Bedrijven die haver- en sojamelk maken verkopen restproduct als veevoer: 'Ik viel om van verbazing'

Bij de productie van soja- en havermelk komen enorme hoeveelheden pulp vrij. En dat restproduct gaat rechtstreeks naar de vee-industrie, om te gebruiken voor veevoer. Jacinta Bokma, die zich inzet voor plantaardig eten, voelt zich 'in het ootje genomen'.

Wil je vegan eten, dan ken je de merken Alpro en Oatly vast. Maar zelf blijken die fabrikanten helemaal niet zo vegan te zijn. Alpro en Oatly bevestigen aan het Financieel Dagblad dat een groot deel van wat ze produceren, terechtkomt bij de vee-industrie. Bij het produceren van sojamelk gaat bijvoorbeeld 60 procent van de economische waarde naar de vee-industrie.

Verbazing

Schrijver van meerdere kookboeken over plantaardig eten, Jacinta Bokma is niet blij met dit nieuws en is verbaasd. "Je denkt dat je goed bezig bent, maar dat valt dus blijkbaar mee. Ik viel om van verbazing, dit wist ik niet", vertelt ze.

Ze benadrukt dat producenten proberen te verbloemen dat ze samenwerken met de vee-industrie. "Ook op hun website verstoppen ze dit heel goed, ook ik als journalist heb dit niet zomaar kunnen vinden."

Gebeurt ook in andere sectoren

Maar haver alleen gebruiken voor havermelk en stoppen met de levering aan de veehouderij, is niet te doen voor bedrijven, zegt Toine Timmermans, programmamanager duurzame voedselketens bij de Wageningen University & Research. "Dan wordt hun product veel te duur. En je moet dan ook een deel van het product echt verspillen."

Timmermans vergelijkt het deel wat deze bedrijven leveren aan de veehouderij bijvoorbeeld met de broodsector of aan friet. "Wij eten helaas niet met z'n allen volkoren brood, dus dan krijg je een hele grote reststroom tarwe gries. Ook die gaat allemaal naar veevoer. Dat zijn ook gigantische hoeveelheden."

Bier

"In Nederland zijn we ook redelijk goed in het brouwen van bier", zegt Timmermans. "Met als consequentie dat we ongeveer 650.000 ton alleen in Nederland al hebben aan de reststroom bierbostel en biergist. Dat gaat sinds de middeleeuwen al naar veevoer."

Bokma benadrukt dat consumenten van bier en veganistische melk van elkaar verschillen. "De klant die heel bewust kiest voor veganistische melk doet dit ook om goed te zijn voor de planeet en voor dierenwelzijn en dat is hierin nu ver te zoeken." Ook de politiek zou moeten ingrijpen, vindt ze. "Dit zou de overheid moeten verplichten, dat ze de bestemming van deze afvalstromen op hun pak zetten."

Gebruiken in vleesvervangers

Er is wel een verandering gaande, ziet Timmermans. Er wordt nu steeds meer gekeken of die restproducten niet voor directe menselijke consumptie geschikt kan worden. "Daar zijn heel veel initiatieven voor. Die bedrijven zijn allemaal bezig met innovaties om een deel van die enorme stromen te gaan gebruiken voor menselijke consumptie."

Voor soja is lastig, vertelt Timmermans, omdat die reststromen haast niet te gebruiken zijn voor mensen, maar voor bierbostel en haver lijkt het makkelijker, door het bijvoorbeeld de eiwitten te benutten, en de vezels in vleesvervangers te gebruiken. Bokma benadrukt tot slot dat als je een bakje koffie wil drinken dat op geen enkele manier te maken heeft met de vee-industrie, je niets anders rest dan een bakje zwarte koffie te drinken.