meest bijzondere moment van haar leven'. Het contact met het paard zorgde ervoor dat Eva langzaam uit het dal klom.
Therapie met dieren populair
Hoewel het voor cliënten goed lijkt te werken, wordt er vanuit verschillende hoeken kritisch gekeken naar naar het gebruik van dieren bij therapie. Deze vorm is in korte tijd ontzettend populair geworden, weet hoogleraar antrozoölogie Marie José Enders. Zij onderzocht de inzet van dieren bij coaching en therapie en zegt dat er wildgroei is ontstaan. "Er zijn in Nederland alleen al zevenhonderd paardencoaches actief, van wie velen zonder de juiste papieren." Sinds januari 2020 is er een kwaliteitskeurmerk. Mensen die met dit vak bezig zijn, moeten zich wat Enders betreft inschrijven in een kwaliteitsregister.
Hulphond Nederland kan zich daarin vinden. "Onze therapeuten zijn psychologen en andere zorgverleners uit het maatschappelijk werkveld. De mensen die met de dieren werken, zijn hiervoor opgeleid en hebben ruime ervaring met zowel paarden als honden", reageert Strickwold.
Wetenschappelijk onderbouwd
Het Radboudumc in Nijmegen onderzoekt nu de resultaten van de pilots van Hulphond Nederland, zodat deze wetenschappelijk onderbouwd kunnen worden.
Vanaf volgend jaar zou de behandeling vergoed moeten worden door verschillende zorgverzekeraars.
Lees ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.