Gemeenten starten petitie om te voorkomen dat belangrijke onderwerpen controversieel worden verklaard: 'Heleboel mensen willen niet dat het land stilvalt'

Om 'te voorkomen dat Nederland tot stilstand komt', grijpt de VNG nu naar een uniek middel: de organisatie start een petitie om de politiek onder druk te zetten. Voorzitter Sharon Dijksma: "De problemen van de mensen thuis zijn niet demissionair."

"We hopen op deze manier echt politiek druk uit te kunnen oefenen door te laten zien dat een heleboel mensen in dit land vinden dat het land niet mag stilvallen", zegt Dijksma, burgemeester van Utrecht en voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het is voor het eerst dat de organisatie een petitie start.

Urgentie in Den Haag voelen

Op dinsdag 12 september bepaalt de Tweede Kamer welke onderwerpen 'controversieel' worden verklaard. Over die dossiers mag het demissionaire kabinet geen besluiten meer nemen en is het wachten op een volgende regering. Maar verwacht wordt dat het misschien nog wel een jaar kan duren voordat er een nieuwe ministersploeg beëdigd is.

Zo lang kan Nederland niet wachten, waarschuwen de gemeenten. Dijksma vindt dat de landelijke politici in Den Haag de urgentie moeten voelen dat beleid op de grote thema's niet kan blijven wachten en dat daarom dus niet allerlei onderwerpen controversieel moeten worden verklaard.

Vijf belangrijke hoofdthema's

Volgens haar zijn er vijf belangrijke hoofdthema's waar de politiek mee aan de slag moet, ook al is het huidige kabinet demissionair. Dat zijn bestaanszekerheid, zorg, migratie, woningbouw en de energietransitie. "We zien natuurlijk dat er op een hoop van deze onderwerpen gewoon heel veel aan de hand is", benadrukt ze.

Dijksma wijst erop dat de armoede in ons land toeneemt, dat veel gemeenten kampen met woningnood, en dat er ook vluchtelingen blijven komen die ergens moeten wonen. Ook is ze bang dat de wachtlijsten in de jeugdzorg langer zullen worden als nieuw beleid uitblijft: "Dan kunnen we niks doen voor deze groep en dat baart ons zorgen."

'Burgers merken de consequenties'

Maar regeert het demissionaire kabinet eigenlijk niet gewoon door als al deze dossiers niet controversieel worden verklaard? "Er zijn gewoon echt heel veel goede redenen om op die grote onderwerpen, waar we het grosso modo ook vaak wél eens zijn, gewoon een stap naar voren te blijven zetten", werpt Dijksma tegen.

"Dat is ook echt onze oproep: doe wat nodig is en laat Nederland niet stilvallen", vervolgt de VNG-voorzitter. "Want als dat gebeurt, gaan de inwoners van dit land daar de consequenties van merken. En daar maken wij ons, samen met heel veel andere mensen, echt zorgen over."

'Partijen moeten elkaar niet gijzelen'

Toch is het uiteindelijk aan het parlement - ook de Eerste Kamer kan onderwerpen controversieel verklaren - om te bepalen welke dossiers worden doorgeschoven naar een volgend kabinet, benadrukt Dijksma, die eerder zelf Tweede Kamerlid en staatssecretaris was. "Dat is heel politiek."

Het verschilt ook van partij tot partij bij welke onderwerpen zij op de 'pauzeknop' willen drukken, weet ze. "Maar gijzel elkaar daar niet mee", roept ze de politici op het Binnenhof op. Want als elke partij een bepaald onderwerp controversieel verklaart, kan volgens haar het gevolg zijn dat de politieke besluitvorming helemaal stil komt te liggen.

Druk opvoeren met petitie

Na de val van het kabinet-Rutte IV, begin juli, deed de VNG al een soortgelijke oproep aan de landelijke politiek. In de tussentijd voert de koepelorganisatie van alle gemeenten zowel binnenskamers als publiekelijk de druk op. "We bellen partijen", vertelt Dijksma daarover. "Om ze te laten weten dat we graag zien dat ze op een aantal onderwerpen gewoon als parlement hun werk blijven doen."

En nu komt de VNG voor het eerst in haar bestaan dus ook met een petitie, waarmee burgers de politiek kunnen oproepen om de grote thema's te blijven behandelen. "We hebben heel veel steun nodig", zegt de voorzitter tot slot. "Via burgers willen we heel graag aan het parlement onze boodschap meegeven."