50 graden zoals in Canada en de VS hier ook mogelijk? '2 jaar geleden verbraken wij ons hitterecord'

In Canada en de Verenigde Staten wordt hitterecord na hitterecord verbroken, het is er extreem heet. "Maar temperaturen van 50 graden gaan we in Nederland voorlopig niet krijgen", zegt meteoroloog Johnny Willemsen van WeerOnline.

In het dorpje Lytton, in de buurt van Vancouver in Canada, was het de afgelopen week bijna 50 graden. De weerrecords in het land werden daarmee met meerdere graden verbroken. Kleine kanttekening: de bestaande records waren ook wel van een tijd geleden, zegt Willemsen.

Niet voorbereid

In de Canadese hoofdstad Vancouver werd het 39 graden en in Seattle, in het noordwesten van de Verenigde Staten, 42 graden. Dat gebeurde nooit eerder. "Het gebied is er niet op voorbereid, dat zie je nu", zegt klimaatonderzoeker Geert Jan van Oldenborgh, werkzaam bij het KNMI.

Vanmorgen werd bekend dat een grote natuurbrand alle 350 huizen in het plaatsje Lytton heeft weggevaagd. Er zijn nog geen berichten over slachtoffers door de brand. In de regio Vancouver zijn inmiddels meer dan 100 mensen overleden door de hitte, vooral ouderen.

Bel van warmte

Gelukkig hoeven we ons in Nederland voorlopig niet voor te bereiden op temperaturen van rond de 50 graden. Al wordt het ook hier steeds warmer. "Wij hebben 2 jaar geleden een hitterecord verbroken, met een grote stijging. Het record was lange tijd 38,6 graden, maar in juli 2019 steeg het kwik tot boven de 40 graden", herinnert meteoroloog Willemsen zich.

Wel is de huidige warmte in Canada anders ontstaan dan dat bij ons gebeurt. "In Nederland ontstaat een hittegolf door de aanvoer van warme lucht uit het zuiden en dan moeten alle omstandigheden 'goed' zijn, zoals weinig wind en pieken in temperatuur. In het huidige klimaat kunnen er best vijf zomers voorbij gaan voordat wij in Nederland weer een record verbreken, maar het kan ook over twee weken zijn. In Canada is de hitte ontstaan op een bergachtige plek, door lucht die niet weg kan. Een zogenoemde 'bel van warmte'."

Onderzoek

"Klimaatverandering is een belangrijke oorzaak voor de extreme hitte in Canada, maar zo'n grote sprong in de temperatuur is nog niet helemaal begrijpen", zegt klimaatonderzoeker Van Oldenborgh van het KNMI.

Met een groep wetenschappers onderzoekt hij hoe het kan dat het ineens meerdere graden warmer is. Gisteren zijn ze bijvoorbeeld bezig geweest met de invloed van droogte van het afgelopen voorjaar en of en hoe dat impact heeft op de warmte van een hittegolf.

Dodelijkste natuurramp

Van Oldenborgh hoopt met het onderzoek naar de hitte in Canada te kunnen ontdekken of we in Nederland ook te maken gaan krijgen met dit soort hittegolven. "Wetenschappelijk is het heel interessant, maar het is ook de dodelijkste natuurramp die er is."

"Afgelopen zomer zag je in Nederland ook een piek in oversterfte. Volgens cijfers van het CBS overleden er zo'n 600 mensen meer dan normaal in de weken van de hittegolf. Het bleef toen lange tijd 30 tot 34 graden. Dat zijn tegenwoordig helemaal niet meer zo uitzonderlijke temperaturen in Nederland, wel bleef de hitte ongewoon lang hangen."