Dankzij proef met gratis kinderopvang in Zeeland kan Kate nu toch naar de bso: 'Ze voelde zich soms buitengesloten'

De Sociaal-Economische Raad adviseert positief en de landelijke politiek denkt er nog over na. In de tussentijd gaan ze het in Zeeuws-Vlaanderen gewoon doen: gratis kinderopvang.

Dat betekent dat vanaf 1 januari 2022 de kinderopvang in de meest zuidelijke streek van Zeeland voor alle kinderen tussen 0 en 4 jaar 2 dagen per week gratis is. En kinderen tot 12 jaar kunnen gratis naar de buitenschoolse opvang (bso).

Hersentumor

Voor mensen als Isabel en Lars is de gratis kinderopvang een uitkomst. Niet lang nadat zij een relatie kregen werd Lars ziek, een hersentumor. Na een zwaar traject werd hij schoon verklaard en raakte Isabel zwanger.

Helaas kwam de tumor terug en volgden bestraling, een operatie en tijdelijke gedeeltelijke verlamming. Op hetzelfde moment beviel Isabel van dochter Kate. En toen het enigszins kon, ging ze weer fulltime aan het werk. Lars bleef thuis, hij sliep door zijn ziekte meer dan zijn piepjonge dochter.

Geen recht op toeslag

Inmiddels is Kate oud genoeg om naar de kinderopvang te kunnen, maar recht op kinderopvangtoeslag hebben Isabel en Lars niet, omdat beide ouders daarvoor moeten werken.

Lars: "'Vraag maar hulp aan de buren of je ouders', zei de gemeenteambtenaar. Maar ja, die werken ook allemaal." Het stel is lang niet de enige in zo'n situatie.

Lange wachtlijsten

"Kinderen met toegang tot kwalitatief goede voorschoolse opvang hebben een betere start in het leven. Dat verdienen ze later vele malen terug", zegt voorzitter Gjalt Jellesma van BOinK, de landelijke belangenvereniging van ouders in de kinderopvang. Hij juicht het initiatief in Zeeuws-Vlaanderen toe.

Maar hij plaatst wel kanttekeningen, zoals de wachttijden en het personeelstekort. "Als we dit doorvoeren in heel Nederland hebben we een probleem. Nu zijn er al enorme wachtlijsten, die zouden dan wel eens kunnen oplopen tot 5 jaar."

Instroom stabieler

Maar dat ligt genuanceerder, volgens de Sociaal-Economische Raad (SER), die de regering en het kabinet adviseert. "De kwaliteit van opvang zal omhoog gaan als het gratis wordt", zegt SER-econoom Bas ter Weel. "De instroom van kinderen wordt stabieler. Kinderopvangorganisaties weten beter waar ze aan toe zijn en zullen eerder investeren in de opleiding van medewerkers."

Mensen met een flexibel contract of onzeker werk brengen niet altijd hun kind naar de opvang, vervolgt Ter Weel. "Het creëert rust als je weet dat je kind 2 dagen per week naar de opvang kan. Daarom vindt de SER dat iedereen zijn kind daar moet kunnen brengen, ook ouders die even geen werk hebben."

Buitengesloten

Ouders Isabel en Lars zijn het hartgrondig met de SER eens. "Toen Kate 4 jaar werd, ging ze voor het eerst naar school. Ze bleek een taalachterstand te hebben omdat ze niet helemaal goed hoort."

Isabel weet zeker dat dit eerder was achterhaald als ze vaker in een omgeving was verbleven met meer kinderen. Kate voelde zich soms buitengesloten. "Haar vriendinnetjes gingen naar de bso en zij moest naar huis, omdat we het niet kunnen betalen."

Toch naar de bso

Met de gezondheid van Lars gaat het inmiddels beter, maar de tumor is niet helemaal uit zijn hoofd verdwenen. Hij is tegenwoordig actief in de ouderraad op school, waar hij het voor elkaar kreeg dat Kate toch naar de bso mocht.

"Ik ben er verontwaardigd over dat dit zo lang van mijn kind is ontnomen, omdat ik door mijn ziekte niet kan werken."

Driehonderd kinderen

De proef duurt 2 jaar zal voor driehonderd kinderen gelden. De kosten komen neer op zo'n 650.000 euro en worden betaald door kinderopvangorganisaties, het lokale basis- en voortgezet onderwijs en de drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten.

Ook wordt er gebruik gemaakt van subsidiegeld voor 'regionale stimulering in plattelandsregio's' van de rijksoverheid, een zogenoemde Regio Deal.