Klanten van de Rabobank krijgen vragen en waarschuwingen als de bank een link met Iran vermoedt. Ondernemers en mensen van Iraanse herkomst spreken tegenover EenVandaag van intimidatie, discriminatie en inbreuk op privacy.
Uit gesprekken van EenVandaag met diverse klanten, potentiële klanten en ex-klanten van de Rabobank rijst het beeld op dat de bank niet wil dat klanten ook maar iets doen dat met Iran te maken heeft. De Rabobank geeft zelf aan dat het sinds september 2018 geen zakelijke transacties naar Iran meer faciliteert en lijkt zich hiermee te voegen naar de Amerikaanse sancties tegen Iran. Terwijl de EU juist een blokkadestatuut heeft ingesteld dat Europese bedrijven verbiedt om toe te geven aan de Amerikaanse sancties.
Nadat Trump de nucleaire deal met Iran opzegde begonnen de bedreigingen van de Rabobank.
Eigenaar consultancybureau
Uitgebreid bevraagd
"De Rabobank begon nadat Trump de deal met Iran had opgezegd allemaal bedrijven te bellen met de vraag: doe je zaken met Iran? Dat mag wettelijk niet. Terwijl het wettelijk wel mag, maar de VS het niet wil," aldus de eigenaar van een consultancybureau dat bemiddelt voor bedrijven die zaken willen doen in Iran. De meeste Rabobankklanten die EenVandaag sprak willen slechts anoniem hun verhaal doen uit angst voor nieuwe moeilijkheden met de Rabobank of andere Nederlandse banken.
Ik ben een aantal keren uitgebreid bevraagd door de Rabobank. Dat werd zo vervelend dat ik uiteindelijk bij die bank weg ben gegaan.
Ondernemer die zakendoet in Iran
Meerdere bedrijven vertellen aan EenVandaag dat ze na een reis naar Iran, of na een transactie die mogelijk iets met Iran te maken kan hebben uitgebreid bevraagd zijn door de Rabobank.
Klanten van Iraanse afkomst
De bedrijven merken dat hun bank hen in de gaten houdt als de bank een vermoeden heeft dat een bedrijf iets in Iran doet of wil doen. "De Rabobank dreigt om rekeningen stop te zetten als een bedrijf activiteiten in Iran door wil zetten. Als je zakendoet met Iran, mag je geen rekening bij de Rabobank hebben is de boodschap," aldus de persoon van het consultancybureau.
Klanten van Iraanse afkomst vinden dat de Rabobank hen intimideert en discrimineert. Volgens hen probeert de bank ervoor te zorgen dat zij van transacties die iets met Iran te maken hebben af zien. "Nadat ik een vlucht had geboekt voor familiebezoek, kreeg ik te horen dat ik het vooraf moest melden bij de Rabobank als ik ook maar iets met betrekking tot Iran ging doen," vertelt Arash. "Mij werd uiteindelijk duidelijk gemaakt dat als er nog nieuwe transacties met betrekking tot Iran plaats zouden vinden, mijn rekeningnummer geblokkeerd zou worden en dat ik geroyeerd zou worden als klant."
Uiteindelijk maakten ze me impliciet duidelijk dat ik beter een andere bank kon zoeken.
Najva Ehsani, geboren in Iran
'Ik kon beter een andere bank zoeken'
Najva wilde een rekening openen bij de Rabobank, maar toen de bank zag dat ze geboren is in Iran moest ze vanwege haar achtergrond naar verschillende vestigingen om de aanvraag te doen. "Ze zeiden tegen mij dat als ik besluit om geld mee te nemen naar Iran, dat ik dat dan vooraf moest melden."
"Of het nu om 5 of 5000 euro zou gaan. Het maakt niet uit hoe klein het bedrag is zeiden ze: wij willen het weten. Uiteindelijk maakten ze me expliciet duidelijk dat ik beter een andere bank kon zoeken," aldus Najva.
Blokkadestatuut
Bedrijven met belangen in de VS staan sinds de Amerikaanse president Trump uit de nucleaire deal met Iran stapte en nieuwe sancties werden ingevoerd onder grote druk om alle activiteiten die betrekking hebben op Iran te staken. De EU wil de nucleaire deal met Iran in stand houden en moedigt Europese bedrijven juist aan om handel te blijven drijven met Iran. In augustus 2018 werd het blokkadestatuut van de EU uitgebreid. Daarmee is het Europese bedrijven verboden de Amerikaanse sancties tegen Iran te gehoorzamen. Tot nu toe is dit verbod echter nog niet gehandhaafd.
De Rabobank zegt niet in strijd te handelen met het blokkadestatuut, maar opvallend is wel dat de bank het beleid ten opzichte van zakelijke transacties naar Iran gewijzigd heeft nadat Trump in augustus 2018 de sancties tegen Iran herinvoerde. Trump waarschuwde dat iedereen die zaken met Iran doet, geen zaken kan doen met de Verenigde Staten.
Reactie Rabobank
Rabobank is net als alle andere banken verplicht zich te houden aan internationale sanctiewetgeving. O.a. tegen Iran zijn door zowel OFAC (VS) als de EU het afgelopen decennium vergaande sancties ingesteld. Vanaf 2016 heeft Rabobank met de sanctieverlichting onder de internationale nucleaire overeenkomst (JCPOA) transacties voor zowel zakelijke als particuliere klanten in relatie tot Iran gefaciliteerd. Vanwege de zogeheten 'risk appetite' van de Rabobank worden sinds september 2018 alleen voor natuurlijke personen Iran gerelateerde transacties gefaciliteerd (dus geen zakelijke klanten meer). Dit betreffen transacties die toegestaan zijn op basis van relevante wet- en regelgeving. Het beleid van Rabobank is hiermee niet in strijd met het 'EU blocking statute'.
Rabobank mag vragen stellen aan klanten die transacties uitvoeren met landen waartegen sancties zijn ingesteld. Dat is overigens ook in het belang van klanten zelf, ze kunnen risico's lopen zonder daarvan bewust te zijn. Behalve Iran gaat het bijvoorbeeld ook om Cuba, Noord-Korea, Syrië en Sudan. De nationaliteit van de klanten is hierbij niet van belang. Rabobank moet de reden van haar verzoek vanzelfsprekend goed toelichten en mag alleen vragen stellen die van belang zijn om duidelijkheid te krijgen over de achtergrond van gesignaleerde transacties. In deze gesprekken wijzen we, in het belang van onze klanten, op de mogelijke gevolgen van ongeoorloofde transacties met sanctielanden. De vragen die de bank stelt mogen geen inbreuk maken op het privéleven van klanten. Wij betreuren het als klanten dit anders hebben ervaren.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.