Angst van boeren dat land als dure bouwgrond wordt doorverkocht door overheid vaak onterecht

Boeren vrezen dat de landbouwgrond die de overheid goedkoop van hen koopt vervolgens veel meer zal opleveren als bouwgrond. Maar dat is niet helemaal waar, zeggen deskundigen. Het wordt in veel gevallen zelfs minder waard.

"Voor de meeste gronden geldt natuurlijk dat er nooit woningen gaan komen en dat zo'n prijsstijging daar niet aan de orde is", zegt directeur Jan Fokkema van de branchevereniging voor projectontwikkelaars.

'Grondprijs kan meerdere keren over kop gaan'

Bij woningbouwplannen kan de prijs van landbouwgrond inderdaad hard oplopen, zegt hoogleraar grondbeleid Willem Korthals Altes van de TU Delft. "Het hangt af van het type grond en het type woningbouw, maar de grondprijs kan echt meerdere keren over de kop zijn."

Ook het Kadaster erkent dat de grondprijs hard kan oplopen wanneer een gebied in beeld komt voor woningbouw.

Bestemmingsplannen hebben ook invloed

Ook de NEPROM, de branchevereniging van projectontwikkelaars bevestigt dit. Directeur Jan Fokkema spreekt van 'aanzienlijke' waardestijgingen. "Als de gemeente grond van een boer koopt vanuit de verwachting dat er woningen gebouwd gaan worden, dan ligt die prijs hoger dan wanneer een andere boer de grond koopt voor agrarische activiteiten."

Hij ziet dat grondprijzen al stijgen wanneer een provincie een regio aanwijst als zoekgebied voor woningbouw. Wanneer een gemeente daadwerkelijk het bestemmingsplan aanpast, gaan de grondprijzen nog forser omhoog.

Beperkt aantal locaties

De grondprijzen schieten dus zeker omhoog als een gebied in aanmerking komt voor woningbouw. Maar de experts stellen dat dit alleen voor heel specifieke gebieden geldt. Korthals Altes benadrukt dat deze prijsstijging alleen plaatsvindt in gebieden waar concreet woningbouwplannen verwacht worden.

Ook Fokkema is stellig en zegt dat het grootste deel van de landbouwgrond voorlopig niet in aanmerking komt voor woningbouw en bijbehorende waardestijging. "Het gaat natuurlijk om grond in de nabijheid van stedelijk gebied, met het liefst ook nog goede infrastructuur. Daar zouden woningen gebouwd kunnen worden. Maar voor de meeste gronden is hier geen sprake van."

'Mogelijk zelfs waardedaling'

De vrees van boeren dat hun land goedkoop wordt gekocht en later duur wordt doorverkocht als bouwgrond lijkt in veel gevallen dus ongegrond. Sterker nog, volgens Fokkema zal een groot deel van de opgekochte percelen mogelijk in waarde dalen. "Als duidelijk wordt dat een boer daar nooit meer intensieve landbouw kan bedrijven en er geen concrete andere bestemming is, dan daalt de waarde van de grond."

Hij vindt dat boeren dan nog wel een eerlijke prijs voor hun grond moeten krijgen, maar benadrukt dat grond daarna echt in waarde daalt. "Die grond wordt dan gebruikt als natuur en dat heeft natuurlijk in het economisch verkeer nauwelijks waarde."