Ze liep 21 dagen langs het strand, van Den Helder naar Cadzand. Haar doel: zoveel mogelijk zwerfafval opruimen. Zien opruimen doet opruimen, want allerlei mensen sloten zich bij aan bij Steef de Ruijter (30). "Zelfs een ezel liep mee!"
Gewapend met een prikstok en afvalzak liep ze van Den Helder naar Cadzand. "Ik zag allemaal beelden van plastic in de zee en hoeveel plastic stormvogels en walvissen in hun buik hebben. Ik vind het zo erg dat al die dieren het loodje leggen." Om die reden besloot de dierenvriend tijdens haar zomervakantie zwerfafval te rapen langs de Nederlandse kust.
Ezel met manden afval
Het is niet bepaald een luiervakantie, maar wél aan het strand. "Ik werd midden in de nacht wakker en dacht: ja, dat ga ik doen! Het is een leuk avontuur, ik leer mensen kennen en dan doe ik nog wat goeds voor de natuur."
Die liefde voor de natuur bepaalt wel vaker de weg die Steef gaat. De zzp'er uit Wageningen geeft les op basisscholen over zwerfafval en de 'plastic soep', eerder werkte ze als assistent-zeeleeuwentrainster. Tijdens haar tocht sluiten mens en dier zich aan. Op de 19e dag liep er zelfs een ezel mee, ingepakt met manden waar het afval in kon.
Slapen bij onbekenden
Een intensieve vakantie: Steef liep zo'n 13 km per dag door het zand, in totaal zo'n 250 kilometer. Met luieren heeft ze niks. "Ik kan niet de hele dag op het strand zitten niksen. Ik vind het heerlijk om iets actiefs te doen te hebben." Beste vriendin Tess van der Drift ziet hoe fanatiek Steef is. "Ik dacht haar even met de auto over de kering te rijden, maar dat ging niet door, want ze wilde de hele kust aflopen en geen stukjes afsnijden."
Steef kreeg hulp van alle kanten. Op Facebook meldden mensen zich niet alleen aan om mee te lopen, maar werden haar ook slaapplaatsen aangeboden. "Vanavond slaap ik bijvoorbeeld bij Gieske. Geen idee wie het is, maar ze houdt van de natuur, dus het zal wel goed zijn," lacht Steef.
50 tot 300 miljoen kilo zwerfafval
Het is niet vreemd dat burgers zich massaal inzetten om afval op te ruimen. Schattingen over zwerfafval in Nederland lopen uiteen van 50 tot 300 miljoen kilo per jaar. Dieren raken verstrikt in het afval en het komt in hun maag terecht. Volgens LTO Nederland sterven er jaarlijks 4000 koeien omdat ze afval binnen hebben gekregen.
Ik kom alles tegen: van visnetten tot sigarettenpeuken, potten pindakaas, onderbroeken, een halve bruinvis en een dode zeehond.
Steef de Ruijter
"Wat ik vooral op het strand vind zijn visnetten," zegt Steef. "Maar ook sigarettenpeuken, ballonnen, potten pindakaas, onderbroeken en sokken. Je komt van alles tegen onderweg. Ik heb ook een halve bruinvis gevonden, en een dooie zeehond". Het ene strand is veel schoner dan het andere, maar er is altijd iets te vinden. Vriendin Tess ziet bijvoorbeeld veel visdraadjes liggen. "Die wikkelen zich om het zeewier, waardoor dieren het binnenkrijgen. Dat is erg schadelijk."
Ploggen, plandelen en trashpacken
Bewegen combineren met afval opruimen is een trend. De Zweedse Erik Ahlström startte in 2016 de 'ploggersbeweging'. Ploggen is een samentrekking van het Scandinavische woord plocka, wat plukken betekent, en jogging. Ploggers ruimen al joggend afval op. Goed voor het milieu en de conditie.
De trend waaide over naar Nederland. Fanatieke ploggers en plandelaars (wandelaars die afval opruimen) organiseren heuse tochten, want afval opruimen doe je samen. Steef is niet de enige die haar vakantie aangrijpt om zwerfafval op te ruimen. De Nederlander Tijmen Sissing begon een wereldwijde community van trashpackers, backpackers die afval opruimen. Inmiddels hebben meer dan 10.000 trashpackers van over de hele wereld zich aangesloten.
'Ik kom de gekste dingen tegen'
Andries Veurink van stichting GoClean de Liemers noemt zichzelf semi-professioneel plogger. Twee keer per week rent hij enkele kilometers en hij komt altijd met een goed gevulde zak terug. Daarnaast doet hij mee aan ploggingruns. "Je moet er geoefend in raken. Het is best lastig met zo'n grote zak, maar je verbrandt er wel meer calorieën mee."
Onderweg komt Veurink de gekste dingen tegen. "Op sommige plekken weet ik het precies: ik vind bijvoorbeeld altijd op dezelfde plek twee flessen sherry." Het afval voert hij in in de Litterati app. Die verzamelt data over zwerfafval. "Dit is handig voor gemeenten", zegt Veurink. "Zo weten zij waar ze moeten opruimen. Daarnaast wijst het fabrikanten erop dat we de door hun geproduceerde verpakking vaak vinden." Veurink ziet dat veel van deze fabrikanten vervolgens milieuvriendelijke verpakkingen ontwerpen. Ook Steef gebruikt de Litterati app.
We kunnen met z'n allen een goed voorbeeld geven
Steef de Ruijter
Het verschil maken
Gaat de zelfredzaamheid van de burger niet te ver als we massaal zwerfafval moeten gaan rapen? Volgens Andries moet de overheid echt bijspringen. "Er is betere educatie nodig en statiegeld op flessen en blikjes." Steef vindt dat we zelf ergens moeten beginnen. "We kunnen met z'n allen een goed voorbeeld geven en dan komt de overheid ook wel helpen," zegt ze. "Als iedereen een mini verschilletje zou maken, dan wordt het een mega verschil!"
Wat haar volgende project gaat worden, weet Steef nog niet. "Ik word vanzelf wel weer een keer wakker met een leuk idee."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.