Griekenland voelt zich verslagen en bedrogen

Griekenland is in de war. Niet vanwege de politiek hete zomer of omdat het leven onder vijf jaren van bezuinigen op een rit in de achtbaan lijkt: het zijn de paradoxale gebeurtenissen van de afgelopen dagen.

Door Ioanna Panagiotopoulou

Het goede nieuws is dat Griekenland in de euro lijkt te blijven. Het referendum gaf geen mandaat voor een Grexit, ondanks de steun van een deel van de nee-stemmers. Maar het slechte nieuws is dat de nieuwe voorwaarden forser zijn dan al waren afgewezen.

Is het nee van het referendum dan niet gehoord? 

Wat is er misgegaan?

Verslagen en bedrogen

Mensen voelen zich verslagen, patriottische Grieken voelen zich bedrogen. Linkse pro-Grexit-groepen zijn woedend en gaan de straat op. Er zijn vreedzame protesten op het Syntagma-plein in Athene, en toekomstige zetten worden besproken. Sommigen voelen sympathie voor Tsipras, vanwege de immense druk die op zijn schouders werd gelegd tijdens de Eurotop. Anderen zijn teleurgesteld door de amateuristische aanpak van de regering. Of beide. 

Het referendum over de voorwaarden van de geldschieters van vorig weekend leverde een meerderheid op voor het Nee-kamp (61%) tegenover het Ja-kamp (39%). De grote overwinning kwam onverwacht en gaf de tegenstanders van de Europese bezuinigingsvoorstellen veel zelfvertrouwen. Maar net een week later overheerst bittere teleurstelling.

Na 31 uur verhit onderhandelen in Brussel moest de Griekse premier Tsipras akkoord gaan met zwaardere bezuinigingsmaatregelen, in ruil voor verdere onderhandelingen over een steunpakket van 86 miljard euro. Maar er zijn wel voorwaarden: het Griekse parlement moet er morgen instemmen.

Anti-Europese stemming groeit

Steeds meer mensen uit het nee-kamp beginnen nu aan het idee van een Grexit te wennen.  De anti-Europese stemming groeit, vooral gericht tegen de Duitse minister van Financiën Wofgang Schäuble. #Thisisacoup groeide wereldwijd uit tot een trending hashtag op Twitter, en kreeg steun uit Duitsland, Nederland, Ierland, Spanje, Oostenrijk, België en Portugal. Dit was het antwoord op wat ervaren werd als een ‘slikken-of-stikken-aanpak’ van de eurolanden.

Tsipras’ partij Syriza zal nooit meer hetzelfde zijn. De meeste aanhangers en leden gaan door een existentiële crisis. Ik sprak een jonge aanhanger op een protest tegen de maatregelen. Hij vertelde me dat hij Syriza niet langer ondersteunt, als de partij morgen voor de nieuwe maatregelen stemt. De afgelopen vijf jaar heeft geen enkele partij die bezuinigingen doorvoerde de volledige regeringstermijn uitgezeten.

Het sociaal-democratische PASOK, Democratisch Links, het rechtse LAOS: allen leden zware verliezen. Het conservatieve Nieuwe Democratie probeert weer op adem te komen na de verkiezingsnederlaag van januari.

Escalaties?

De politieke crisis in Griekenland duurt onverminderd voort. Terwijl ik dit schrijf, houdt Syriza een belangrijke vergadering: Kamerleden weigeren het nieuwe akkoord te steunen, wisselingen in het kabinet zijn aanstaande. De leider van de coalitie-partij ANEL heeft zijn steun uitgesproken voor de regering, maar niet voor het akkoord. Wat Syriza te wachten staat zal snel duidelijk worden, maar de tekenen zijn niet gunstig. Apothekers en ambtenaren hebben woensdag ook een 24-uurs staking gepland staan. 

Of de wrok tegen verdere bezuinigingen in de straten van Athene tot escalaties gaat leiden hangt af van de vraag in hoeverre de Grieken het idee kunnen aanvaarden dat ze niet het beste twee werelden kunnen hebben. Je kunt de nieuwe maatregelen veroordelen, je kunt ook zoeken naar alternatieven en uitvinden hoe deze kunnen worden ingezet. Juist de Syriza-regering heeft dat voor het eerst in vier jaar weer onderdeel gemaakt van het publieke debat.

Click here for English version.