Gemeenten doen toch inkomenstoets voor huishoudelijke hulp, terwijl dat niet mag: 'We hadden 1 miljoen euro extra kosten in 1 jaar'

Sommige gemeenten doen toch een inkomenstoets om te bepalen wat iemand moet betalen voor huishoudelijke hulp van de gemeente. Dat is tegen de wet. Maar de kosten voor gemeenten lopen zo op, dat ze niet anders kunnen.

Deze maand wordt duidelijk wat demissionair minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaat doen met gemeenten die toch zo'n inkomenstoets wél uitvoeren. Ooit was vergoeding voor de huishoudelijke hulp inkomensafhankelijk. Maar sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is dat veranderd: iedereen die recht heeft op hulp, mag aanspraak doen op hulp, gefinancierd door de gemeente.

19 euro, ongeacht hoeveel je zelf verdient

Sinds begin 2020 geldt er een abonnementstarief voor mensen die in aanmerking komen voor huishoudelijke hulp. Zo'n hulp kan helpen schoonmaken, door bijvoorbeeld bedden op te maken of de was te doen. Dat tarief is 19 euro per maand, ongeacht hoeveel je verdient en hoeveel hulp je nodig hebt.

Sinds dat tarief werd ingevoerd hebben veel huishoudens met hogere inkomens aanspraak gedaan op hulp, waardoor gemeenten veel meer geld moeten uitgeven dan voorheen. "In 2019 gaven we ongeveer 2 miljoen euro uit aan de Wmo, en sinds de invoering van het abonnementstarief is dat 3 miljoen", zegt Hugo van der Wal, wethouder in Krimpen aan den IJssel."

'Aanzuigende werking van de regeling'

Waren er in 2018 nog 570 mensen in Krimpen die een hulp via de gemeente hadden, nu zijn dat er 828. "Dat komt ook door vergrijzing", zegt Van der Wal.

"Maar grotendeels komt die toename door de aanzuigende werking van de regeling. We zien ook, als we kijken naar de postcodes waar hulp werd aangevraagd, dat dat mensen zijn met een gemiddeld hoger inkomen."

'Kan niet anders'

Krimpen is één van de gemeenten die besloot om de inkomenstoets opnieuw in te voeren, terwijl dat niet mag volgens de Wet maatschappelijke ondersteuning.

"Het kan niet anders", zegt wethouder Van der Wal. Ook in Leusden worden inkomens getoetst, Midden-Groningen en Woerden willen het gaan invoeren. Het invoeren van de inkomenstoets is tegen het zere been van demissionair minister De Jonge, van Volksgezondheid. Deze zomer sommeerde hij Krimpen aan den IJssel en Leusden dat besluit terug te draaien, maar beide gemeenten hebben dat nog niet gedaan.

'Hulp komt in gevaar'

Wat als het straks toch verboden wordt om naar inkomens te kijken bij het verstrekken van huishoudelijke hulp? Dan kan het maar zo zijn dat de hulp, voor mensen met een kleine beurs, in gevaar komt, zegt wethouder Hugo van der Wal.

"We zien namelijk dat er nu al een wachtlijst is. Aanbieders haken ook af, die zeggen ook: 'Wij moeten werkzaamheden verrichten waar we niet voor zijn opgeleid en waar we niet voor hebben gekozen'." Afnemers hebben huishoudelijke hulp bijvoorbeeld ook gevraagd om onkruid te wieden, zegt wethouder Van der Wal. Iets wat niet valt onder huishoudelijke hulp voor hulpbehoevenden.