Angst stuurt megaproces tegen liquidatiebende van hoofdverdachte Ridouan Taghi

De moord op de advocaat van kroongetuige Nabil B. heeft grote angst gezaaid en veiligheid staat nu voorop. En dus gaat morgen het strafproces tegen de criminele organisatie van Ridouan Taghi en zijn medeverdachten voorlopig achter gesloten deuren verder.

"Het is een unicum en het gebeurt niet vaak", zegt hoogleraar strafrecht Jan Crijns. Maar hij heeft wel begrip voor het drastische besluit. "Alle procespartijen willen in rust even de scherven oprapen. Er is een kroongetuige die geen advocaat heeft," zo zegt Crijns.

Aanval op de rechtsstaat

Crijns ziet het niet als buigen voor geweld. "Het is voor de rechter nu niet duidelijk wat de positie van alle betrokkenen is. Iedereen moet vrij kunnen praten, zonder toehoorders, wat heeft de aanslag op de advocaat met ze gedaan?"

Ook advocaat Plasman heeft begrip voor het besluit om even de deuren te sluiten voor de rust, voor de kroongetuige en ter bescherming van verdachte en het proces. Maar het toont volgens hem ook aan dat we te maken hebben met een geslaagde aanval op de rechtsstaat.

Besef

Want de brutale moord op advocaat Wiersum heeft alle procespartijen naar de keel gegrepen. Advocaten, rechters en officieren zijn in totale verwarring, vragen zich af hoe nu verder en zijn bang voor wat kan er nog meer gebeuren. En het meest angstige is dat alle scenario's, hoe onrealistisch ook, ineens denkbaar zijn.

Plasman: "Advocaten, rechters, officieren, politie en politici beseffen nu dat hun leven gevaar loopt, als ze dingen doen die onwelgevallig zijn. Het werpt een sluier over de professie. Als je moet gaan beveiligen en je moet achterom kijken, dan is de rechtsstaat al aangetast."

Als je kroongetuigen wilt inzetten, dan moet je je beveiliging op orde hebben

Hoogleraar strafrecht Jan Crijns

Niet stoppen met kroongetuigen

"Schokkend, ik zag het niet aankomen", zegt hoogleraar Jan Crijns, die nu voor het eerst reageert op de moord op advocaat Wiersum. De hoogleraar, die eerder uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar de inzet van kroongetuigen, is stellig: "Ik denk dat we door moeten gaan met kroongetuigen, omdat je daarmee doordringt tot de kern van criminele organisaties. Het is de enige optie."

Maar de zaak maakt volgens de hoogleraar wel duidelijk dat veiligheid veel beter geregeld moet worden. "Ik denk dat er meer geld en capaciteit naar beveiliging moet gaan, als je dit wilt waarmaken. Als je kroongetuigen wilt inzetten, dan moet je je beveiliging op orde hebben, kijk maar naar Italië."

Reëel dat rechters nu al beveiligd worden

Meer beveiligingscapaciteit dus ook voor de familie rondom kroongetuigen, net als voor andere betrokkenen bij zware zaken - zoals advocaten, officieren en rechters. Volgens Crijns is de kans aanwezig dat dergelijke beveiliging op dit moment al plaatsvindt: "Het zou zeker kunnen dat sommige rechters en officieren op dit moment niet thuis zijn, dat ze worden beveiligd."

Er wordt nu gesproken over anonieme rechters tijdens zware strafzaken en over gesloten zittingen. Het is ongewis welke kant het opgaat, zo zegt Crijns. "Ik vrees dat het niet meer goed gaat komen, als we met gesloten zittingen en anonieme rechters gaan werken."