Dat iedereen na de winter waarschijnlijk beschermd is tegen corona, betekent niet dat we het niet meer kunnen krijgen

De meeste Nederlanders hebben immuniteit opgebouwd tegen corona, volgens demissionair minister Hugo de Jonge. Na de winter geldt dat waarschijnlijk voor iedereen. Maar: immuniteit betekent niet dat je géén corona kunt krijgen, zeggen experts.

"Door vaccinatie of door een corona-infectie hebben inmiddels de meeste mensen immuniteit tegen het virus opgebouwd", zo zei De Jonge op de afgelopen persconferentie. "Nu nog hebben 1,2 miljoen mensen geen bescherming opgebouwd tegen corona, maar aan het einde van deze winter is iedereen waarschijnlijk wel beschermd: door vaccinatie óf door het virus op te lopen."

Immuniteit vaak verkeerd uitgelegd

"De meeste mensen zijn immuun, dat klopt", zegt arts-epidemioloog van het Leidsch Universitair Medisch Centrum Frits Rosendaal. "Immuniteit betekent dat je afweer hebt opgebouwd. Dan krijg je het of helemaal niet meer, zoals bij mazelen, of je krijgt het niet heel erg. Dat is bij corona het geval. En ook krijg je het, als je gevaccineerd bent, minder vaak."

Als demissionair minister De Jonge het over immuniteit heeft, bedoelt hij dus niet dat je helemaal geen corona kunt krijgen. "Want dat is principieel onjuist", vertelt immunoloog Huub Savelkoul, hoogleraar aan de Wageningen Universiteit. "Dat wordt vaak niet goed uitgelegd. Immuniteit betekent in dit geval: bescherming tegen het ontwikkelen van ernstige klachten van covid als je opnieuw besmet raakt."

Niet of, maar wanneer

1,2 miljoen mensen zijn dus nog niet beschermd, en volgens De Jonge is het waarschijnlijk dat ze dat eind van de winter wél zullen zijn. Of door een vaccinatie, of door een corona-infectie. Arts-epidemioloog Rosendaal denkt ook dat dit realistisch is. "Of ze gevaccineerd zijn hebben ze zelf in de hand. Maar dat ze het krijgen als ze niet beschermd zijn ligt voor de hand. De vraag is alleen wanneer."

Ook immunoloog Savelkoul gaat van dit scenario uit. "Misschien dat een heel klein percentage van de bevolking niet gevaccineerd en niet besmet de winter uit komt, maar die kans is zo klein... Dan moet je haast wel in isolatie gaan leven."

'Boosterprik is cruciaal'

Toch zijn er altijd nog mensen die nooit afweer zullen opbouwen, omdat ze een auto-immuunziekte hebben. Daarnaast is het belangrijk, zegt immunoloog Savelkoul, om haast te maken met de boosterprik om beschermd te blijven.

"We weten namelijk dat een halfjaar na vaccinatie het aantal antistoffen sterk is teruggelopen en daarmee dus ook de bescherming. Je moet mensen dus snel een boosterprik geven, zodat ze langdurige bescherming krijgen. Maar ja, daar zijn we pas net mee begonnen, dus dat gaat zeker de hele winter duren voordat iedereen die heeft gehad."

Omikron

Ook de nieuwe corona-variant brengt veel onzekerheid met zich mee. "Die heeft namelijk meer dan 50 mutaties, waarvan we weten dat die geassocieerd worden met ernstigere klachten en hogere infectiviteit", zegt Huub Savelkoul.

De WHO maakt zich ook zorgen en heeft het aangemerkt als 'variant of concern', zorgwekkend dus. Savelkoul: "Dat het zich heel snel verspreid zien we in bijvoorbeeld Botswana al gebeuren, maar of het ook leidt tot ernstigere klachten en hogere ziekenhuisopnames is nog even afwachten."

'Escape-varianten'

Het meest spannende is volgens Savelkoul of de nieuwe variant zogenoemde 'escape-varianten' bevat. "Daardoor zou de bescherming van virussen of andere infecties die we hebben doorgemaakt, niet goed beschermen." Het allerzwartste scenario is dat we aan het eind van de winter terug bij af zijn, bij de situatie van dan 2 jaar geleden.

"Maar ik verwacht dat eerlijk gezegd niet. Ik denk dat de vaccins wel bescherming bieden tegen klachten en verspreiding. Maar ik denk dat we van die coronamaatregelen nog niet af zijn. Het lijkt me zelfs verstandiger om, als deze variant zich hier snel gaat verspreiden, strengere maatregelen in te voeren."