Britse ambtenaren werken dag en nacht door om het VK voor te bereiden op een no-deal brexit. Het tijdperk Boris Johnson betekent een totaal nieuwe aanpak van de onderhandelingen met de EU. Vanessa Lamsvelt over of het de nieuwe premier menens is.
Vanessa, één week premier Boris Johnson, wat is je opgevallen?
Vóór Boris Johnson als premier gekozen werd vroegen we ons af: gaat hij die harde toon die hij in de verkiezingscampagne aansloeg ook volhouden als hij premier is? Nu weten we dat dat zo is. Boris Johnson heeft een heel duidelijke strategie. Hij zegt tegen de EU: als jullie de backstop niet uit de scheidingsdeal willen halen, ga ik niet met jullie om tafel.
De mensen in zijn kabinet heeft hij de voorwaarde gesteld dat ze dit beleid moeten steunen. Ook begint hij een campagne om burgers en bedrijven op no-deal voor te bereiden. Dit allemaal om het signaal af te geven dat hij, als het moet, echt op 31 oktober zonder verdere afspraken uit de EU stapt.
Geloof jij dat Boris Johnson zelf een no-deal echt aandurft?
Ergens geloof ik dat best, hoewel ik ook het verhaal ken dat toen hij hoorde wat een no-deal brexit daadwerkelijk inhoudt, hij bleek wegtrok. Het is moeilijk in te schatten, maar hij verzamelt wel mensen om zich heen die een no-deal willen uitvoeren.
Wie fluisteren hem deze strategie in?
De meest opvallende hiervan is Dominic Cummings, dat is nu een van Boris Johnsons belangrijkste adviseurs. Hij was dé man achter de brexitcampagne voor het referendum in 2016. Cummings bedacht de slogan: 'take back control'. Het is fascinerend als je de foto's ziet. Toen Boris Johnson Downing Street 10 voor het eerst binnenkwam, stond de hele staf natuurlijk te applaudisseren en ergens in een hoek stond Dominic Cummings in spijkerbroek. Heel onopvallend, maar overduidelijk aanwezig. Cummings is een ontregelende strateeg, die niet bang is om risico te nemen.
De backstop:
De backstop is de afspraak die de EU met de brexitonderhandelaars van Theresa May heeft gemaakt om te voorkomen dat er weer grenscontroles komen tussen Noord-Ierland en Ierland. Toen daar de vrede werd bezegeld, werd in het Goede Vrijdag-akkoord afgesproken dat er nooit meer grenscontroles zouden komen.
Als er op het moment dat de Britten definitief uit de EU stappen nog geen nieuw handelsakkoord is, zijn grenscontroles aan de Noord-Ierse grens onvermijdelijk. Daarom is in de backstop afgesproken dat in dat geval Noord-Ierland in de Europese interne markt blijft, en het hele Verenigd Koninkrijk in de Europese douane-unie. Zo blijft de grens open, maar dan moet het Verenigd Koninkrijk wel bepaalde Europese regels blijven volgen. En dat is voor veel brexiteers niet te verteren.
Is de EU geschrokken van deze harde toon van Johnson?
Ik geloof wel dat de EU zijn aanpak vervelend vindt. Tegelijkertijd ziet Europa ook: het Brits parlement wil absoluut geen brexit zonder scheidingsdeal. En ze weten dat Boris Johnson een heel gammele meerderheid van 2 á 3 parlementariërs heeft in het Lagerhuis. Boris Johnson kan zeggen wat hij wil, maar hij moet het wel in eigen land kunnen verkopen.
Johnson werd, tijdens zijn eerste bezoek als premier, in Schotland uitgejouwd. Is hij zo onpopulair?
In Schotland wel ja. Daar werd in 2016 ook in grote meerderheid tegen de brexit gestemd, dus daar vinden ze die harde lijn van Boris Johnson helemaal niks. Interessant is: Theresa May deed toen ze net premier was een tour langs allerlei EU-landen. Boris Johnson doet een tour door het Verenigd Koninkrijk: hij is al in Schotland, Wales en Noord-Ierland geweest. Hij wil laten weten dat hij zich niet op de EU focust maar op zijn eigen unie.
Vanessa Lamsvelt is oud VK-correspondent en houdt zich inmiddels alweer 3 jaar bezig met de brexit. In de brexitchat praat ze ons bij over de nieuwste ontwikkelingen. Heb je ook een vraag aan Vanessa? Stel die dan per e-mail aan brexitchat@eenvandaag.nl! Dan wordt jouw vraag in de volgende brexitchat aan Vanessa voorgelegd.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.