Al weken is Iran in de ban van protesten vanwege de dood van Mahsa Amini. Met gevaar voor eigen leven demonstreren ze tegen het regime en voor meer vrijheid. De protesten vinden wereldwijd steun, ook in Nederland. "Deze generatie is er klaar voor."
Van Australië tot Italië, Amsterdam en ook in Arnhem gaan mensen de straat op. Uit solidariteit met de Iraanse mannen en vrouwen. Voor de vrouwen en vrouwenrechten, zegt Ali Reza, die betrokken is bij het protest in de Gelderse stad.
'Ze zijn er klaar mee'
Al eerder waren er periodes van grote protesten in Iran. Maar het lukte toen niet om het regime te verdrijven. "Die veranderingen die altijd maar beloofd zijn, zijn nooit uitgekomen", vertelt Reza. Maar, denkt de Arnhemmer, nu is het anders. "Deze generatie is er klaar voor. Ze hebben de afgelopen 18 jaar doorgebracht in het regime. Ze zijn op school vernederd door de verplichte hijab."
Ook Reza ervoer als kind de druk van het regime. "Als kind werden mijn haren geknipt als het net te lang was of in een model zat dat hen niet beviel. Onderdrukking is dagelijkse praktijk in Iran, en daar zijn ze klaar mee."
Mahsa Amini
De protesten in Iran laaiden twee weken geleden op toen de 22-jarige Iraanse Mahsa Amini omkwam nadat ze opgepakt was door de religieuze politie. Aanleiding voor de arrestatie was dat ze haar hoofddoek niet goed om zou hebben gehad. Volgens ooggetuigen werd ze bij haar arrestatie mishandeld. In het politiebureau werd ze onwel en belandde in een coma. Ze overleed 3 dagen later.
Sinds de revolutie eind jaren '70 zijn Iraanse vrouwen verplicht hun hoofd te bedenken. Door geen hoofddoek meer te dragen gaan de vrouwen nu in protest. Inmiddels wordt er in ruim honderd steden in Iran gedemonstreerd, worden hoofddoeken in brand gestoken en knippen vrouwen knippen hun haar af. Volgens mensenrechtenorganisaties zijn er al meer dan 100 doden gevallen.
Steun van alle kanten
"Het vasthouden van de verplichte hoofddoek is een middel geworden om te laten zien dat de islamitische republiek blijvend is", zegt Reza. "Maar de grote, jonge bevolking hou je niet meer vast."
De stemming is hoopvol, zegt hij. "Maar ook ontzettend angstig. Het is niet meer zo dat die jongens en meiden alleen de straat op gaan. Opa's en oma's gaan mee en steken hun hoofddoek in brand. Ze krijgen van alle kanten steun."
'De kinderen verdienen vrijheid'
Contact met mensen in Iran gaat moeizaam legt hij uit. "En je moet uitkijken met wat je bespreekt, want je kan mensen in gevaar brengen."
"Internetverkeer is bijna onmogelijk", vervolgt hij. "Het is dan ook aan ons in het buitenland om hen een stem te geven, de kinderen verdienen de vrijheid. Ons volk verdient de vrijheid."
Ook een Nederlander gearresteerd
Tijdens de protesten in Iran zijn negen Europeanen aangehouden. Daar zit ook een Nederlander tussen, bevestigde Buitenlandse Zaken eerder. Er is geprobeerd om contact met hem te krijgen, onduidelijk is of dit inmiddels is gelukt. De man zou sinds 21 september vastzitten.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.