Beroemde mensen kunnen twijfelaar over de streep trekken door zich publiekelijk te vaccineren

Drie oud-presidenten uit de Verenigde Staten vinden het niet erg om zich publiekelijk te laten inenten. Ook 'coronaminister' Hugo de Jonge geeft aan het coronavaccin publiekelijk te nemen. Laten meer mensen zich inenten als een bekend iemand dat ook doet?

Barack Obama, George W. Bush en Bill Clinton, willen wel het 'goede voorbeeld' geven door publiekelijk het coronavaccin te nemen. Op deze manier zouden twijfelaars overgehaald kunnen worden om ook het vaccin te nemen.

Voorbeeldfunctie

Het is niet de eerste keer dat presidenten op een vergelijkbare manier 'het goede voorbeeld geven' bij dingen waar twijfel over is. Zo namen de ouders van George W. Bush een commerciële vlucht na de aanslagen op 9/11. Ze probeerden daarmee te laten zien dat de vluchten veilig waren.

Maar ook bijvoorbeeld in Nigeria, daar vaccineerde president Buhari in 2015 zijn eigen kleinkinderen tegen polio. Mede door de enorme vaccinatiecampagne van de Nigeriaanse overheid lukte het om het hele continent vrij van polio te krijgen.

Vertrouwen en geloofwaardigheid

Werkt dat ook zo bij corona, kan een bekend iemand de twijfels tegenover het coronavaccin wegnemen? "Ik denk dat het zeker wel zou kunnen werken", zegt Bas van den Putte, hoogleraar gezondheidseconomie aan de UvA, over de oud-presidenten: "Omdat die oud-presidenten worden gezien als hele verstandige wijze mensen. Die hebben natuurlijk het land in hun handen gehad. Dus mensen vertrouwen oud-presidenten. Als die zeggen het vaccin is veilig en ik laat me vaccineren, dan helpt dat zeker bij de geloofwaardigheid van het vaccin."

Maar dat geldt niet alleen voor presidenten volgens Van den Putte: "Als beroemdheden zich ergens over uitspreken, dan zie je dat mensen over het algemeen positief gaan denken over het onderwerp. En vooral ook meer informatie zoeken over het onderwerp en dat ze er meer over praten."

Aansluiting bij bepaalde doelgroep

Volgens hoogleraar gezondheidscommunicatie Julia van Weert is het nog wel belangrijk welk rolmodel er wordt gekozen: "Het is heel belangrijk dat het rolmodel aansluit bij de doelgroep die je wil bereiken. Stel je zou Trump hier in Nederland gebruiken als rolmodel, zal dat een grote groep van de Nederlanders niet aanspreken. Dat is dan geen goed beroemd rolmodel. Dus je moet goed bedenken wie je wil informeren. En dat moet je eigenlijk ook van tevoren testen of die persoon echt aansluit bij de doelgroep."

Een onderzoek kan dus helpen, want soms komen daar verrassende rolmodellen uit, weet Van Weert. Daarnaast hoeft een rolmodel geen bekende Nederlander te zijn: "Het kan ook gewoon een heel normaal rolmodel zijn. Iemand zoals jij of ik. Maar het moet wel iemand zijn die aantrekkelijk gevonden wordt."

Verstand van zaken

Deskundigheid van beroemdheden speelt ook mee volgens Van den Putte: "Als beroemde mensen iets zeggen, dan is dat geloofwaardiger als ze ook verstand hebben van het betreffende onderwerp." Dat werkt volgens hem niet als je volledig tegen het vaccin bent: "Die mensen zeggen, 'wat weten presidenten nu precies van het vaccin'." Maar op de groep die twijfelt heeft het wel effect.

Van den Putte vindt dat de drie oud-presidenten het slim aanpakken, omdat ze het samen doen met Anthony Fauci, een prominente corona-adviseur in de Verenigde Staten. "Ze onderschrijven die deskundigheid van Fauci. Dat, samen met hun eigen geloofwaardigheid, kan versterkend werken." Daardoor zullen waarschijnlijk nog meer mensen vertrouwen krijgen.

Breder informeren

Maar niet alleen beroemdheden die zich inenten zijn belangrijk, volgens Van Weert. Er moet ook breder geïnformeerd worden als er meer vertrouwen in het vaccin moet komen: "Wat ik uit onderzoeken die ik nu gelezen heb begrijp, is dat veel mensen gewoon twijfelen, omdat ze aanvullende informatie nodig hebben. Je moet er ook achter proberen te komen op welke informatie zitten mensen te wachten. En zorg dat ze die informatie wel tot hun beschikking hebben."

Als ze die informatie hebben willen mensen graag weten welke ervaringen anderen hebben, daar komt een rolmodel weer om de hoek kijken: "Het allermooiste zou zijn als je niet alleen die prik laat zien, maar ook de ervaringen laat monitoren. Dat het rolmodel laat zien wat ze er van merkt. Je moet het rolmodel dan een tijdje kunnen volgen, een vlogger zou een goed voorbeeld zijn", zegt Van Weert.