Complotdenker David Icke mag 2 jaar lang Nederland niet in, heeft het kabinet besloten. De organisatie van de demonstratie waarop Icke zou spreken, vecht de uitspraak aan. En dat kan volgens advocaat Jaap Baar nog weleens succesvol zijn.

"Je kan je afvragen of dit besluit voldoende is onderbouwd", zegt advocaat Jaap Baar. Hij verbaasde zich over de brief van het kabinet. "Men lijkt hem toch vooral te willen weren om hetgeen hij verkondigt. Daar wordt de openbare orde bij genoemd, maar het lijkt toch vooral te gaan om de inhoud van wat hij zegt."

Niet zonder reden

Volgens Baar heeft het kabinet voor deze motivatie gekozen, omdat ze Icke niet kunnen weigeren op basis van wat hij zegt. "Het is natuurlijk niet zo dat andere mensen, zoals Nederlanders, die vergelijkbare uitspraken doen of theorieën aanhangen hier massaal worden vervolgd of het woord wordt ontnomen."

"Om iemand te weigeren of in het Schengengebied niet meer toe te laten, zijn er heel specifieke gronden waarop dat kan, en gevaar voor de openbare orde is daar een van", voegt advocaat Baar toe.

Geen concrete verstoring

Maar het is de vraag of het kabinet dit gevaar dat Icke mogelijk veroorzaakt, voldoende kan aantonen. "Er is geen wettelijke omschrijving van de openbare orde, maar uit jurisprudentie blijkt dat er behoorlijk strenge eisen aan gesteld worden", vertelt Baar.

"In de brief worden wel gevaren voor openbare ordeverstoringen genoemd, maar dat zijn allemaal dingen die mogelijk zouden kunnen gebeuren. Een concrete verstoring zie ik daar niet."

Vrijheid van meningsuiting

Daarnaast is de overheid verplicht om ervoor te zorgen dat juist meningen die voor opschudding zorgen, plaats kunnen vinden in bijvoorbeeld demonstraties en manifestaties, 'omdat de vrijheid van meningsuiting zo hoog in het vaandel staat', vertelt Baar.

"Pas als je echt kan zeggen: veiligheid is niet te waarborgen, dan kan dat een reden zijn om een manifestatie te verbieden of te beperken", legt hij uit. "Maar in principe mag dat dus niet zijn op de inhoud van wat er gezegd wordt."

Kort geding met kans van slagen

De organisatie van de demonstratie waarop Icke zou spreken, wil de uitspraak aanvechten. Een kort geding met kans van slagen, denkt Baar. "Op basis van het Europees Unierecht geldt dat er altijd gekeken moet worden of er met minder ingrijpende maatregelen kan worden volstaan."

Hij vervolgt: "En je kan je dan afvragen of zo'n besluit waarbij hem voor de duur van 2 jaar de toegang wordt ontzegd, die toets kan doorstaan. Want het is dan de vraag: moet dat dan voor 2 jaar en moet het een algehele beperking op het inreizen van het Schengengebied zijn?"

Glijdende schaal

Toch is het de vraag of de aanvechting van de organisatie succes zal boeken. "We kunnen op dit moment geen advocaat vinden die het wil doen", vertelt Mordechaï Krispijn, een van de organisatoren van de demonstratie. "Er zijn wel advocaten die zich bij ons gemeld hebben, maar met het bericht dat ze angst hebben voor hun reputatie."

Een onwenselijke gebeurtenis, vindt Baar. "We moeten deze uitspraken zeker niet normaliseren, maar we moeten ook voorkomen dat we in een glijdende schaal terechtkomen van wat in vrijheid van meningsuiting wel en niet mag, en wie dat dan bepaalt."

audio-play
Bekijk hier het onderdeel in onze uitzending

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.