Brexit the End Game: komt er nog een deal, of niet? 6 vragen aan Brexit-verslaggever Vanessa Lamsvelt

Britse kranten schrijven over 'The Endgame', de laatste kans om een handelsdeal met Europa te sluiten. De berichten uit Brussel en Londen zijn somber. Zes vragen aan Brexit-verslaggever Vanessa Lamsvelt over een Brexitdeal of een no deal.

1. Het hele weekend zijn er gesprekken geweest tussen de onderhandelaars. Wat gebeurt er op dit moment?

Het weekend begon met intensieve gesprekken in Londen. Inmiddels zijn de onderhandelaars verhuisd naar Brussel. De Fransman Michel Barnier vertegenwoordigt de 27 EU-landen, David Frost onderhandelt namens de Britten.

Deze gesprekken zijn weer bepalend voor het telefoongesprek vanavond tussen premier Boris Johnsen en EU-voorzitter Ursula von der Leyen. Afgelopen zaterdag spraken ze elkaar ook al een uur aan de telefoon en concludeerden ze dat er nog 'aanzienlijke verschillen' zijn tussen de twee onderhandelende partijen.

2. We hebben al zo vaak gehoord dat het erop of eronder is en elke keer komt er toch uitstel. Waarom zou het dit keer anders zijn?

Dit keer is er een harde juridische deadline. Die is over 24 dagen, namelijk op 31 december 2020. Dat komt omdat de Britten afgelopen januari officieel uit de EU zijn gestapt en we nu in een overgangsfase zitten die tot het eind van het jaar duurt.

Premier Boris Johnson had deze zomer de kans om uitstel te vragen, dat heeft hij niet gedaan. En omdat we nu zo dichtbij die deadline zitten van het eind van het jaar, lijkt uitstel echt niet meer mogelijk.

3. De onderhandelingen lijken heel spannend en de kans op een handelsdeal zou 50/50 zijn. Hoeveel is politiek theater en hoeveel is echt?

Dat blijft natuurlijk gissen, maar het meest aannemelijke is dat het een beetje van beide is. Natuurlijk wil zowel de EU als Groot-Brittannië laten zien dat ze niet het kaas van hun brood laten eten. Dus je moet uitspraken van de Britten als 'wij willen controle hebben over onze eigen wateren' ook in die context zien.

Tegelijkertijd zijn er wel nog altijd drie punten waar ze maar niet uitkomen in de onderhandelingen: visserij, eerlijke concurrentie en toezicht op de afspraken. Hier praten de onderhandelaars al maanden over. In de video hieronder die we eerder maakten, leggen we de struikelblokken uit.

4. Er wordt altijd geroepen dat het een chaos wordt zonder deal. Is dat ook zo?

Hoe chaotisch het echt wordt, weten we pas als het zover is. Maar je ziet nu al dat ze zich in kustplaatsen als Dover en Kent grote zorgen maken over kilometers file en een chaos aan papierwerk. En dat is niet alleen bij een no deal. Zelfs als er een deal wordt gesloten, zal het waarschijnlijk gaan om een relatief dun akkoord, waardoor je alsnog met veel papierwerk en dus vertraging te maken krijgt.

En die vertraging is niet alleen vervelend voor de vrachtwagenchauffeurs, maar mogelijk ook voor de Britse consument die daardoor in de supermarkt merkt dat goederen niet geleverd kunnen worden.

5. Deal of geen deal: wat verandert er voor mij als ik naar Groot-Brittannië wil reizen?

Tot 1 oktober 2021 niet zoveel. Dan kun je net als nu ook met een identiteitskaart Groot-Brittannië in. Na die datum kan dat niet meer, dan mag je alleen met een geldig paspoort het land in.

6. En als ik er wil wonen en werken, heb ik straks dan ineens een verblijfsvergunning nodig?

Voor de Nederlanders die nu al in Groot-Brittannië wonen, verandert er niet veel. Zij kunnen gewoon blijven, maar moeten wel bij de Britse overheid op tijd een verblijfsvergunning aanvragen.

Wil je als Nederlander na 31 december 2020 emigreren naar de andere kant van het Kanaal, dan val je in de groep waar nog niks over is afgesproken. In dat geval hangt het er vanaf of er een deal komt en als die er al komt, wat daar in staat.