'Echte' asielzoekers in de minderheid, zoals Alexander Pechtold beweert? Dit is hoe het zit

Volgens voormalig D66-partijleider Alexander Pechtold zou het grootste gedeelte van de asielzoekers in Nederland geen vluchteling zijn. Klopt dat wel? Volgens experts is het in werkelijkheid andersom.

"De echte asielzoekers zijn een kleine minderheid. Waar we last van hebben zijn de mensen die meegevlucht zijn, maar hier niet thuishoren", zei Alexander Pechtold gisteren in Sven op 1, op NPO Radio 1.

Asielzoeker of vluchteling?

Pechtold lijkt hiermee te zeggen dat de meerderheid van de asielzoekers in Nederland geen goede reden heeft om asiel aan te vragen. Maar wat is nu ook alweer het verschil tussen een vluchteling en een asielzoeker? Dat legt Martijn van der Linden van Vluchtelingenwerk uit.

"Een asielzoeker is iemand die naar Nederland is gekomen om asiel aan te vragen. De IND (immigratiedienst, red.) gaat dan onderzoeken of iemand dan ook gevaar loopt in het land van herkomst, bijvoorbeeld vanwege oorlog of vervolging. Als daaruit blijkt dat je inderdaad gevaar loopt, dan word je als vluchteling gezien en dan krijg je een asielvergunning."

Aantal aanvragen wisselt

Hoeveel mensen er elk jaar asiel aanvragen wisselt nogal, zegt Van der Linden. "Dat heeft te maken met wat voor oorlogen er in de regio rond Europa zijn en of mensen in de regio kunnen worden opgevangen."

"Afgelopen 10 jaar zien we gemiddeld zo'n 25.000 tot 35.000 asielzoekers komen." Dat zijn mensen die voor het eerst een aanvraag doen, nareizigers vallen daar niet onder.

Hoger dan Europees gemiddelde

Dan blijft de vraag nog over hoeveel van die asielzoekers uiteindelijk ook een status krijgen. "Dat schommelt", zegt hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis Leo Lucassen van de Universiteit Leiden. "Dat ligt zo rond de 70 procent."

Uit cijfers blijkt dat in het eerste halfjaar van 2023 76 procent van de inhoudelijk behandelde aanvragen werd ingewilligd. In de eerste helft van 2022 was dat 85 procent. Dat is een hoger percentage dan het Europese gemiddelde.

Nederland aantrekkelijk

"Dat komt omdat hier veel mensen die hier asiel aanvragen uit erkende conflict- en oorlogsgebieden komen. Dan is de kans dat je een status krijgt groot", legt Lucassen uit. "Zeker als het om Syrië gaat. Het aandeel van mensen dat uit veilige landen komt, zoals Marokko en Tunesië, is heel erg laag."

Nederland is ook om een andere reden aantrekkelijk: "Asielzoekers uit die conflictgebieden hebben vaak al bekenden hier wonen, ze weten dat er in Nederland gemeenschappen zijn van mensen uit hun thuisland. Ook is de kans op een goede toekomst hier hoger dan in bepaalde andere landen. Dus mensen komen liever hierheen."