Steeds meer echtscheidingen en alcoholmisbruik. Dat zien psychologen bij Oekraïense vluchtelingen in Nederland. Bij stichting Empatia kunnen Oekraïners sinds afgelopen mei met een hulpvraag geholpen worden in hun eigen taal.
De oorlog in Oekraïne duurt al anderhalf jaar. Er zijn zo'n 100.000 Oekraïners in Nederland. En ondanks dat het in Oekraïne niet heel gebruikelijk is om bij een psycholoog aan de bel trekken voor psychische hulp, doen ze het in Nederland wel. In 2 maanden tijd heeft Stichting Empatia zo'n 500 hulpvragen gehad.
Bang om opgesloten te worden
Volgens oprichter Maria Shadrova van stichting Empatia is het niet makkelijk voor een Oekraïner om om psychologische hulp te vragen. "Het is heel moeilijk en ook moeilijk voor ze om te begrijpen dat zij hulp nodig hebben", vertelt Shadrova. "Wij hebben geen psycholoogcultuur in Oekraïne." Gevolgen zijn dat mensen bijvoorbeeld verdovende middelen gebruiken om hun gevoel te onderdrukken.
"Mensen hebben het idee dat anderen het altijd zwaarder hebben. Ze denken snel dat ze aan het klagen zijn. En er is ook geen begrip van wat psychische klachten zijn. Daarom zijn mensen heel bang dat als zij naar een psycholoog gaan, dat ze meteen worden opgenomen in een inrichting."
Nog niet naar huis kunnen
Empatia is mede opgezet voor Vluchtelingenwerk Nederland. De hulp wordt gegeven door gevluchte Oekraïense psychologen. Op zolder van een pand aan de Herengracht in Amsterdam bevindt zich de hotline, waar Tatjana de telefoon opneemt.
"Mensen voelen zich eenzaam en voelen zich verloren", vertelt ze. "Ze weten niet wanneer ze naar huis kunnen." Mensen realiseren zich na anderhalf jaar oorlog ook dat het nog een tijd duurt voordat ze naar huis kunnen.
Een doorverwijzing krijgen
Empatia helpt mensen met een mentale hulpvraag, maar onderdeel van het werk is ook om uit te leggen hoe het Nederlandse zorgsysteem werkt. Want dat is anders dan in Oekraïne.
In Oekraïne kun je direct medische specialisten benaderen, maar in Nederland gaat dat via de huisarts. Empatia heeft een script geschreven voor hoe mensen een doorverwijzing voor een psycholoog kunnen krijgen.
Lange afstandsrelatie
Empatia zet vooral behandelprogramma's in om mensen te helpen om met stress en angst om te gaan. "We merken nu ook dat er veel echtscheidingen zijn", vertelt Shadrova. "Een lange afstandsrelatie is niet altijd vol te houden." Sinds het begin van de oorlog moeten mannen in Oekraïne blijven en zijn vrouwen en kinderen veelal gevlucht.
"Je moet naar Oekraïne gaan om jouw man te zien, maar als het niet veilig is kan dat niet. Je moet psychische hulp gebruiken om dit te overleven."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.