De terreuraanslagen in Barcelona en Cambrils op 17 en 18 augustus komen voor de Spaanse autoriteiten als een verrassing. Na de verwoestende explosies in treinen in Madrid in 2004 (192 doden), wordt Spanje gespaard als het gaat om terroristische aanslagen.
Maar ondertussen zijn er wel degelijk jihadistische netwerken actief. Terreurexperts waarschuwen al langer dat die vooral actief zijn in Barcelona en omstreken. Meer dan een derde van alle arrestaties van terreurverdachten vindt plaats in Catalonië. De voorbije jaren stijgt dat aantal zelfs.
Nafees Hamid is als researcher verbonden aan de universiteit van Oxford en werkt al drie jaar voor onderzoeksinstituut ARTIS in Barcelona. Hij voert er honderden gesprekken met geradicaliseerde moslimextremisten.
In hoek gedrukt
“We gaan meer van dit soort terreuraanslagen zien. Andere terroristen gaan dit kopiëren. En jihadistische netwerken voelen zich door de politie in een hoek gedrukt en gaan dan actie ondernemen.”
Dat er dertien jaar lang geen aanslag plaatsvindt in Spanje, is vooral te danken aan een sterk optreden van de Spaanse antiterreurdiensten. Die worden na de aanslagen in Madrid met duizenden extra mensen versterkt. Meerderde aanslagen worden verijdeld, terroristen en ronselaars worden vastgezet.
Kjk ook onze reportage terug over radicalisering in Ripoll:
Spanje kent een verleden met veel aanslagen door de gewelddadige Baskische afscheidingsbeweging ETA. Strenge antiterreurwetten maken het bovendien mogelijk om terreurverdachten lang vast te houden, zelfs zonder proces. Nafees Hamid waarschuwt voor een verdere aanscherping van het Spaanse anti-terreur beleid:
“Wat uit ons onderzoek blijkt: familieleden van mogelijke terroristen willen niets kwijt aan de politie, ze bang zijn voor die strenge wetten. De human intelligence droogt dus op. Dat is een legitieme zaak om ons zorgen over te maken. Het is zaak om juist te investeren in die moslimgemeenschap en mensen overhalen wel iets te zeggen.”
Alarmsignalen niet onderzocht
Het politieonderzoek naar de aanslagen in Catalonië is ondertussen nog in volle gang. Inwoners van Barcelona hebben nog veel vragen: waarom was de Rambla niet beter beveiligd met betonnen blokken? Zijn alarmerende signalen over de radicale imam uit Ripoll mogelijk niet goed onderzocht?
In EenVandaag vanavond een uitgebreid gesprek hierover met terreurexpert Nafees Hamid.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.