Ede verkoopt huizen met korting aan starters: 'Zonder ons komen ze er niet meer tussen'

Het afgelopen jaar werden de huizen in ons land gemiddeld 16 procent duurder. Vooral starters zitten met hun handen in het haar. Maar in Ede hebben ze een oplossing: starters krijgen korting van de gemeente, zodat ze wél een huis kunnen betalen.

Ede is daarmee de eerste gemeente in Nederland waar starters kunnen aankloppen als ze een woning willen kopen. De zogenaamde Koopgarant-regeling maakt het mogelijk.

Deel overwaarde naar de gemeente

De gemeente bouwt de huizen en verkoopt ze dan aan starters met een korting van maximaal 20 procent op de marktwaarde. "Daardoor wordt een woning bereikbaar", vertelt wethouder Wonen van Ede Geert Ritsema. "Maar we maken dan wel een afspraak: op het moment dat iemand het huis wil doorverkopen met overwaarde, moet een deel daarvan naar de gemeente."

Daarmee voorkom je dat de huizenprijzen gelijk over de kop gaan na de eerste verkoop, vertelt Ritsema. "En dat geld, die overwaarde, komt weer in het fonds. Daarmee kunnen we vervolgens nieuwe starters helpen, en kunnen we de huizenprijzen goedkoop houden."

Inkomen tot 50.000 euro

Ede ontkomt, net als de rest van het land, niet aan enorme prijsstijgingen. "Het afgelopen kwartaal zijn de prijzen met een kwart gestegen in de gemeente", zegt wethouder Ritsema. "Het water staat mensen echt aan de lippen."

Huishoudens met een inkomen tot 50.000 euro komen in aanmerking voor de regeling. Vooral voor deze groep is een woning kopen lastig, ziet de gemeente. "Deze groep verdient net te veel voor sociale huur, maar te weinig om zelf te kunnen kopen. Zonder hulp van de gemeente komen ze niet aan een woning." In eerste instantie worden er 100 huizen gebouwd waar starters met deze korting kunnen wonen.

Leefbaarheid vergroot

Peter Boelhouwer is hoogleraar huisvestingssystemen aan de TU. Hij is enthousiast over de plannen van de gemeente Ede. "De koopprijzen zijn enorm gestegen en zijn niet meer toegankelijk voor starters. Door dan betaalbare nieuwbouw toe te voegen voor die groep, maak je dat ze met name in die kleine dorpen kunnen blijven wonen. Dat is goed voor de woningvraag en voor de leefbaarheid."

Er zijn meer regelingen voor starters om toegang te krijgen tot de woningmarkt, waarvan de meest beruchte misschien wel de 'jubelton' is. Ouders kunnen zo hun kinderen een ton belastingvrij schenken, om te gebruiken voor de aankoop van een huis. Toch leidt dat vooral tot ongelijkheid, ziet Boelhouwer.

Gelijke toegang voor alle kopers

Vooral kinderen met rijke ouders maken er kans mee op een huis. "Die regelingen, zoals de jubelton, zorgen er vooral voor dat je iemand geld geeft. En meer geld leidt eigenlijk alleen maar tot prijsstijgingen." Het idee van Ede zit anders in elkaar. "Nu voeg je iets toe wat nog gebouwd wordt, met gelijke toegang voor kopers", zegt Boelhouwer.

Wethouder Ritsema hoopt dat meer gemeenten het voorbeeld van Ede gaan volgen. Toch heeft hij vooral een boodschap aan het nieuw te vormen kabinet: "De rijksoverheid moet ook dit soort regelingen in het leven roepen. Wij hebben in Ede nu een miljoen apart gezet, maar hebben veel meer nodig. We moeten echt gaan bijsturen."