Zoon Kevin Maartens is er stuk van, net als de rest van de familie: ze moeten kerst vieren zonder Bob. Hij kwam in september om het leven door een ongeluk met zijn tricity, een motor met een dubbel voorwiel, waarvoor je aan een autorijbewijs genoeg hebt.
De 59-jarige Bob had de motor pas een dag in zijn bezit toen hij in een bocht de balans verloor en tegen een betonnen brugpeiler belandde. Hij was op slag dood. Zijn zoon Kevin vraagt zich af: hoe kon hij zo makkelijk zonder enige ervaring wegrijden op een voertuig dat in alles lijkt op een motor, maar volgens de wet een auto is?
Dubbel voorwiel
Kevin is niet de enige die zich hierover verbaast; Arjan Everink van de Koninklijke Motorrijders Vereniging (KNMV), vindt de wetgeving rond deze voertuigen 'ongelukkig'. "De ironie is dat de techniek van het dubbele voorwiel oorspronkelijk door het Italiaanse merk Piaggio werd ontworpen om hét Italiaanse stadsvervoermiddel, de scooter, veiliger te maken.
Vervolgens kwamen ze erachter dat het voertuig - als de banden meer dan 46,5 centimeter uit elkaar werden geplaatst en voorzien was van een voetrem - ook als auto geregistreerd kon worden. In eerste instantie bleef het een noviteit voor de scooterrijder, maar geleidelijk kwamen er ook zwaardere uitvoeringen. Everink was destijds al hoofd opleidingen bij de KNMV en herinnert zich dat Piaggio in de beginjaren standaard een cursus voertuigbeheersing aanbood.
'Motorrijden bleef een droom'
Maar naarmate er meer merken, waaronder Yamaha en Peugeot, met eenzelfde soort product op de markt kwamen verdween die zorgplicht uit beeld. De concurrentie werd heviger en de marketing gericht op het feit dat je als automobilist zonder extra kosten voor een motorrijbewijs op dit soort motoren kon rijden.
Dat laatste argument gold ook voor Bob, vertelt Kevin. "Mijn vader had in zijn jeugd geprobeerd een motorrijbewijs te halen maar was daarvoor gezakt. Hij vond het te veel gedoe om het opnieuw te proberen en haalde vervolgens zijn autorijbewijs. Maar motorrijden bleef een droom. Toen ik jonger was, gingen we vaak samen naar de Parijs Dakar - vooral om naar de motoren te kijken."
Tijd voor iets leuks
Zo'n 40 jaar nadat hij zakte voor zijn motorrijbewijs besloot Bob na een 'moeilijke periode in zijn leven' dat het tijd was voor iets leuks, iets nieuws. Gestimuleerd door het feit dat een motorrijbewijs niet nodig was bestelde hij een Yamaha Tricity, met en gloednieuw motorpak en een helm.
"Hij stond een een aantal maanden op een wachtlijst en keek erg uit naar het moment dat hij op de motor zou kunnen rijden." Begin september arriveerde de motor. Bob oefende een middag op een parkeerterrein en besloot de volgende dag op de motor naar zijn werk te gaan. Maar daar kwam hij nooit aan.
'Had een paar lessen genomen'
"Ik kreeg het telefoontje van mijn broer, hij vertelde dat ik snel moest komen omdat er iets met pappa aan de hand was. Hij was op slag dood, 'gelukkig', want dat betekent dat hij niet geleden heeft", zegt Kevin.
"Om op een scooter te mogen rijden heb je een rijbewijs nodig, zelfs voor een scootmobiel moet je een vaardigheidsproef afleggen. Voor deze motoren hoeft dat niet, maar ik vind dat het wel sterk aangeraden zou moeten worden. Achteraf zou ik ook tegen mijn vader willen schreeuwen: 'had nou eerst een paar lessen genomen!' Dan was hij er misschien nog geweest. Ik wil mensen vooral bewust maken. Je bent zo kwetsbaar op zo'n ding. Het kan zomaar over zijn."
'Meer awareness'
Ook Arjan Everink pleit voor meer 'awareness', zoals dat tegenwoordig heet: het is ook de verantwoordelijkheid van de mensen zelf. Want als je 15.000 euro aan zo'n machine uitgeeft waarom dan niet een paar honderd euro aan motorrijlessen? Het liefst zou hij een verplichte cursus zien of een motorrijbewijs verplichten voor álle MP3-rijders.
"Maar dit is Europese wetgeving en er is in dit geval besloten dat de rijbewijzen van voor 2013 'dezelfde rechten' behouden. Besef wel dat dit apparaat precies zoveel risico met zich meebrengt als een motor. Een motorrijder heeft per gereden kilometer zo'n 25 keer meer kans betrokken te raken bij een ongeval. Je moet dus op zo'n ding 25 keer beter opletten dan in een auto. En dat moet je leren."
Auto volgens de Europese wet
De tricity of MP3 is oorspronkelijk ontwikkeld door het Italiaanse merk Piaggio en in 2006 op de markt gebracht. De ingenieurs kwamen erachter dat het voertuig, áls het dubbelde voorwiel een spoorbreedte heeft van meer dan 46,5 centimeter en beschikt over een voet- en handrem, volgens de Europese verkeerswet een auto is.
MP3's hebben een autokenteken en niet het typische motorkenteken waar altijd een M in zit. Vanwege deze registratie is het ook onmogelijk vast te stellen hoeveel ongelukken gebeuren in deze categorie voertuigen: ze kunnen zowel als auto-ongeluk als als motorongeluk worden opgenomen in de statistieken.
Toen er meer merken op de markt kwamen met meer vermogen en ook de marketing steeds meer werd gericht op de automobilist zonder motorrijbewijs, kwam de Nederlandse wetgever met een wijziging. Vanaf 19 januari 2013 is voor deze voertuigen een motorrijbewijs verplicht. Deze wet kon niet met terugwerkende kracht worden ingevoerd, dus hebben mensen met een rijbewijs van vóór 2013 nog steeds het recht om met alleen een autorijbewijs deze voertuigen te besturen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.