Eindelijk vrijheid voor pardonners die alsnog paspoort krijgen: 'Ik durf het nog niet echt te vieren'

Ze kunnen eindelijk hun dromen gaan waarmaken: de 7 duizend 'pardonners' die gisteren te horen kregen dat ze alsnog een Nederlands paspoort krijgen. Toch is er na eerdere teleurstellingen nog de nodige scepsis. "Ik durf het nog niet echt te vieren."

Eerder konden ze niet naturaliseren, omdat ze niet aan een geboorteakte en paspoort van hun land van herkomst konden komen. Die eis werd onlangs door staassecretaris Ankie Broekers-Knol geschrapt voor mensen die tijdens het generaal pardon in 2007 minderjarig waren.

Alle pardonners

Na een petitie van VluchtelingenWerk Nederland en onder druk van onder andere Tweede Kamerleden, vervalt de eis nu ook voor andere pardonners Nelly is een van de pardonners die nu te horen hebben gekregen dat ze toch een paspoort kunnen krijgen. Hoewel ze al 20 jaar in Nederland woont, én haar man en kinderen wel al jaren een paspoort hebben, wacht ze zelf al jaren.

Ze kreeg het nieuws te horen van Marine, een andere pardonner, die het bericht deelde in een Facebookgroep met Armeense Nederlanders. "Ik was aan het werk en las het bericht op mijn telefoon. Omdat ik niet zeker wist of ik het goed had begrepen stuurde ik het naar mijn kinderen. Mijn dochter bevestigde dat het goed nieuws was."

Voorzichtig optimistisch

"Ik wil het geloven, maar er gaat zo veel door mij heen. Het voelt alsof er nog iets achter zit, dus ik durf het nog niet echt te vieren."

Dat ze wacht op persoonlijk bericht is zo gek nog niet, want ervaring leert. "Een paar jaar geleden, toen we in het asielzoekerscentrum woonden, kregen we een brief waarin stond dat we een verblijfsvergunning zouden krijgen. We waren ongelooflijk blij en deelden het mooie nieuws met iedereen. Toen ik onze advocaat erover belde moest hij ons teleurstellen. Ze hadden zich vergist, omdat er twee gezinnen waren met dezelfde achternaam", vertelt Nelly.

Toekomstplannen

Nelly heeft inmiddels een succesvolle onderneming in bruiloftstaarten. "Voorheen durfde ik nooit plannen te maken, maar een Nederlands paspoort zal nog meer deuren openen voor de toekomst. Eindelijk geen onzekerheid of beperkingen."

Een tijdje terug kreeg ze een goed aanbod om een taart te maken voor een Marokkaanse Sheikh. "Maar ik durfde geen deals te sluiten zolang ik in onzekerheid zat of ik überhaupt het land in zou mogen." Naast dat ze nu vrij mag reizen, is ze ook blij dat haar kinderen hun dromen kunnen waarmaken. "Nu kan mijn dochter ook een politie-opleiding volgen, wat voorheen niet kon."

'Alsof ik in een droom zit'

Ook voor de Bosnische Sevda (33) is het nieuws nog onwerkelijk. "Ik zit in een WhatsApp-groep met allemaal pardonners, die mij het nieuws brachten. Ik belde mijn broer en vader meteen om het te vertellen. De geschrapte eis zorgt ervoor dat we alledrie kunnen naturaliseren."

"Het voelt sinds dat moment alsof ik in een droom zit en elk moment wakker word gemaakt", zegt ze. "Ik zat jaren in een strijd, werd belemmerd in mijn studiekeuze, het reizen en niet mogen stemmen. Ik mocht er nooit echt bij horen."

Studeren in het buitenland

Toch voelt het ook voor Sevda nog niet alsof ze er al is. "Ik mag het pas in november aanvragen, dus tot die tijd geloof ik het nog niet echt", zegt Sevda. "Zodra ik mijn paspoort heb hoop ik een keer naar Bosnië te gaan, omdat ik nooit terug ben geweest. Ik heb mijn familie nooit gekend. Velen zijn er niet meer, dus ik zou hun graven ook willen bezoeken en echt afscheid nemen."

Naast de reis naar haar land van herkomst hoopt ze verder te kunnen studeren in het buitenland. "Zonder paspoort kon ik nooit een stage lopen of studie volgen in het buitenland, maar ik ben nog steeds heel leergierig dus wie weet kan het nu. Amerika is altijd een droom geweest", zegt ze. "Heel gek eigenlijk, dat ik nu eindelijk toekomstplannen durf te maken."

Inzet Peter R. de Vries

"Iedereen heeft zich heel hard ingezet voor ons. Yosef Tekeste Yemane bij Op1, maar ook Jasper van Dijk en Peter R. de Vries. Als zij niet aan de bel hadden getrokken, dan was dit nooit gelukt. Dankzij iedereen die zich voor ons heeft ingezet krijgen wij eindelijk een identiteit en mogen we er écht zijn."

Hoewel het voor haar familie is opgelost, gaat de strijd voor Sevda door. "Er zijn nog veel mensen die ook niet kunnen naturaliseren omdat ze geen geboorteakte en paspoort van land van herkomst hebben, maar niet onder het generaal pardon vallen. Voor hen gaan we door. Deze strijd stopt past als iedereen die er recht op heeft volwaardig Nederlander kan worden."

Belemmerd

Abiao (40) kan na een legaal verblijf van 27 jaar ook eindelijk naturaliseren. "Ik had nooit verwacht dat het op korte termijn nog zou lukken, want de staatssecretatis was tot nu toe heel stellig."

"Het niet hebben van een paspoort heeft mij vaak belemmerd", vertelt hij. "Toen mijn vriendin en ik een kind kregen wisten we dat het een probleem zou worden dat ik geen paspoort heb, omdat het zou betekenen dat ons kind er ook geen krijgt. Daarom trouwden we niet en kozen we niet voor een geregistreerd partnerschap."

Eindelijk stemmen

Zijn stem uitbrengen is ook een van de dingen die hij wil doen. "In 2012 was ik politiek actief op lokaal niveau. Toen bleek dat ik geen Nederlander kon worden, ben ik ermee gestopt", vertelt hij. "Als burgerraadslid kon ik een bijdrage leveren aan de lokale politiek, maar mijzelf verkiesbaar stellen mocht ik niet. Ik heb destijds zelfs toch geprobeerd om te solliciteren als kandidaat-Kamerlid, maar dat mocht niet baten."

"Een andere droom is om een keer naar China te reizen met mijn vriendin en dochter, zodat we voor de eerste keer familie kunnen opzoeken." Maar het gevoel dat ik eindelijk mag meedoen, dat is het belangrijkste. "Waar ik ooit als wildvreemde 13-jarige jongen naar een vreemd land kwam, word ik nu eindelijk echt volwaardig Nederlander. Generaties, en zelfs een kind, verder. Dit voelt als erkenning. Eindelijk niet meer als tweederangsburger door het leven. Dit is zonder twijfel een van de belangrijkste en mooiste momenten uit mijn leven."