Europa wil volgend jaar met digitaal ID voor iedereen experimenteren: 'Maar met onze Nederlandse software kan dat morgen al'

Al je belangrijke gegevens bij elkaar op je eigen telefoon, zodat alléén jij er de controle over hebt en zodat grote techbedrijven minder macht hebben. Dat wil de Europese Commissie werkelijkheid maken met een Europees Digitaal ID.

De Europese Commissie presenteerde donderdag een wetsvoorstel voor een Europese Digitale Identiteit. Alle inwoners van de Europese Unie kunnen dit nieuwe systeem gebruiken om bijvoorbeeld makkelijk een rekening te open in het buitenland, een auto te huren op vakantie of bijvoorbeeld om je aan te melden voor een opleiding in een ander land. Één van de belangrijke voorwaarden van het Europa-brede systeem is dat gebruikers zelf kiezen welke data zij delen. "Europa wil voorkomen dat grote techbedrijven als eerst zo'n zelfde soort systeem op zetten, en dat is een heel goed plan", zegt Bart Jacobs, hoogleraar computerbeveiliging en privacy aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Overal inloggen

De plannen die op tafel liggen voor het Europees digitaal ID houden in dat er over een aantal jaar een systeem is, waarmee alle Europese burgers met één inlognaam en wachtwoord kunnen inloggen op verschillende Europese websites en daar ook makkelijk, waar nodig, hun persoonsgegevens kunnen tonen.

En dat is handig zegt Jacobs. "Zo'n app biedt mensen een soort container waar ze informatie over zichzelf kunnen verzamelen die ze ook alleen zelf beheren en dus nergens anders is opgeslagen. Het is een soort digitale portemonnee met pasjes en je kiest zelf wanneer je welk pasje laat zien. Deze data kan dan vervolgens in bijvoorbeeld Nederland gebruikt worden om in te loggen bij de bank maar óók als je bij de Duitse bank wil inloggen."

IRMA-app

Sterker nog, in Nederland is er al een app die deze functionaliteit biedt. Bart Jacobs ontwikkelde de IRMA-app, een privacy-vriendelijk identiteitsplatform voor zowel authenticatie als ondertekening. "Nederlandse burgers kunnen met deze app bijvoorbeeld al inloggen bij de gemeente van Amsterdam en daar bewijzen wie ze zijn, medische dossiers delen met hun arts, of videobellen met andere mensen waarbij alle deelnemers eerst bewijzen wie ze zijn.

Jacobs geeft aan dat de app in Nederland is aangesloten op de basisregistratie personen, maar dat dat makkelijk is uit te rollen naar Europees niveau. "Dat scheelt Europa heel veel ontwikkeltijd en werk. De Europese Commissie wil in oktober 2022 experimenteren, maar als ze de software van de IRMA-app gebruiken kan dat morgen al."

Macht tech reuzen

De IRMA-app, en de app die de Europese Commissie wilt, is er ook voor bedoelt om de macht van grote tech reuzen te verkleinen doordat je niet meer hoeft in te loggen op andere websites met bijvoorbeeld een Facebook of Google account. "Als je inlogt bij bijvoorbeeld een psychiatrische instelling met je Facebook account, dan heeft dat commerciële bedrijf dus een deel van jouw gegevens en misschien wel gevoelige medische informatie in handen. Facebook krijgt zo de kans om een profiel van jou te schetsen, en jouw informatie door te verkopen voor eigen winst."

Jacobs legt uit dat door in te loggen met bijvoorbeeld de IRMA-app, of door met een app zoals voorgesteld door de EC, niemand die gevoelige informatie in handen krijgt. Uiteindelijk is dat dus een veiligere optie en wanneer die op bredere schaal toegepast wordt, wordt ook het verdienmodel van commerciële bedrijven doorbroken.

Toekomst

Jacobs heeft goede hoop voor de toekomst. "De IRMA-app breidt zijn mogelijkheden steeds verder uit. Op het moment zijn er 40.000 gebruikers maar daar komen elke dag honderden nieuwe gebruikers bij."

Als het wetsvoorstel ook door alle lidstaten wordt goedgekeurd hoopt Jacobs dat de Europese Commissie bij hem aanklopt om het systeem vanuit de IRMA-app uit te rollen in heel Europa. "Dat zou natuurlijk het leukst zijn, maar ook als ze hun eigen software ontwikkelen ben ik blij als onze ideeën worden overgenomen. Als hetzelfde idee in een ander Europees systeem terecht komt is dat ook een succes."