Een jaar na de overstromingen is het weer ieder voor zich in de Ardennen: 'Het is alsof we onze eigen buren vergeten zijn'

Zo verwoestend als de overstromingen in de Ardennen vorig jaar waren, zo groot bleek ook de solidariteit tussen de Belgen. Maandenlang staken Vlamingen de taalgrens over om spontaan voedsel en andere spullen te brengen, maar dat wordt steeds minder.

Een jaar later rijdt Anneke Alderweireldt nog steeds op en neer met spullen, maar niet meer met eten: "De mensen hebben zo hun trots, maar voor sommigen is de situatie echt uitzichtloos."

Puin ruimen net begonnen

De oevers ogen weer opgeruimd, de autowegen en spoorlijnen zijn grotendeels hersteld, maar het is nog te vroeg om te zeggen dat het gewone leven verdergaat in de dorpjes langs de inmiddels weer lieflijk stromende Ourthe en de Vesder.

Er staan nog duizenden huizen leeg en er is een tekort aan aannemers om ze weer bewoonbaar te maken. Vooral in Pepinster, de zwaarst getroffen plaats, lijkt het puinruimen nog maar net begonnen.

Overheidssamenwerking niet goed

41 mensen kwamen om het leven nadat de rivieren in de provincie Luik overstroomden na dagen van extreme regenval. Zo'n 10.000 mensen verloren hun huis en nog meer zaten maandenlang zonder gas.

Ook kwam er al snel kritiek op de coördinatie van de overheid: voor veel Belgen was de ramp het bewijs dat de federale regering in Brussel niet goed samenwerkt met de Vlaamse en Waalse regering.

Vrienden voor het leven

Toen Anneke Alderweireldt uit het Vlaamse Hoegaarden de wat aarzelende reacties van Waalse politici zag op televisie besloot ze vorige zomer zelf met een bestelbus vol hulpgoederen naar de Ardennen te rijden. En ze is echt de enige niet, benadrukt ze.

Mensen doneerden massaal, of het nu geld of kleding was en vrijwel wekelijks reed ze terug. "Voor mij is er geen verdeeldheid, dat is iets van politici. Er is hooguit een taalbarrière, maar we zijn allemaal Belg. Ik heb in het rampgebied vrienden voor het leven gemaakt."

Verrassing

Vlakbij Pepinster woont Nadine Bonboire al bijna een jaar op de bovenverdieping van haar huis, in een bijna verlaten straat. Anneke kocht onlangs een barbecue en liet die bij Nadine leveren als verrassing.

Met geld dat ze inzamelde is beneden een begin gemaakt met het herstel van de vloer. De verzekering blijkt niet alle schade te dekken en het duurt ook hier lang voor ze wat uitbetalen.

Oorlog Oekraïne

Een half jaar na de overstromingen was er nog veel animo onder vrijwilligers. Die was er deze lente ook nog bij grote opruimacties langs de oevers. Maar toen de oorlog in Oekraïne uitbrak zag Anneke dat de solidariteit van veel Vlamingen verschoof.

"De aandacht in de media verslapte plots. En het stoorde mij om te zien hoe snel ze in Antwerpen noodwoningen voor Oekraïners neerzetten. Het is alsof we onze eigen buren vergeten zijn. Tweetalige straatbordjes in het Oekraïens, komaan zeg."

Liever niet terug

Na die golf van saamhorigheid en medeleven is de realiteit in de getroffen provincie Luik nu anders. Veel van de beschadigde woningen staan te koop, veel huiseigenaren knappen ze op en proberen ze met wat winst van de hand te doen.

Veel huurders willen liever niet terug naar de plek dichtbij de rivier. Bij elke hevige regenbui is er stress. Anderen proberen op kosten van de verzekering hun huis niet alleen terug in oude staat te brengen, maar extra te verbouwen. Sommigen willen hun woonkamer voortaan op de eerste verdieping.

Trauma niet onderschatten

Ook Anneke ziet de verschillen tussen de Waalse en de Vlaamse mentaliteit ('handen uit de mouwen, komaan') maar zou het jammer vinden als de nasleep van de ramp de oude beeldvorming bevestigt.

"Het is makkelijk oordelen voor buitenstaanders, ze moeten het trauma niet onderschatten. Als ik spullen kom brengen dan zie je weer een beetje licht in het ogen van die mensen, bijvoorbeeld toen ik Nadine laatst een barbecue kwam brengen. Ik zal de wereld er niet mee veranderen, maar dat doet deugd."