Eerder oogsten door nieuwe stikstofregels: akkerbouwer Pieter denkt dat zijn bedrijf dat niet overleeft

Onder akkerbouwers is er grote onrust vanwege stikstofregels. Ze moeten volgend jaar vóór 1 oktober oogsten, terwijl veel gewassen dan nog niet uitgegroeid zijn. Akkerbouwer Pieter Evenhuis uit Giethoorn denkt dat dat voor zijn bedrijf einde verhaal is.

Pieter Evenhuis runt een akkerbouwbedrijf met zo'n 700 hectare land. Op 400 hectare verbouwt hij aardappelen voor de frietindustrie. 22.000 ton per jaar. Verder verbouwt hij ook uien, suiker- en voederbieten, bonen en tarwe.

Nitraat in het grondwater

Maar met de nieuwe milieuregels die op 1 januari ingaan mag Evenhuis na 1 oktober niet meer oogsten. Dat geldt voor alle akkerbouwers op zandgrond en löss. Daar spoelt teveel mest uit naar het grondwater. Daarom moeten de akkers op 1 oktober leeg zijn, zodat er speciale gewassen kunnen worden ingezaaid die het overschot aan mest in de grond moeten opnemen, zodat uitspoeling wordt voorkomen.

Akkerbouwers die de deadline niet halen krijgen 'straf': ze mogen het jaar erna minder mest of kunstmest gebruiken, maar dat heeft grote gevolgen voor de opbrengst en kwaliteit van het gewas.

Slappe friet

Voor Evenhuis is voor 1 oktober aardappelen oogsten geen optie. De aardappeloogst loopt door tot begin december. Eerder oogsten betekent dat ze niet groot genoeg zijn om friet van te maken. "De aardappelen zijn dan niet lang genoeg, de droge stof die er dan nog in zit zorgt voor slappe friet, dus je kunt gewoon geen kwalitatieve producten oogsten."

"Normaal planten wij onze aardappelen in april, mei. We oogsten de derde week van augustus en normaal loopt dat door tot 15 november, 1 december. Op 1 oktober hebben we pas 15 procent van onze aardappelen geoogst."

Iedereen geraakt

Evenhuis vindt de maatregelen van het ministerie veel te generiek. "Nu wordt iedereen geraakt. Terwijl ik juist al aan het kijken ben hoe ik minder stikstof kan gebruiken", zegt hij. "We ontwikkelen speciale rassen die minder stikstof nodig hebben. Zo zijn we elke dag bezig met het verminderen van nitraat. Maar we werken hier met een jaarcyclus en ik kan niet alles binnen 1 of 2 jaar aanpassen."

"Ik zal moeten krimpen, of er heel veel capaciteit bij moeten halen zodat ik meer kan oogsten. Maar ook, wat gaan we doen tussen 1 oktober en 1 december? Je gooit hele bedrijfsstructuren en ook de families van mijn werknemers in het honderd."

Tijd nodig

Hij vraagt het ministerie van Landbouw dan ook om tijd. "We zijn met de hele landbouwsector aan het verduurzamen, we doen ons best."

"Ik ben ervan overtuigd dat we wat aan dat nitraat kunnen doen, maar we hebben tijd nodig. Het duurt even om nieuwe (aardappel)rassen te ontwikkelen." De snelheid waarmee het nu moet, werkt volgens Evenhuis niet. "Het bedrijft draait op aardappelen, dus dit is echt onwerkbaar."