Dolfijn Zafar uit Amsterdamse haven waarschijnlijk overleden door aanvaring: 'Het is geen natuurlijke dood als je je staart mist'

De dolfijn Zafar die de afgelopen tijd in de haven van Amsterdam opdook, is vandaag dood aangespoeld op het strand van Wijk aan Zee. Begin deze maand werd hij met een grote reddingsactie door de sluis van Ijmuiden naar de zee terug begeleid.

De dolfijn Zafar die een paar dagen gesignaleerd werd in de haven van Amsterdam en IJmuiden, is vandaag dood gevonden op het strand van Wijk aan Zee. Het dier was vanuit Frankrijk naar de Nederlandse kust gezwommen en werd via de sluis van IJmuiden op 3 mei weer terug naar de zee begeleid.

Geen natuurlijke dood

SOSDolfijn coördineerde de reddingsactie en vroeg avonturiers en duikers Melvin en Fiona om mee te helpen Zafar terug in zee te krijgen. "Iedereen dacht: hij is nu in zout water, het is een vitaal dier, hij gaat het gewoon redden", zegt Melvin. "Als hij van Frankrijk naar Nederland kan zwemmen, komt het nu ook wel goed met hem."

"Dieren gaan dood, mensen gaan dood. De ene keer van ouderdom, de andere keer omdat je wat oploopt. Maar Zafar maakte zo'n vitale indruk", vertelt Melvin. "Je zag in het Noordzeekanaal hoe hij sprong. Een dier dat zo springt, verkeert in goede conditie. Als hij dan nu opeens dood aanspoelt met een missend deel van zijn staart, kon ik dat bijna niet geloven. Want het is natuurlijk geen natuurlijke dood, als je je staart mist."

'De dolfijn is dood!'

De reddingsactie is nu iets meer dan een week geleden. "Juist toen we een paar dagen niets van hem hoorden, dacht ik: 'Nou mooi, straks duikt hij ergens op in Denemarken of Engeland, en is hij daar gewoon lekker zijn ding aan het doen'", zegt Melvin. "Dan is dit zo sneu."

"We hebben een appgroep waarmee we dit soort dingen communiceren met walvisliefhebbers en deskundigen, daardoor hoorden we het. Ik was voor mijn werk aan de telefoon, en toen hoorde ik Fiona op de achtergrond roepen: 'Wat, dat kan niet! De dolfijn is dood!'."

Fatale aanvaring

Het lichaam van Zafar werd naar de Universiteit Utrecht gebracht voor onderzoek. "De eerste bevindingen zijn dat het dier op de zijkant hard is geraakt en dat is het dier fataal geworden", zegt Annemarie van de Berg, woordvoerder van SOSDolfijn. "Waarschijnlijk heeft hij dus een aanvaring gehad met een schip."

Uit het onderzoek naar de stoffelijke resten van Zafar door de Universiteit Utrecht blijkt dat de dolfijn verder kerngezond was. "Hij zat vol vis, was niet mager, en er zijn verder geen tekenen dat hij ziek zou zijn geweest", zegt Annemarie. "Dus het is echt heel sneu, want verder was het dus gewoon een gezond dier."

Missende staartvin bij leven geamputeerd

Wat opviel bij de vondst van de dolfijn op het strand van Wijk aan Zee is dat de staartvin miste. Uit het onderzoek van de Universiteit Utrecht is gebleken dat de staart voor de dood van het dier is geamputeerd door de impact van de klap die hij heeft gekregen. Hierop is Zafar een acute dood gestorven.

"Het is voor ons wel fijn om wat antwoorden te krijgen op de vragen die je hebt", zegt Annemarie. Maar de situatie blijft moeilijk te verkroppen. "De reddingsactie is door al die mensen met zoveel liefde uitgevoerd", zegt Melvin. "Als je dan een week later hoort dat hij overleden is door een klap, dan is dat echt heel triest."

'Goh, dat dit goed gaat'

Melvin vertelt dat hij zich toch blijft verbazen over het lot van Zafar. Al had hij weleens eerder nagedacht over de gevaren voor het dier. "Er is zoveel bootverkeer langs de Nederlandse kust. Bij zo'n dolfijn als Zafar, die dat bootverkeer dus juist opzoekt, kan dat dus gevaarlijk zijn."

"Hij zwom bij ons zo dicht achterop de boot, dat ik ook dacht: goh, dat dit goed gaat. Heeft het dier nou toch zelf een inschattingsfout gemaakt, waardoor hij een propeller heeft geraakt? Zo'n dier is meester van zijn omgeving, die kan op de centimeter bepalen waar hij kan zwemmen. Dus ik ben ook heel benieuwd naar de precieze uitkomsten van het onderzoek."