De formatie lijkt tijdens de start al in de soep te lopen. Vandaag debatteert de Tweede Kamer met de oud-verkenners over het gefotografeerde document van Kajsa Ollongren. Zes vragen beantwoord.
Hoe bijzonder is het dat er een debat is vandaag met de oud-verkenners?
Dat is heel bijzonder. Normaal gesproken wordt er met de verkenners gedebatteerd als ze klaar zijn met de verkenning en hun verslag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. In dit geval zijn de twee oud-verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren vorige week donderdag al uit hun functie ontheven nadat een document tijdens het haastige vertrek van Ollongren werd gefotografeerd. Op dat document stond onder andere bij de naam Omtzigt 'functie elders', en er stond dat de linkse partijen elkaar niet zullen vasthouden tijdens de formatie.
Wat willen de partijen weten van Ollongren en Jorritsma?
De oud-verkenners stuurden dinsdag een brief naar de Tweede Kamer waarin zij de verantwoordelijkheid van de gefotografeerde teksten op zich nemen. Toch is nog niet bekend wie de teksten heeft geschreven. Alle partijen willen dat weten. Ook is nog de vraag wat er precies werd bedoeld met teksten als 'functie elders'.
Zijn de nieuwe verkenners Wouter Koolmees en Tamara van Ark er ook bij?
Nee. De Tweede Kamer wil met de vorige verkenners in debat omdat de Kamer vindt dat zij het vertrouwen in het formatieproces hebben geschaad. Officieel gezien hoefden de oud-verkenners niet naar zo'n debat te komen, maar toch vinden ze het belangrijk om de vragen die Kamerleden hebben nog te beantwoorden, ook al zijn ze dus al uit hun functie als verkenner ontheven.
Wat is de rol van Rutte, Kaag en Hoekstra tijdens het debat?
Mark Rutte, Sigrid Kaag en Wopke Hoekstra zijn bewindspersonen in het demissionaire kabinet maar waren ook lijsttrekkers bij de laatste verkiezingen. Omdat ze tijdens het formatieproces fractievoorzitter van hun eigen partij zijn, zullen ze tijdens het debat ook die rol vervullen. Zo zal Rutte bijvoorbeeld de vragen stellen aan Ollongren en Jorritsma uit naam van de VVD, doet Kaag dat namens D66, en Hoekstra namens het CDA.
Kan Pieter Omtzigt vandaag ook vragen stellen, bijvoorbeeld over 'functie elders'?
Nee. Deze ochtend is Omtzigt even in de Tweede Kamer aanwezig tijdens de installatie van de nieuwe Kamerleden. Daarna begint het debat dat voor een groot deel over hem zal gaan, maar waar hij geen vragen zal stellen, want dat doet zijn partijleider Wopke Hoekstra.
Welke mogelijke uitkomsten van het debat zijn er?
De verwachting is dat Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren diep door het stof zullen gaan tijdens het debat en alle verantwoordelijkheid voor het gefotografeerde document op zich zullen nemen. Mocht blijken dat Ollongren zelf de tekst op het document heeft geschreven, dan zou dat haar in problemen kunnen brengen omdat ze naast oud-verkenner ook demissionair minister van Binnenlandse Zaken is en in die rol verantwoordelijk is voor het functioneren van de democratie.
De PVV vindt dat Ollongren niet aan zou kunnen blijven als minister omdat ze zich niet mag bemoeien met het personeelsbeleid van fracties. Vooralsnog lijkt er geen meerderheid te zijn om het vertrouwen in Ollongren op te zeggen. Bovendien voert ze het debat vanuit haar rol als oud-verkenner en niet als minister van Binnenlandse Zaken.
Sommige oppositiepartijen hinten op een uitkomst waarbij de VVD en D66 opnieuw met nieuwe verkenners moeten komen. Dat zouden dan verkenners moeten zijn die op grotere afstand staan van de dagelijkse politiek dan de huidige verkenners die beiden bewindspersonen zijn in het demissionaire kabinet. De vraag is nog of de VVD en D66 daar ook iets voor voelen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.