Meer dan vijfentwintig museumdirecteuren, historici, schrijvers en hoogleraren vinden dat de muur van Mussert met spoed aangewezen moet worden als rijksmonument. Dat schrijven ze vandaag in een brandbrief aan minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De muur ,waarop NSB-leider Anton Mussert zijn ‘hagespraken’ hield tussen 1936 en 1940, staat nu te vervallen op een campingterrein in Lunteren. De campingeigenaar heeft de gemeente Ede onlangs laten weten de muur te willen slopen. Een monumentale status zou sloop voorkomen.
Dat moet voorkomen worden vinden onder anderen directeur van het Rijksmuseum Taco Dibbits, historici Ad van Liempt, Geert Mak, Maarten van Rossem en schrijvers Jan Siebelink, Nelleke Noordervliet en Herman Pleij. In een brief aan minister Van Engelshoven vragen ze haar om gebruik te maken van haar bevoegdheid een spoedprocedure te verordenen om de muur aan te wijzen als rijksmonument.
Nationaal tehuis
De muur is het enige dat nog over is van een ‘nationaal tehuis’, waar de NSB landelijke bijeenkomsten hield. Inmiddels vormt de muur een vreemde afscheiding op camping De Goudsberg. Campingeigenaar Roderick Zoons is het zat dat de gemeente en het rijk treuzelen met het maken van een beslissing over een monumentale status, en heeft de sloop aangekondigd. De gemeente Ede vindt het een zaak voor het rijk om te bepalen of de muur een monument moet worden of niet. En de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft de muur opgenomen in een bredere verkenning, die pas eind 2018 af zal zijn. Omdat de muur nu geen enkele status heeft, staat niets de sloop in de weg en zou de schop in principe al binnen enkele weken de grond in kunnen gaan.
Waarschuwingsteken
“De muur is een wezenlijk onderdeel van onze geschiedenis, het is niet het leukste onderdeel, maar het moet toch behouden worden,” aldus publicist Ad van Liempt. “Het woord monument is te positief. We moeten er een waarschuwingsteken van maken.” En ook historicus Maarten van Rossem schaart zich achter het pleidooi. “De muur moet netjes opgeknapt worden, en er moet een minimuseum bij komen. Dan kunnen we daar met schoolklassen naartoe. Volgens Van Rossem herinnert de muur in Lunteren aan de problemen die in de jaren ’30 in speelden en dat ook Nederland niet vrij gebleven is van fascisme.
Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits vindt dat we de zwarte pagina’s in het verleden niet mogen vergeten, en pleit daarom voor behoud. Ook de in Ede woonachtige Jan Siebelink vindt dat de muur niet verloren mag gaan. “Ik ben er nog eens met mijn kleinkinderen geweest. Ik heb ze de geschiedenis verteld. Hoe vreselijk ook, het is een historische plek. Er zijn al zo veel gebouwen gesloopt waarvan we achteraf zeggen: dat is toch wel zonde.”Frank Westerman [schrijver en journalist]
Ondertekenaars van de brief aan minister Van Engelshoven:
Armando [beeldend kunstenaar en schrijver]
David Barnouw [historicus en publicist]
Hans Blom [voormalig directeur NIOD]
Taco Dibbits [hoofddirecteur Rijksmuseum]
Robert Dulmers [schrijver en journalist]
Sjarel Ex [directeur Museum Boijmans van Beuningen]
Hans Goedkoop [historicus en programmaker]
René van Heijningen [collectiespecialist NIOD, publicist]
Johannes Houwink ten Cate [hoogleraar Holocaust- en genocidestudies]
Ewoud Kieft [historicus en schrijver]Jan Kijlstra [Stichting Erfgoed Ede]
Edwin Klijn [historicus en schrijver]Meta Knol [directeur Museum De Lakenhal]
Bas Kromhout [historicus en schrijver]
Annemarie Lavèn [hoofdredacteur Historisch Nieuwsblad]Ad van Liempt [schrijver en journalist]
Geert Mak [schrijver en journalist]
Nelleke Noordervliet [schrijver]
Frits van Oostrom [publicist en Universiteitshoogleraar Utrecht]
Henk van Os [kunsthistoricus en voormalig directeur Rijksmuseum]
Jos Palm [historicus en journalist]
Herman Pleij [Neerlandicus en publicist]
Joost Rosendaal [historicus, Netwerk Oorlogsbronnen]
Maarten van Rossem [historicus en schrijver]
Marjan Schwegman [Cleveringa-hoogleraar, voormalig directeur NIOD]
Jan Siebelink [schrijver]
Robin te Slaa [historicus en schrijver]Frank van Vree [directeur NIOD]
Bekijk ook de reportage die EenVandaag eerder maakte over de Muur van Mussert:
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.