De scheiding met de Britten: nog 1 jaar te gaan

Op 29 maart 2019 moet de scheiding tussen de Britten en de EU rond zijn. Vijf vragen over Brexit en hoe het er nu voor staat.

1) Gaat Brexit echt door?

Het duurt lang en de onderhandelingen lijken voor de buitenwereld soms het niveau van ruziënde kleuters niet te ontstijgen. Dat leidt ertoe dat een kleine groep Nederlanders (4%) zelfs denkt dat Brexit zal worden teruggedraaid.

Toch lijkt dat niet reëel. De uitslag van het Brexit-referendum in 2015 was allesbehalve overtuigend: 51,9% van de Britten stemden voor het verlaten van de EU, 48,1% wilde dat de Britten zouden blijven (de opkomst was 72,2%). Maar hoe nipt de overwinning van het Brexit-kamp ook is, zowel de conservatieve regering als de grootste oppositiepartij Labour respecteren de uitslag en vinden dat Brexit hoe dan ook door moet gaan.

Het is dus niet de vraag of Brexit door moet gaan, maar hoe dat eruit moet zien en hoe hard de scheiding moet zijn. Daarover gaan de onderhandelingen nu en tot nu toe lukt het Europa aardig om als 1 sterk verenigd blok op te treden.

De officiële datum “scheidingsdatum” is 29 maart 2019, maar als er genoeg vooruitgang in de onderhandelingen zit,  kan er nog een overgangsperiode van ongeveer 2 jaar aan vast worden geplakt.

2) Wat ga ik als Nederlander merken van Brexit?

Hier kom je op het terrein waar het vooral speculeren is. Wat wij Nederlanders ervan gaan merken hangt helemaal af van wat Europa en het Verenigd Koninkrijk afspreken over de toekomstige relatie. En daarover is nog veel onduidelijk.

Persoonlijk maken de meeste Nederlanders (60%) zich weinig tot geen zorgen over de gevolgen van Brexit. Dat blijkt uit een onderzoek van Kantar Public voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Voor het bedrijfsleven is dat anders. Een groot deel van de Nederlandse bedrijven (63%) denkt dat Brexit redelijk tot grote gevolgen gaat hebben voor de handel.

Niet zo gek ook als je bedenkt dat 200.000 Nederlanders werk hebben dankzij de handel met de Engelsen. Elk jaar exporteren we voor bijna 40 miljard aan goederen en diensten naar de andere kant van het kanaal. Denk dan bijvoorbeeld aan textiel, schoenen en bloemen.

Na Duitsland is Groot Brittannië onze belangrijkste handelspartner. Van alle Europese landen worden Nederland en Ierland het hardst geraakt door de Brexit, als buurlanden drijven wij het meeste handel met de Britten. Daarom is het zo belangrijk dat we goeie handelsakkoorden met elkaar sluiten.

Lukt dat niet dan komen er grenscontroles en handelstarieven, barrières die schadelijk zijn voor onze economische groei. En dan wordt het opeens wel weer persoonlijk voor Nederlanders: minder economische groei raakt ons uiteindelijk allemaal.

3) Wat kunnen Nederlandse bedrijven doen om zich voor te bereiden?

De officiële lezing van de regering en werkgeversorganisaties is: bereid je voor. Maar dat is een nogal vaag advies als je niet waarop je je moet voorbereiden. Het grote probleem is dat als bedrijf je pas concrete maatregelen kan nemen als er een akkoord is tussen Brussel en Londen.

Ondertussen vliegen de waarschuwingen je als ondernemer om de oren. Afgelopen december waarschuwde premier Rutte boeren en tuinders om zich voor te bereiden, in januari kwam staatssecretaris voor economische zaken Mona Keijzer met een zelfde boodschap voor het Nederlandse bedrijfsleven. Eind vorig jaar riep algemeen directeur Cees Oudshoorn van VNO-NCW en MKB Nederland in EenVandaag ondernemers op om te kijken of ze de handel met de Britten kunnen verleggen naar andere landen.

4) Wat is het beste scenario en wat is het slechtste scenario?

Het beste scenario voor de handel is dat er een zogenaamde zachte Brexit komt: handelsakkoorden waardoor personen en goederen net zo makkelijk van en naar het Verenigd Koninkrijk kunnen reizen als nu.

Het slechtste scenario is een harde Brexit waarbij er geen goede handelsafspraken zijn. De angst is dat er dan weer lange rijen ontstaan bij de douane vanwege grenscontroles en dat landen invoertarieven gaan heffen waardoor producten duurder worden. Dat zou Nederland tot 2030 zo’n 4% aan economische groei kunnen kosten.

5) Heb ik straks een visum nodig om het Verenigd Koninkrijk te bezoeken?

Ook dat moet nog worden uitonderhandeld. Hoewel de Britten heel hard inzetten op het beperken van vrij verkeer van personen, willen ze wel dat reizigers tussen de EU en het VK zonder visum kunnen reizen.

Maar wil je werken of studeren in het Verenigd Koninkrijk, dan zal je na de overgangsperiode zeer waarschijnlijk wel iets in de vorm van een visum nodig hebben.