Een dag na Prinsjesdag barsten ze los: de Algemene Politieke Beschouwingen. Fractieleiders debatteren met de premier over de kabinetsplannen. En dan wordt het écht interessant, zegt politiek commentator Joost Vullings. Hij vertelt waar je op moet letten.
Joost, waarom moeten we de Algemene Politieke Beschouwingen volgen?
Het zijn mooie duels die je ziet. Over het algemeen wordt er op het hoogste niveau tussen de fractievoorzitters gedebatteerd. Dit is dé kans voor alle politieke partijen om hun verhaal goed uit te dragen. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat dit de Champions League van de debatten is.
Vorig jaar had premier Rutte het bijvoorbeeld nog knap lastig met de eensgezinde oppositie. Dit jaar zal dat heel anders zijn.
Waarom wordt dit jaar anders dan vorig jaar?
Vorig jaar was 'het D-woord' het epicentrum van het Haagse debat. De oppositie stond als een gesloten front tegenover premier Rutte over de dividendbelasting. Het bracht ze samen en zorgde voor duidelijk zichtbaar ongemak bij de coalitie.
Dit jaar gaat het niet over één thema, maar is er een bijna oneindige reeks thema's en stokpaardjes om het over te hebben. Overkoepelend wordt één thema waarschijnlijk wel groot. Hoe kan het dat de crisis al jaren voorbij is en de burger er te weinig van merkt? Is er geloof dat de koopkracht in 2020 gemiddeld ruim 2 procent stijgt?
Over welke onderwerpen zal het nog meer gaan?
Het wordt een potpourri, maar deze woorden zullen veel klinken: de middenklasse verdient steun, belastingontwijking door multinationals moet worden aangepakt, hulp voor starters op de woningmarkt, zekerheden voor flexwerkers en het afschaffen van het leenstelsel. Ook het woord rekenrente mag je alvast opschrijven. De rente daalt en dat zet spanning op het pensioenakkoord.
Ook de woorden klimaatakkoord en klimaatgekte komen geheid langs. Vergeet ook het woord fonds niet. Het geld van het nog op te richten investeringsfonds zal meerdere keren uitgegeven worden. Favoriete bestemmingen zullen infrastructuur, onderwijs en innovatie zijn. Omdat dit kabinet de meerderheid in de senaat kwijt is, kan de oppositie mooi een graai doen in de miljarden van dat fonds.
Wie gaan er opvallen?
Geert Wilders trapt de beschouwingen af en zal ongetwijfeld aandacht vragen voor zijn proces, in de hoop dat zijn collega's de ambtelijke bemoeienissen van het ministerie van Justitie hard veroordelen. De voorzet die het Amsterdam Museum gaf door de term Gouden Eeuw in de ban te doen zal hij ook ongenadig hard inkoppen. Ook de belofte van vorig jaar op Prinsjesdag, meer koopkracht, zal hij terugkaatsen.
Let daarnaast vooral op Jesse Klaver en Lodewijk Asscher. Zij laten de hakbijl dit jaar thuis en gaan voor concrete resultaten voor de achterban. Hun zetels in de Eerste Kamer zullen ze optimaal uitspelen.
En wat kunnen we van de andere fractieleiders verwachten?
Bij de coalitie maken twee fractievoorzitters hun debuut op het hoofdpodium: Pieter Heerma van het CDA en Rob Jetten voor D66. Heerma wil vooral niet opvallen, want vooral de 'kroonprinsen' Hugo de Jonge en Wopke Hoekstra moeten schitteren. Voor Jetten zijn de beschouwingen juist hét moment om te laten zien dat hij de geschikte man is om D66 te gaan leiden.
Het wordt ook interessant of Lilian Marijnissen namens de SP de toon gaat veranderen. Dat geldt ook voor Thierry Baudet. Hoe klinkt hij, nu blok aan zijn been Henk Otten het schip verlaten heeft?
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.