Over een maand zijn de verkiezingen voor de waterschappen, maar een deel van de zetels is al toegewezen aan vertegenwoordigers van de agrarische sector, het bedrijfsleven en natuurorganisaties. Is dat wel eerlijk?
Op woensdag 20 maart gaat Nederland naar de stembus: niet alleen voor de Provinciale Verkiezingen, maar ook voor de waterschappen. Toch wordt dus slechts een deel van alle zetels bepaald door de stemmer. De vraag is of het systeem van deze 'geborgde zetels' nog wel houdbaar is.
Reorganisatie
In 2015 deed toenmalig D66-Kamerlid Gerard Schouw een poging om de waterschappen te reorganiseren. Zijn voorstel kreeg toen geen meerderheid. In aanloop naar de komende verkiezingen laait de discussie over de geborgde zetels in de waterschapsbesturen opnieuw op.
"Het waterschap is verantwoordelijk voor het onderhoud en het beheer van de dijken. Daar zijn we graag iedere dag mee bezig." Rein van der Kluit (CDA) van het Zeeuwse waterschap Scheldestromen noemt dat als een van zijn belangrijkste taken. Hij vindt het belangrijk dat het systeem van geborgde zetels overeind blijft. "We zijn er niet alleen voor de natuur, maar we zijn ook verantwoordelijk voor de agrarische sector, voor de ingezetenen, en ook voor het water in de stad. Je moet zorgen dat je alle belangen meeneemt." De verdeling van een deel van de zetels over verschillende organisaties zou dat garanderen.
Zo werkt het waterschap
Nederland kent 21 waterschappen en hoogheemraadschappen. Deze bestuursorganisaties hebben de wettelijke taak om de wateraanvoer en afvoer binnen hun werkgebied in te richten en te beheren. Daarnaast controleren de waterschappen waterkeringen, dijken, wateropslag en de kwaliteit van het water. Het bestuur van de waterschappen wordt gevormd uit de ongeveer dertig vertegenwoordigers. Een deel van deze vertegenwoordigers wordt verkozen, maar een klein deel is daarvan uitgesloten. Die zetels zijn beschikbaar voor agrarische organisaties, het bedrijfsleven en natuurorganisaties.
Ander systeem op het partijprogramma
In tegenstelling tot veel landelijke politieke partijen, zijn er ook partijen die alleen mee doen aan waterschapsverkiezingen. Een van deze partijen is Water Natuurlijk. Water Natuurlijk won bij de vorige verkiezingen 2 van de 30 zetels in Scheldestromen.
De partij wil af van het systeem van vooraf toegekende zetels. In hun verkiezingsprogramma is dit opgenomen als een van de programmapunten. Volgens Kees Polderman van Water Natuurlijk zijn de geborgde zetels niet meer van deze tijd. "Je kunt ze gewoon afschaffen. De boerenvertegenwoordiging komt hier toch wel aan bod. Ik heb soms het gevoel dat ik in een boerenrepubliek zit als ik aan het vergaderen ben."
Politieke keuzes in het waterschap
"Veel politieke partijen vinden dat de waterschappen wel opgeheven mogen worden." Toch benadrukt de Rotterdamse bestuurskundige Arwin van Buuren dat de waterschappen belangrijker zijn dan soms lijkt; geborgde of geen geborgde zetels.
"Je ziet dat er best veel politieke keuzes moeten worden gemaakt. Gaat het water naar boeren, natuurgebieden, of naar bedrijven die koelwater nodig hebben?" En dat is nu precies waar de discussie over geborgde zetels over gaat, zegt Rein van der Kluit (CDA). "Water Natuurlijk zal meer de nadruk leggen op de aspecten van de natuur, en wij willen ook de nadruk leggen op de andere aspecten."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.