Fazal Amin raakte levensgevaarlijk gewond toen hij met een mes werd aangevallen door de 'Haagse steker'. Deze Malek F. kreeg van de rechter geen celstraf, omdat hij ontoerekeningsvatbaar was. "Maar een tbs-kliniek is geen straf", vindt Fazal.
Bevrijdingsdag 2018, het weer in Den Haag is prachtig. Fazal Amin speelt het spel Pokémon Go in de buurt van de Haagse Hogeschool als hij uit het niets wordt neergestoken. Hij ziet het niet aankomen, kan zich niet verweren. "Ik heb niet één klap kunnen geven, het was zo heftig."
Verward of terrorist?
De dader blijkt Malek F., een uit Syrië gevluchte Palestijn, met een lange geschiedenis van geestelijke problemen. Eerder dat jaar werd hij nog opgenomen in een psychiatrische instelling. Zijn psychische problemen kwamen nadat zijn vader verdronk tijdens een vluchtpoging uit Syrië die hij voor hem had geregeld.
Volgens zijn familie kreeg Malek F. na zijn behandeling te weinig nazorg en controle, waardoor hij zijn daden kon begaan. Want zover kwam het op 5 mei: hij verwondde drie mensen levensgevaarlijk in zijn overtuiging dat hij achtervolgd werd door 'duivelsaanbidders'.
'Mijn wereld is ingestort'
Fazal Amin is er na de steekpartij slecht aan toe. Hij wordt meerdere keren gestoken, overleeft ternauwernood maar kampt dagelijks met de gevolgen. "Ik voel me bejaard, kan niet wat ik eerder wel kon en dat gaat me ook nooit meer lukken", vertelt hij. Hij is 100 procent afgekeurd, zijn baan bij het ROC is hij kwijt. "Die baan was voor mij heel belangrijk, mijn wereld is ingestort."
Nu, ruim twee jaar later heeft Fazal zelf psychische problemen door een Posttraumatische Stress-stoornis (PTSS). Hij heeft last van paniekaanvallen, nachtmerries en durft de straat niet meer goed op. "Het enige wat ik dan wil, is naar huis rennen. Voor mij is thuis de veiligste plek."
Niet schuldig
De steekpartij van Malek F. had alle schijn van een terroristische aanslag, maar dat was het volgens de rechtbank in Den Haag niet. Zij oordeelden dat Malek F. volledig ontoerekeningsvatbaar was tijdens zijn daad.
"Hoewel de man afschuwelijke strafbare feiten heeft gepleegd is hij geen strafbare dader", zei de rechtbank. F. kreeg daarom tbs en geen celstraf. Tbs is een maatregel en geen straf. Wie tbs krijgt zonder gevangenisstraf, is patiënt en geen gedetineerde. Deze persoon wordt niet gezien als schuldig en dat steekt Fazal, gezien zijn eigen benarde situatie.
Genoegdoening
Fazal Amin kan er niet bij dat Malek F. niet naar de gevangenis hoeft. "Hij wilde over mijn lijk het paradijs bereiken", zegt hij. "Maar nu zit hij in een kliniek, waar hij alle hulp krijgt. Dat is een groot verschil met een gevangenisstraf." Zelf heeft Fazal veel moeite de juiste hulp te krijgen.
Hij vestigt zijn hoop op het hoger beroep dat dit najaar start. Het gaat hem om de genoegdoening die vanuit een celstraf gaat. "Dat hij dan eindelijk een straf krijgt, is rechtvaardig."
Geen gevangenisstraf maar tbs
De rechtbank in Maastricht doet op donderdag 30 juli uitspraak in de zaak van twintiger Thijs H., die ervan verdacht wordt dat hij in een waan drie wandelaars heeft omgebracht. Deskundigen van het Pieter Baan Centrum denken dat H. volledig ontoerekeningsvatbaar was. Het OM eiste 24 jaar cel en tbs.
Uit cijfers van de Raad voor de Rechtspraak blijkt dat van de 210 verdachten die in 2019 tbs opgelegd kregen, 37 geen celstraf kregen. Dat zijn er minder dan het jaar ervoor (49 van de 242). Wel werden er meer mensen (negen) in tbs-zaken ontslagen van alle rechtsvervolging.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.