Door de kleine crimineel over te halen, wil de VVD grotere boeven vangen: 'Kroongetuigen hard nodig om criminele netwerken op te rollen'

Als het aan de VVD ligt, krijgt justitie ruimere mogelijkheden om deals te sluiten met kroongetuigen. Ook met kleinere criminelen moet het mogelijk worden om afspraken te maken. Dilan Yeşilgöz: "Zonder winnen we de strijd niet."

Het is een heikel thema en door de moord op advocaat Derk Wiersum is ook in de politieke arena het inzetten van kroongetuigen door justitie verder op scherp gezet. Direct na de moord gingen er zelfs stemmen op om helemaal te stoppen met het sluiten van dit soort deals door justitie.

Kleinere vissen

Wat de VVD betreft is dat totaal de verkeerde route. Zonder kroongetuigen lukt het volgens de grootste regeringspartij simpelweg niet de grootschalige drugscriminaliteit een serieuze slag toe te brengen. VVD-Tweede Kamerlid Dilan Yeşilgöz: "De kroongetuigenregeling is ontzettend belangrijk om criminelen te kunnen pakken. Ik wil dus dat we daar absoluut mee doorgaan, maar er moeten wel een aantal zaken worden verbeterd aan de huidige regeling."

De liberalen willen de regeling voor kroongetuigen fors uitbreiden. Het moet vooral voor kleinere criminelen aantrekkelijker worden om als kroongetuige op te treden. Op dit moment sluit justitie vooral overeenkomsten met criminelen die zware misdrijven op hun kerfstok hebben staan. Yeşilgöz: "Ik wil dat we criminelen veel eerder in die keten al kunnen pakken. Juist die 'kleinere vissen' beschikken vaak over cruciale informatie. Ik heb liever dat met minder grote jongens afspraken worden gemaakt, dan met een notoire crimineel."

Deals met foute makelaars

Hiernaast wil het liberale Kamerlid ook dat tussenpersonen zoals makelaars vaker in beeld komen voor kroongetuigenregelingen. Zeker als die de spil van een crimineel netwerk vormen. "Deze zogenaamde facilitators hebben vaak een cruciale informatiepositie, toch is het voor hen vaak niet lonend om in zee te gaan met justitie. Denk daarbij bijvoorbeeld aan makelaars, accountants en notarissen."

Niet alleen voor hun veiligheid maar ook financieel heeft meewerken met justitie vaak grote gevolgen voor deze tussenpersonen, zegt Yeşilgöz. "Het kan bijvoorbeeld betekenen dat een makelaar niet meer kan werken op de locatie waar diegene voorheen werkte. De extra kosten die dat met zich meebrengt, daar moet justitie dan ook naar kijken. Anders is het voor hen niet de moeite waard om mee te werken."

Minder slachtoffers

Yeşilgöz vreest niet dat we opeens een stortvloed aan kroongetuigen erbij zullen krijgen. "Het zou kunnen dat het er meer worden. Maar het criterium om zo'n regeling te sluiten blijft hetzelfde. Namelijk: Kunnen we met jouw informatie andere boeven vangen? Het enige wat telt is of het voor de samenleving loont om afspraken te maken. Ik wil boeven vangen en minder slachtoffers, dat is en blijft de kern."

Angst voor eigen leven

Angst voor hun eigen leven blijft vaak een doorslaggevende reden waarom potentiële kroongetuigen afhaken. Na de moord op een broer van een kroongetuige en de huiveringwekkende moord op advocaat Derk Wiersum blijkt in zee gaan met justitie niet bepaald zonder risico's te zijn.

Daarom wil de VVD dat er veel meer aandacht om structureel de veiligheid van kroongetuigen te waarborgen. Hier zijn in het verleden volgens Yeşilgöz behoorlijke steken laten vallen. "Het beschermen en beveiligen moet veel meer prioriteit krijgen. Veel te vaak gebeurt dit nog ad hoc. Justitie zou veel eerder in beeld moeten brengen welke risico's een potentiële kroongetuigen loopt. Hierbij moet nadrukkelijk ook naar zijn of haar omgeving worden gekeken. Dat is in het verleden helaas niet altijd gebeurd."