De 'ondemocratische' waterschappen moeten op de schop: 'Het is een heel ouderwets systeem'

Elke vier jaar mogen we, gelijk met de Provinciale Statenverkiezingen, stemmen voor het waterschap. Maar niet alle plekken in een waterschap worden op een democratische manier gevuld. En dat moet volgens GroenLinks en D66 anders.

Een aantal van de zetels zijn zogenoemde 'geborgde zetels': die gaan naar boeren, bedrijven en natuurorganisaties. GroenLinks en D66 willen daar vanaf en hebben daarom een wetsvoorstel geschreven om die geborgde zetels af te schaffen. De Tweede Kamer debatteerde er vandaag over.

Ondemocratische zetels

GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet noemt de geborgde zetels 'ondemocratisch'. "Wij vinden het belangrijk dat de inwoners van Nederland de gelegenheid hebben om hun stem uit te brengen, dat er geen vaste plekken gereserveerd worden voor bepaalde belangengroepen. Wij vinden dat de Nederlanders gewoon moeten kunnen stemmen op degene waarvan ze vinden dat die ze moet vertegenwoordigen."

"In de waterschappen zitten verschillende partijen. Sommigen vinden het een goed idee van GroenLinks en D66 en anderen vinden het geen goed idee. Vooral de geborgde zetels zelf, de gereserveerde plekken, willen dat het blijft zoals het is."

Belangen van boeren

Een van de bezwaren tegen het wetsvoorstel is dat de belangen van boeren niet voldoende zouden worden gewaarborgd als hun plek in het bestuur niet gegarandeerd wordt. Maar dat is volgens Bromet niet waar.

"Als je de geborgde zetels afschaft dan betekent dat niet dat de boeren niet meer in het bestuur van de waterschappen zitten, want in de waterschappen zitten politieke partijen waar zij zich ook aan kunnen verbinden."

Aansluiten bij een politieke partij

En volgens het Kamerlid is dat nu ook al het geval. "14 procent van de gewone gekozen zetels zijn al bezet door boeren. En als ze weten dat er geen gereserveerde plekken meer zijn, kunnen ze zich ook aansluiten bij een politieke partij."

"Het gaat ons om de democratisering", legt Bromet uit. "Het is een heel ouderwets systeem en de tijd is rijp om daar vanaf te komen."

Het amendement van de ChristenUnie

Of het wetsvoorstel het gaat halen is onzeker. ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis heeft een amendement ingediend, daarin stuurt hij aan op een compromis: niet alle geborgde zetels afschaffen, maar dat aantal wel verminderen.

"Het amendement haalt eigenlijk het hele wetsvoorstel onderuit, want de geborgde zetels blijven in het voorstel van de ChristenUnie", vertelt Bromet. "Zij zeggen alleen dat ze geen automatische plek meer krijgen in het dagelijks bestuur. Dus het is wel een kleine stap vooruit, maar het is ons een té kleine stap."

Steun van de PVV

D66 en GroenLinks overwegen het wetsvoorstel in te trekken als dat amendement wordt aangenomen, zei D66-Kamerlid Tjeerd de Groot in het debat. "Dat gezegd hebbende, doe ik toch nog een beroep op de collega's om voor te stemmen."

En daarbij wordt vooral gekeken naar de PVV. Die partij steunde het wetsvoorstel, maar overweegt ook het amendement van de ChristenUnie te steunen.

Langs de Eerste Kamer

En dan is er nog de Eerste Kamer. De initiatiefnemers van het wetsvoorstel zeggen optimistisch te zijn over hun kansen in de senaat, maar in het debat deed De Groot een beroep op de PVV.

"We zijn ook bereid om samen met de PVV te kijken hoe we die meerderheid voor elkaar kunnen krijgen", zei de Groot. "Desnoods zullen we dan ook als indieners, mocht dat nodig zijn, op een zorgvuldige manier kijken of we het wetsvoorstel kunnen wijzigen in de richting zoals de heer Grinwis ook had voorgesteld."

'Nachtje over slapen'

Of het wetsvoorstel door de Tweede Kamer komt, is volgens Bromet 'echt heel spannend'. "In het slotwoord heeft de PVV gezegd: 'Ga er nou eens een nachtje over slapen'. Dat gaan we doen, D66 ook. En dan gaan we morgen kijken hoe we verder gaan met het wetsvoorstel. En ik zou zeggen: we zullen er toch uit moeten komen met elkaar."

De Tweede Kamer stemt dinsdag over het wetsvoorstel.