D66 verliest deze maand in één klap 5 zetels in de peiling. De partij van Sigrid Kaag schommelde de afgelopen maanden tussen 19 en 21 zetels, maar door de kwestie rondom grensoverschrijdend gedrag zakt de partij terug naar 14.
Dat blijkt uit de maandelijkse zetelpeiling van EenVandaag en onderzoeksbureau Ipsos. Bij de Tweede Kamerverkiezingen behaalde D66 onder Kaag met 24 zetels nog een grote overwinning. Die winst is ruim een jaar later helemaal verdampt.
Bittere nasmaak na persconferentie
Afgelopen week hielden Sigrid Kaag en partijvoorzitter Victor Everhardt een persconferentie over het achterhouden van een vertrouwelijk rapport over grensoverschrijdend gedrag binnen D66. Daar betuigde Kaag spijt dat ze niet eerder heeft doorgepakt toen signalen over grensoverschrijdend gedrag haar bereikten.
Maar in plaats van gerustgesteld of begripvol te zijn, houden de D66-kiezers massaal een bittere nasmaak aan het persmoment over.
Ontevredenheid over uitleg Kaag
Sommige deelnemers bekritiseren de 'te felle' houding van de aanwezige journalisten die ze 'te veel op de vrouw' vonden. Maar D66-stemmers zijn vooral niet te spreken over de toelichting van Sigrid Kaag. Nog geen drie op de tien (28 procent) van hen zijn tevreden over haar uitleg over de situatie en de rol die ze speelde.
Haar achterban is vooral kritisch over Kaags toon op de persconferentie: "Misschien had ze feitelijk gelijk, maar ze sprak als een diplomaat. Ze toonde nergens de empathie die je als politicus moet hebben."
Vertrouwen in Kaag blijft laag
De persconferentie heeft dan ook niet gezorgd voor vertrouwensherstel bij de kiezers. Vorige week zakte het vertrouwen onder mensen die bij de Tweede Kamerverkiezingen nog op D66 stemden, al naar 45 procent.
De persconferentie heeft dat niet hersteld: nog altijd heeft slechts 48 procent van de kiezers vertrouwen in Kaag als leider van de partij. Slechts een kwart (23 procent) vindt de typering 'nieuw leiderschap', waar Kaag zelf campagne mee voerde, nog op haar van toepassing.
'Kaag hoeft niet op te stappen'
Ondanks de ferme kritiek vindt het grootste deel van haar eigen achterban (59 procent) wel dat Kaag partijleider mag blijven. De meesten vinden vooral dat ze nog een kans verdient: "Ja, er zijn grote fouten gemaakt en ze heeft veel recht te zetten, maar iedereen verdient een tweede kans. Zeker omdat het vooral een interne kwestie is." "Maar", zegt iemand anders, "ze gaat het nog moeilijk krijgen, want zowel politici als kiezers gaan dit niet snel vergeten."
De 300 D66-leden die meededen aan het onderzoek, zijn milder. Half mei is er een ingelaste ledenbijeenkomst over dit onderwerp. Kaag lijkt daar niet te hoeven vrezen voor haar functie: ruim acht op de tien (84 procent) ondervraagde leden zeggen dat ze mag blijven als leider.
VVD eenzaam aan kop
Geen enkele partij profiteert op dit moment duidelijk van het verlies van D66. De andere partijen blijven allemaal stabiel in de peiling.
De VVD torent met 34 zetels boven alle andere partijen uit. De partij van Mark Rutte staat daarmee op het aantal dat ze bij de verkiezingen haalde. Op forse afstand volgen D66 en de PVV met elk 14 zetels. Ook met die laatste partij gaat het de afgelopen maanden niet zo goed; minder dan een half jaar geleden, in november, noteerde de partij van Wilders nog 20 zetels.
PvdA blijft gelijk onder Kuiken
GroenLinks staat met 11 zetels op precies dezelfde hoogte als de PvdA. Die partij blijft, ondanks het aantreden van Attje Kuiken als nieuwe fractievoorzitter, gelijk in de peiling. Ruim driekwart (78 procent) van de PvdA-kiezers heeft er vertrouwen in dat ze haar nieuwe taak goed zal uitvoeren, maar in de praktijk moet ze haar sporen nog verdienen als gezicht van de partij.
Ook bij de andere partijen gebeurt vrijwel niks. De Partij voor de Dieren staat op 10 zetels, het CDA op 9, JA21 op 8. De BoerBurgerBeweging staat nu op 7. Ook de SP blijft al sinds het begin van dit jaar hangen op 7 zetels.
Over het onderzoek
De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.013 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 22 tot en met 25 april 2022. Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 procent bij de kleine partijen en +/- 2.5 procent bij de grootste partijen. Aan het onderzoek onder het Opiniepanel, dat is gehouden van 22 tot en met 26 april, deden 2845 mensen mee die bij de Tweede Kamerverkiezingen op D66 hebben gestemd.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.