Bakker Jaap wil wel duurzamer bakken, maar net als veel andere kleine bedrijven lukt het hem nog niet

Tienduizenden Nederlandse bedrijven geven hun ambities om de klimaatdoelen te halen op, zo blijkt uit de Nederlandse Innovatie Monitor. Vooral kleine ondernemers als bakkerijen vinden dat de maatregelen te veel kosten. "We bakken er niet meer brood van."

Hij is de vierde generatie in een bakkerij die al bijna 100 jaar bestaat. Bakker Jaap Tuijn bakt elke ochtend vers brood voor inwoners van Haarlem en omstreken. De laatste jaren worden steeds meer eisen gesteld aan verduurzaming en daar loopt Tuijn tegenaan. "Ik krijg daar geen vergoeding voor. Een nieuwe elektrische oven van tienduizenden euro's is niet zomaar geïnstalleerd."

Niet ineens meer brood

Willen en kunnen verduurzamen lopen niet parallel, ziet ook de Brood- en banketbakkers Ondernemersvereniging. "Ondernemers willen graag aan het klimaat denken, maar het gaat vaak om kleine bedrijven met zo'n vijftien man personeel", zegt directeur van de vereniging Marie-Hélène Zengerink.

"Zie die enorme investeringen dus maar eens terug te verdienen. Als ze van gas naar elektrisch gaan, levert dat niet ineens meer brood op." Dit jaar werd Jaap Tuijn 'gedwongen' om zonnepanelen op het dak te laten installeren. "Maar in de praktijk levert die paar procent energie geen winst op."

Niet haalbaar

"De druk om te moeten verduurzamen begrijpen we allemaal. Maar er worden dingen van ons verwacht die op korte termijn niet haalbaar zijn", zegt bakker Tuijn. De snelheid wordt volgens hem door de overheid opgedrongen.

"De ovens zorgen voor de grootste omslag", zegt de bakker. "De meeste bakkers stoken op gas omdat dat relatief goedkoop is. We zitten middenin een woonwijk, dus een nieuwe kabel voor elektrische ovens ligt er niet zomaar. En niet bakken om een oven te vervangen betekent geen inkomsten. Daarnaast kost een oven minstens twee ton. Dat had ik eigenlijk pas over 10 jaar begroot."

Geen subsidie

En simpelweg de innovatiekosten doorberekenen aan de klant is geen optie volgens Tuijn. "Daar zit echt een maximum aan. Als ik een brood 20 procent duurder moet maken, komen de klanten niet meer. Het klimaatprobleem moeten we uiteindelijk met z'n allen oplossen, maar je kan niet aan een kleine ondernemer vragen of 'ie zulke grote investeringen doet op relatief korte termijn.

Het helpt voor Tuijn dan ook niet dat grote Nederlandse bedrijven, die vele malen meer uitstoten, de subsidiepot leegmaken. "En dat terwijl ik als grootverbruiker wel moet meebetalen, maar als mkb'er geen cent subsidie te zien krijg." Hij wil niet zielig gevonden worden, maar de klimaataanpak moet gewoon véél eerlijker."

Plezier verdwenen

De ambachtelijke bakkers zijn in Nederland relatief oud, een grote groep is boven de 50. En de veranderingen in de sector zorgen ervoor dat zij stoppen met hun vak, ziet Tuijn. "Je ziet het ambacht an sich steeds verder verdwijnen."

Hij stapte jaren geleden in het bedrijf omdat hij een toekomst voor zich zag, daar kijkt hij de laatste jaren anders naar. "Het plezier om te ondernemen wordt veel minder. Terwijl de bakker onmisbaar is. Mensen willen weten waar het product vandaan komt en wie het maakt. We willen een kwaliteitsproduct blijven leveren."