Fileprobleem wordt ondanks thuiswerken steeds groter: 'Niet te weinig asfalt, we gebruiken het niet slim genoeg'

Dag in dag uit urenlang in de auto: ondanks dat thuiswerken ook na de coronaperiode is blijven hangen, blijft het aantal files stijgen, volgens de ANWB. "We hebben echt alle partijen in de maatschappij nodig om dit probleem op te lossen."

Sinds het einde van de coronaperiode is de filezwaarte volgens de ANWB met 19 procent gestegen. Dat betekent dat we langere periodes en grotere afstanden in de file staan. En dat terwijl thuiswerken wel vaste kost is geworden na de coronaperiode. Afgelopen maart werkte driekwart van werknemers in loondienst één of meerdere dagen vanuit huis.

Inzetten capaciteiten

De verklaring: we werken op dezelfde dagen thuis, vertelt hoogleraar vervoerseconomie Erik Verhoef van de Vrije Universiteit Amsterdam. "Dat is vaak op de vrijdag. In de filecijfers zie je ook dat het op die dag juist heel erg rustig is." Op de vrijdag is de drukte in tegenstelling tot de andere dagen zelfs met 14 procent gedaald en is er bijna geen spits meer, volgens de ANWB.

Het grote aantal files ligt volgens Verhoef niet aan de capaciteiten, maar aan hoe we die inzetten. "We kunnen de infrastructuur slimmer gebruiken. Er ligt niet te weinig asfalt, we gebruiken het niet slim genoeg."

Drukte op de zaak

Al wordt er nog veel thuisgewerkt, er wordt ook steeds meer druk uitgeoefend om werknemers terug naar de zaak te laten komen, merkt vakbond CNV. "Over die 5 dagen is nu een heel dikke piekbelasting op de dinsdag en de donderdag", vertelt CNV-voorzitter Piet Fortuin. Om de files tegen te gaan, zouden de thuiswerkdagen dus verspreid moeten worden.

Dat ligt volgens Fortuin zowel bij de werkgever als de werknemer. "Je moet het gesprek gaan voeren op de werkvloer: wat zijn nou de goede dagen om thuis te werken? Wat heeft het bedrijf nodig? Wat heb jij nodig? En hoe kunnen we dat nou bij elkaar brengen?"

Betalen voor files

Naast het veranderen van de thuiswerkdagen, is rekeningrijden ook een voor de hand liggende oplossing, vindt Verhoef. "Mensen vinden betalen voor files eng klinken, maar als je het nuchter bekijkt, is het een maatregel waar heel veel mensen mee vooruit zouden gaan."

"Als je tegelijkertijd de motorrijtuigenbelasting en dus de wegenbelasting zou verlagen, dan verhoog je de belastingen eigenlijk niet. Alleen je gaat ze op een andere manier vragen, namelijk op zo'n manier dat je het gedrag stuurt."

"Maar," laat Verhoef weten, "je lost niet alle problemen op als je de prijzen maar goed hebt. We hebben echt alle partijen in de maatschappij nodig om dit probleem op te lossen."